Đề xuất Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam mua trái phiếu dài hạn của ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc

Tại tờ trình, Ngân hàng Nhà nước cho biết quy định tại Luật Bảo hiểm tiền gửi và pháp luật hiện hành, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam được sử dụng nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi để mua trái phiếu Chính phủ, tín phiếu Ngân hàng Nhà nước và gửi tiền tại Ngân hàng Nhà nước.

BẢO HIỂM TIỀN GỬI VIỆT NAM THAM GIA TÁI CƠ CẤU TỔ CHỨC TÍN DỤNG YẾU KÉM

Theo Ngân hàng Nhà nước, 99% tổng nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam hiện được đầu tư vào trái phiếu Chính phủ, đây là kênh đầu tư hiệu quả với mức lãi suất cao hơn so với việc đầu tư tín phiếu Ngân hàng Nhà nước và gửi tiền tại Ngân hàng Nhà nước, đồng thời vẫn đáp ứng tốt mục tiêu bảo toàn và phát triển nguồn vốn.

Tuy nhiên, việc đầu tư vào trái phiếu Chính phủ trong những năm gần đây gặp khó khăn, nguồn thu từ trái phiếu Chính phủ giảm do lãi suất thấp. Điều này ảnh hưởng lớn đến nguồn thu của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam và tốc độ tăng trưởng của Quỹ Dự phòng nghiệp vụ. Theo số liệu do Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam cung cấp, khả năng sinh lời của nguồn vốn nhàn rỗi có xu hướng giảm dần từ 9,41% (2013) xuống chỉ còn 3,82% (2023).

Theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam được trao thêm một số nhiệm vụ mới, trong đó có vai trò tham gia cơ cấu lại các tổ chức tín dụng yếu kém.

Cụ thể, ngay từ giai đoạn can thiệp sớm (hỗ trợ chi trả trong trường hợp xảy ra rút tiền hàng loạt) cho đến giai đoạn kiểm soát đặc biệt (phối hợp đánh giá tính khả thi của phương án phục hồi quỹ tín dụng nhân dân được kiểm soát đặc biệt; cho vay đặc biệt đối với ngân hàng thương mại, Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam và tổ chức tài chính vi mô).

Tham gia vào giai đoạn chuyển giao bắt buộc: Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam cho vay đặc biệt đối với ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt và mua trái phiếu dài hạn của tổ chức tín dụng nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt theo quyết định của Ngân hàng Nhà nước.

Ở giai đoạn phá sản, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam tham gia xây dựng phương án và đề xuất hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi đối với quỹ tín dụng nhân dân; tham gia xây dựng phương án đối với các tổ chức tín dụng khác.

Bên cạnh đó, “Chiến lược phát triển bảo hiểm tiền gửi đến năm 2025, định hướng đến 2030” được Thủ tướng phê duyệt tại Quyết định số 1660/QĐ-TTg ngày 30/12/2022 đặt mục tiêu chung “nâng cao năng lực tài chính” dựa trên 4 mục tiêu cụ thể: (i) tăng vốn điều lệ từ nguồn tự tích lũy; (ii) đa dạng danh mục đầu tư; (iii) đảm bảo nguồn thu từ phí bảo hiểm tiền gửi; và (iv) xây dựng cơ chế tiếp cận vốn hỗ trợ khi tạm thời không đủ nguồn vốn chi trả.

MỞ RỘNG HÌNH THỨC ĐẦU TƯ CHO BẢO HIỂM TIỀN GỬI VIỆT NAM

Do đó, Ngân hàng Nhà nước đề xuất sửa đổi, bổ sung chính sách về hoạt động đầu tư của tổ chức bảo hiểm tiền gửi theo hướng mở rộng hình thức đầu tư (ngoài các hình thức đầu tư theo quy định tại Luật Bảo hiểm tiền gửi) để tăng quy mô của Quỹ dự phòng nghiệp vụ. Đồng thời, bổ sung các quy định để hạn chế rủi ro trong hoạt động đầu tư của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam.

Ngân hàng Nhà nước đề xuất 3 giải pháp thực hiện chính sách 

Một, sửa đổi, bổ sung quy định cho phép Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam được bổ sung một số hoạt động vào danh mục đầu tư từ nguồn vốn hoạt động theo hướng tương tự danh mục đầu tư quỹ của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam.

Theo đó,  được sử dụng nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi để mua, bán trái phiếu của Chính phủ, trái phiếu của chính quyền địa phương, tín phiếu Ngân hàng Nhà nước; mua, bán trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi do các ngân hàng thương mại Nhà nước và ngân hàng thương mại cổ phần có vốn nhà nước trên 50% vốn điều lệ phát hành; gửi tiền tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các ngân hàng thương mại Nhà nước và ngân hàng thương mại cổ phần có vốn nhà nước trên 50% vốn điều lệ.

Hai, bổ sung các quy định để hạn chế rủi ro trong hoạt động đầu tư của tổ chức Bảo hiểm tiền gửi như: (i) Quy định trách nhiệm của tổ chức Bảo hiểm tiền gửi trong việc thực hiện các hoạt động đầu tư, thực hiện trích lập dự phòng rủi ro cho các khoản đầu tư theo hướng dẫn của Chính phủ; Chính phủ quy định quy trình kiểm soát, quản lý rủi ro, trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro; (ii) Giao Chính phủ quy định tiêu chí danh mục đầu tư, cơ cấu đầu tư, phương thức đầu tư.

Ba, bổ sung quy định tổ chức Bảo hiểm tiền gửi mua trái phiếu dài hạn của tổ chức tín dụng nhận chuyển giao bắt buộc theo quyết định của Ngân hàng Nhà nước.