Dấu hiệu báo động của nền kinh tế Nga

Hoài Thu

10/10/2025, 10:48

Trong các lĩnh vực từ đường sắt, ô tô cho tới sản xuất kim loại, than, kim cương và xi măng tại Nga, nhiều tập đoàn công nghiệp hàng đầu đang cho nhân viên nghỉ việc không lương hoặc sa thải nhân sự...

Ảnh minh họa - Ảnh: Reuters
Ảnh minh họa - Ảnh: Reuters

Điều này diễn ra trong bối cảnh Kinh tế tăng trưởng chậm lại, nhu cầu trong nước đình trệ và xuất khẩu suy giảm.

Theo tìm hiểu của hãng tin Reuters, có ít nhất 6 công ty trong lĩnh vực khai khoáng và vận tải tại Nga, đa số là tập đoàn công nghiệp lớn, đã giảm ngày làm việc hàng tuần để giảm chi phí lương mà không làm gia tăng thất nghiệp.

BÁO ĐỘNG ĐỎ TRÊN THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG

Cemros, nhà sản xuất xi măng lớn nhất tại Nga, đã chuyển sang cơ chế làm việc 4 ngày/tuần tới cuối năm nay để giảm chi phí nhưng vẫn giữ được nhân viên trong bối cảnh ngành xây dựng suy thoái sâu và lượng xi măng nhập khẩu gia tăng.

“Đây là biện pháp cần thiết để ứng phó khủng hoảng. Mục tiêu là giữ lại toàn bộ nhân viên của chúng tôi”, ông Sergei Koshkin, người phát ngôn của Cemros, cho biết. Công ty này hiện có 13.000 nhân viên và 18 nhà máy trên khắp nước Nga.

Theo ông Koshkin, hàng nhập khẩu tăng mạnh từ các quốc gia như Trung Quốc, Iran và Belarus, cộng với hoạt động xây dựng sụt giảm, đã khiến nhu cầu xi măng tại Nga lao dốc. Cemros dự báo tiêu thụ xi măng của nước này năm nay giảm xuống dưới 60 triệu tấn - mức thấp nhất kể từ giai đoạn đại dịch Covid-19.

Nỗ lực giảm chi phí tiền lương của các tập đoàn công nghiệp lớn ở Nga cho thấy rõ tác động của cuộc xung đột ở Ukraine và các biện pháp trừng phạt của phương Tây. Nhiều tập đoàn trong số này ra đời trong thời kỳ công nghiệp hóa  của Liên Xô thập niên 1930.

Theo hai nguồn tin của Reuters, tập đoàn đường sắt quốc gia Russian Railways của Nga, hiện có 700.000 lao động, đã yêu cầu nhân viên tại trụ sở chính nghỉ thêm 3 ngày không lương mỗi tháng, bên cạnh các ngày nghỉ lễ và ngày không làm việc theo quy định.

Lâu nay được xem như tấm gương phản chiếu của nền kinh tế Nga, tập đoàn Russian Railways đang chứng kiến doanh thu sụt giảm mạnh do xuất khẩu than, kim loại và dầu đều giảm.

Nhà sản xuất ô tô Gorky Automobile Plant (GAZ) - hiện có khoảng 20.000 nhân viên - đã chuyển chế độ làm việc 4 ngày/tuần từ tháng 8. Nhà sản xuất xe tải Kamaz với khoảng 3.000 nhân viên cũng có động thái tương tự.

Công đoàn của nhà sản xuất ô tô lớn nhất của Nga, Avtovaz, với khoảng 40.000 nhân viên, cũng xác nhận công ty này đang áp dụng chế độ làm việc 4 ngày/tuần từ ngày 29/9. Hồi tháng 7, Avtovaz từng phủ nhận thực hiện việc này.

Trong khi đó, Alrosa, nhà sản xuất kim cương thô lớn nhất thế giới của Nga, đã sa thải 20% nhân sự ở các bộ phận không tham gia trực tiếp vào khâu khai thác. Công ty này cũng dừng hoạt động tại một số mỏ sinh lời thấp gần đây. Theo đại diện Alrosa, công ty đã nỗ lực hạn chế tối đa việc cắt giảm nhân sự.

Theo giới thạo tin, nhiều doanh nghiệp khác trong lĩnh vực sản xuất kim loại, khai thác mỏ, gỗ và than cũng đã rút ngắn ngày làm việc, cắt giảm nhân sự hoặc giảm sản lượng.

