Trong bối cảnh ngành y tế Việt Nam đứng trước yêu cầu cấp thiết về đổi mới và hiện đại hóa, chuyển đổi số đã trở thành xu thế không thể đảo ngược.

Tại các bệnh viện tuyến cuối như 108, Bạch Mai, Bệnh viện K… nơi tập trung những kỹ thuật cao nhất, những ca bệnh khó nhất và số lượng bệnh nhân lớn nhất cả nước, cuộc chạy đua số hóa đang diễn ra quyết liệt. Không chỉ là ứng dụng công nghệ, đây là bước ngoặt chiến lược nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, tối ưu hóa quản trị và đặt người bệnh thực sự ở vị trí trung tâm.

Là một trong những cơ sở y tế đặc biệt của cả nước, Bệnh viện Bạch Mai đã xác định chuyển đổi số là trụ cột hàng đầu trong 6 định hướng phát triển chiến lược.

SỐ HÓA ĐỂ BỆNH NHÂN... ĐỠ KHỔ

Theo PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, hiện nay mỗi ngày trung bình cơ sở y tế hạng đặc biệt này tiếp nhận khoảng từ 6.000 - 8.000 lượt người đến khám bệnh.

Với người dân ở xa phải rời địa phương từ ngày hôm trước, hoặc có người đi khỏi nhà từ rạng sáng tinh mơ 2-3 giờ để rồi 4h-5h sáng có mặt tại bệnh viện chờ làm thủ tục đăng ký khám…

Trong lộ trình đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện chuyển đổi số các hoạt động, Bệnh viện Bạch Mai đã triển khai nhiều công việc như bệnh án điện tử toàn trình từ giữa tháng 11/2024 để người dân và cả y bác sĩ thuận tiện hơn khi trong quá trình khám chữa bệnh; đẩy mạnh ứng dụng AI - trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán sớm, phát hiện một số bệnh...

Bên cạnh đó, thấu hiểu những vất vả của người bệnh, từ đầu tháng 12/2024, Bệnh viện Bạch Mai đã tiến hành thí điểm triển khai ứng dụng Bạch Mai care đặt lịch khám bệnh để người dân, đặc biệt những người ở xa không phải vất vả mỗi khi có mong muốn đến Bệnh viện Bạch Mai khám chữa bệnh.

Điểm khác biệt của “Bạch Mai Care” không chỉ ở tính năng, mà ở chỗ hệ thống được tự phát triển, bảo đảm tính linh hoạt, an toàn dữ liệu và tối ưu theo đặc thù bệnh viện. Ứng dụng hiện dẫn đầu về lượt tải và tài khoản kích hoạt trong khối bệnh viện, đồng thời được trao giải thưởng “Lao động sáng tạo năm 2025” của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

Không dừng ở tiện ích dịch vụ, Bạch Mai còn mở ra đột phá trong chuyên môn với việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Các phần mềm AI hỗ trợ chẩn đoán sớm ung thư phổi, phân tích hình ảnh CT, nội soi phế quản và mô bệnh học đã được nghiên cứu, hoàn thiện bởi Bạch Mai phối hợp với Đại học Công nghệ – Đại học Quốc gia Hà Nội.

Cùng với kho dữ liệu bệnh án điện tử đã được số hóa 100%, Bạch Mai xây dựng nền tảng học hỏi liên tục cho AI. Khi dữ liệu càng lớn, AI càng chính xác, tạo lợi thế chẩn đoán và điều trị so sánh được với các mô hình y tế tiên tiến thế giới.

Theo Giám đốc Bệnh viện, PGS.TS Đào Xuân Cơ, chuyển đổi số đã biến dữ liệu từ “dữ liệu chết” thành “kim cương sống”, mang lại hiệu quả quản trị rõ rệt: quy trình rút ngắn, minh bạch hơn, thậm chí tiết kiệm tới “cả trăm tỷ đồng mỗi năm”.

BỆNH VIỆN KHÔNG GIẤY TỜ

Nếu như Bạch Mai tạo dấu ấn với AI và ứng dụng phục vụ người bệnh, thì Bệnh viện TWQĐ 108 lại chọn đột phá bằng mục tiêu rõ ràng: “Bệnh viện không giấy tờ”.

Năm 2024, bệnh viện đã triển khai đặt lịch khám online, thanh toán QR-code cho trên 60% bệnh nhân theo yêu cầu, giảm quy trình khám từ 6–7 bước xuống còn 2–3 bước. Văn bản điện tử, chữ ký số và sinh trắc học trong tiếp nhận bệnh nhân đã được đưa vào áp dụng, góp phần giảm giấy tờ hành chính và nâng cao bảo mật dữ liệu.

Bước sang năm 2025, Bệnh viện 108 tiếp tục đặt ra hàng loạt mốc thời gian cụ thể: Tháng 6/2025: lãnh đạo và các đơn vị trực thuộc phải xử lý công việc trên môi trường mạng, dùng chữ ký số. Tháng 9/2025: hoàn thành triển khai bệnh án điện tử toàn hệ thống. Cuối năm 2025: toàn bộ cán bộ nhân viên sử dụng môi trường số trong chuyên môn và quản lý.

Giám đốc Bệnh viện, Thiếu tướng GS.TS Lê Hữu Song, nhấn mạnh: “Muốn chuyển đổi số, chúng ta cần thay đổi tư duy. Nếu tư duy không thay đổi, thì không thể chuyển đổi số được”. Theo đó, người đứng đầu phải tiên phong, cán bộ nhân viên phải nêu gương, dám nghĩ, dám làm.

Dù khối lượng công việc đồ sộ, đặc biệt với một bệnh viện lớn và đặc thù, 108 xác định khoa học công nghệ là nền tảng, đổi mới sáng tạo là động lực, chuyển đổi số là công cụ hiện thực hóa tri thức để khẳng định vị thế hàng đầu trong hệ thống y tế quốc gia.

Trong khi đó, Bệnh viện K đã chọn hướng đi tập trung: số hóa hồ sơ bệnh án. Sau bốn tháng xây dựng cơ sở dữ liệu và triển khai thí điểm, đến ngày 4/7/2025, toàn bộ hệ thống bệnh viện chính thức áp dụng bệnh án điện tử thay thế hồ sơ giấy.

Bệnh án điện tử mang lại lợi ích rõ rệt: bác sĩ truy cập nhanh lịch sử điều trị, chẩn đoán chính xác hơn; bệnh nhân giảm thời gian chờ đợi, tiết kiệm chi phí in ấn và phim chụp; dữ liệu liên thông giữa các cơ sở giúp hạn chế xét nghiệm trùng lặp. Đồng thời, quản lý bảo hiểm y tế minh bạch hơn, thủ tục hành chính đơn giản hơn.

Với quy mô 2.400 giường bệnh, gần 2.000 cán bộ y tế và hàng trăm nghìn lượt khám mỗi năm, việc thay hồ sơ giấy bằng hồ sơ điện tử không chỉ là cải tiến kỹ thuật, mà còn là bước tiến chiến lược. Theo Giám đốc GS.TS Lê Văn Quảng, đây là giải pháp nâng cao hiệu quả chuyên môn và quản lý, đồng thời góp phần giảm tải áp lực cho nhân viên y tế.

Từ những bước đi khác nhau, “Bạch Mai Care” và AI, “Bệnh viện không giấy tờ” của 108, hay bệnh án điện tử của K có thể thấy điểm chung là tinh thần tiên phong và quyết tâm đổi mới. Chuyển đổi số không chỉ giúp tối ưu quản trị, tiết kiệm chi phí mà quan trọng hơn, nó tạo ra trải nghiệm tốt hơn cho người bệnh: ít chờ đợi hơn, thủ tục nhanh gọn hơn, chẩn đoán chính xác hơn và điều trị hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, việc số hóa cũng đã và đang đối mặt nhiều thách thức chưa thể giải quyết ngay. Áp lực từ lượng bệnh nhân khổng lồ mỗi ngày khiến hạ tầng công nghệ dù được đầu tư cũng nhanh chóng bị quá tải, không phải lúc nào cũng vận hành trơn tru.

Việc chuyển đổi số trong y tế đòi hỏi sự tham gia chủ động của người bệnh, nhưng thực tế một bộ phận không nhỏ, nhất là người cao tuổi hoặc ở nông thôn, vẫn còn xa lạ với ứng dụng trực tuyến, thậm chí bối rối trước những thao tác tưởng như đơn giản.