Tháng trước, Sveza, một trong những công ty sản xuất gỗ và giấy hàng đầu của Nga, đã đóng cửa một nhà máy ván ép ở Tyumen, thuộc vùng Siberia, do nhu cầu nội thất giảm mạnh. Theo đó, hơn 300 người lao động đã mất việc.

Dấu hiệu căng thẳng cũng đang xuất hiện trong các số liệu kinh tế khác của Nga. Tính đến cuối tháng 8, tổng số lương nợ tại Nga đạt 1,64 tỷ rúp, tăng hơn ba lần so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo các nhà phân tích, các ngành công nghiệp nặng - vốn là nguồn sử dụng lao động chủ yếu tại các thành phố lớn và thị trấn trên khắp nước Nga - đang đóng vai trò then chốt trong nền kinh tế. Vì vậy, việc rút ngắn ngày làm việc, đồng nghĩa với giảm thu nhập, cùng tình trạng chậm trả lương có thể gây tác động đáng kể tới mức sống và sự thịnh vượng của các khu vực này.

KINH TẾ TRÌ TRỆ?

Đầu năm nay, Reuters đưa tin cho biết chính quyền của Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày càng lo ngại về sự méo mó của nền kinh tế trong nước, khi chi phí chiến tranh leo thang và lãi suất cao gây sức ép lên các ngành phi quân sự.

Lãi suất chủ chốt của Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) hiện ở mức 17 %. Trước đó, vào tháng 10/2024, CBR từng nâng lãi suất lên 21%, mức cao nhất trong lịch sử hiện đại Nga để kiểm soát lạm phát.

Theo số liệu từ Trung tâm Phân tích Kinh tế vĩ mô và Dự báo ngắn hạn (CMASF) của Nga, các lĩnh vực kinh tế phi quân sự nước này đã giảm 5,4% kể từ đầu năm nay. CMASF dự báo tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) sẽ giảm mạnh còn 0,7-1% năm nay, từ mức 4,1% năm 2023 và 4,3% năm 2024. Ngân hàng Thế giới (World Bank) cũng hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Nga năm nay từ mức 1,4% xuống còn 0,9%.

Tuy nhiên, vào đầu tháng trước, ông Putin gần đây bác bỏ cảnh báo từ các chuyên gia kinh tế rằng nền kinh tế Nga đang trì trệ hay thậm chí rơi vào suy thoái kỹ thuật.

Ông cho rằng chính phủ đang “làm chậm tăng trưởng kinh tế” một cách có chủ đích để kiểm soát lạm phát - dự báo ở mức 6,8% năm nay - và duy trì ổn định vĩ mô. Ông chủ Điện Kremlin nhấn mạnh rằng nền kinh tế Nga còn “cách xa suy thoái” và thị trường lao động vẫn ổn định.

Trên thực tế, các nhà phân tích cho rằng doanh nghiệp Nga hiện đang đối mặt với hàng loạt thách thức, từ lãi suất cao, đồng rúp tăng giá, nhu cầu trong nước suy yếu, cho tới xuất khẩu bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt và làn sóng hàng giá rẻ tràn vào từ Trung Quốc.

Đọc thêm

Dòng sự kiện

Bài viết mới nhất

Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025

Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025

Sáng kiến Diễn đàn thường niên Kinh tế mới Việt Nam (VNEF) đã được khởi xướng và tổ chức thành công từ năm 2023. VNEF 2025 (lần thứ 3) có chủ đề: "Sức bật kinh tế Việt Nam: từ nội lực tới chuỗi giá trị toàn cầu".

Bài viết mới nhất

Thương hiệu Mạnh Việt Nam 2025

Thương hiệu Mạnh Việt Nam 2025

Khởi xướng từ năm 2003, chương trình THƯƠNG HIỆU MẠNH VIỆT NAM đã trở thành sự kiện thường niên lớn nhất do Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times tổ chức, dành cho cộng đồng các Doanh nghiệp Việt Nam.

Bài viết mới nhất

Tìm kiếm động lực và mô hình phát triển kinh tế mới cho Việt Nam

Tìm kiếm động lực và mô hình phát triển kinh tế mới cho Việt Nam

Các dự án, công trình chào mừng Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025)

Các dự án, công trình chào mừng Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025)

So sánh doanh thu các hãng ô tô trên thế giới

So sánh doanh thu các hãng ô tô trên thế giới

Asko AI Platform

Askonomy AI

...

icon

Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?

Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán), có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu). Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính:

VnEconomy