Đề xuất điều chỉnh “tổng lợi nhuận thuần” thành “tổng lợi nhuận” khi xác định tổ chức uy tín đối với bảo hiểm hàng hải

Theo đại diện các doanh nghiệp bảo hiểm thì tỷ lệ tổn thất về bảo hiểm thân tàu trên thị trường trong nhiều năm qua lên đến trên 70%. Chỉ cần doanh nghiệp gặp một vài vụ tổn thất lớn về bảo hiểm tàu đã có thể dẫn đến tình trạng từ đang có lãi trở thành lỗ trong năm tài chính, ngay cả khi trước đó doanh nghiệp có lãi nhiều năm liền.

LO NGẠI TIÊU CHÍ “LỢI NHUẬN THUẦN” CHƯA PHẢN ÁNH ĐÚNG THỰC TẾ

Bởi vậy, Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam đã tập hợp ý kiến các doanh nghiệp bảo hiểm, trong đó có các đơn vị như Bảo hiểm Bảo Việt và Bảo hiểm Bưu điện (PTI) trình bày trong bản góp ý cho dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 219/2010/TT-BTC về hướng dẫn tiêu chí xác định tổ chức bảo hiểm có uy tín trong lĩnh vực hàng hải theo quy định tại Pháp lệnh thủ tục bắt giữ tàu biển của Bộ Tài chính.

Theo đó, các doanh nghiệp đề nghị Bộ Tài chính xem xét điều chỉnh tiêu chí đánh giá từ “tổng lợi nhuận thuần” thành “tổng lợi nhuận” của tất cả các nghiệp vụ kinh doanh bảo hiểm của doanh nghiệp bởi hai lý do chính:

Thứ nhất, đại diện các doanh nghiệp bảo hiểm cho rằng kết quả lợi nhuận từng nghiệp vụ chịu ảnh hưởng lớn bởi các yếu tố thị trường, chính sách dự phòng, biến động tổn thất nên không phản ánh đầy đủ và khách quan uy tín cũng như khả năng của doanh nghiệp bảo hiểm trong lĩnh vực hàng hải.

Thứ hai, các tài liệu xếp hạng và nghiên cứu chuyên ngành cũng đều khẳng định tiêu chí then chốt để đánh giá uy tín không phải là lợi nhuận kinh doanh ngắn hạn, thay vào đó là tổng thể sức mạnh tài chính, hệ thống kiểm soát rủi ro và khả năng thực hiện cam kết.

Trong văn bản góp ý, Bảo hiểm VietinBank (VBI) cũng đề xuất thay bằng tiêu chí: “Doanh thu phí bảo hiểm gốc của năm lớn hơn hoặc bằng 150 tỷ đồng” thay vì “tổng lợi nhuận thuần”.

Phản hồi về đề xuất trên, Bộ Tài chính cho biết mục tiêu của quy định này là nhằm xây dựng tiêu chí xác định tổ chức bảo hiểm có uy tín trong lĩnh vực hàng hải. Chính vì vậy, việc sử dụng tiêu chí về lợi nhuận chung của các nghiệp vụ là không phù hợp do không đánh giá đúng năng lực của doanh nghiệp bảo hiểm trong nghiệp vụ tàu, hàng.

ĐỀ XUẤT NỚI TIÊU CHÍ ‘LỢI NHUẬN THUẦN’ TRONG LĨNH VỰC HÀNG HẢI

PTI đề xuất thêm 3 phương án khác thay thế tiêu chí tại Điều 1 dự thảo Thông tư này:

Phương án 1, điều chỉnh thành “tổng doanh thu” hoạt động kinh doanh của nghiệp vụ bảo hiểm thân tàu, trách nhiệm dân sự chủ tàu và bảo hiểm hàng hóa vận chuyển trong năm tài chính liền kề trước thời điểm Bộ Tài chính công bố danh sách doanh nghiệp có uy tín trong lĩnh vực hàng hải phải lớn hơn 0.

Phương án 2, điều chỉnh thành tổng lợi nhuận thuần bình quân 5 năm liền kề trước thời điểm Bộ Tài chính công bố danh sách doanh nghiệp có uy tín trong lĩnh vực hàng hải phải lớn hơn 0, thay vì chỉ tính 1 năm.

Phương án 3, điều chỉnh thành tổng lợi nhuận thuần của 1 trong 3 năm tài chính liền kề trước thời điểm Bộ Tài chính công bố danh sách doanh nghiệp có uy tín trong lĩnh vực hàng hải phải lớn hơn 0.

PTI đánh giá đặc thù bảo hiểm thân tàu là nghiệp vụ có thời hạn tích tụ rủi ro dài (5–10 năm), trong khi quy mô đội tàu Việt Nam nhỏ. Khi xảy ra tổn thất, mức tích tụ rất cao, dẫn đến biến động lớn về kết quả kinh doanh. Do vậy, phương án này có thể loại bỏ ảnh hưởng của các vụ tổn thất lớn phát sinh trong một năm tài chính.

Trong trường hợp vẫn áp dụng tiêu chí “tổng lợi nhuận thuần hoạt động kinh doanh của nghiệp vụ bảo hiểm thân tàu và trách nhiệm dân sự của chủ tàu, cùng nghiệp vụ bảo hiểm hàng hóa vận chuyển” như dự thảo, PTI đề xuất Bộ Tài chính ban hành quy định hướng dẫn cụ thể về tiêu chí phân bổ các khoản chi phí chung khi xác định lợi nhuận theo từng nghiệp vụ để các doanh nghiệp bảo hiểm có thể tính toán thống nhất.

Trả lời góp ý, Bộ Tài chính đánh giá tiêu chí “doanh thu > 0” không phản ánh được hiệu quả kinh doanh nghiệp vụ, mức độ uy tín của doanh nghiệp bảo hiểm cũng như không thể hiện kinh nghiệm triển khai và khả năng quản trị rủi ro. Tương tự, tiêu chí “1 trong 3 năm liền kề” cũng không ngoại lệ.

Trong khi đó, tiêu chí “bình quân 5 năm” lại khó khả thi do hệ thống báo cáo theo quy định pháp luật hiện hành về kinh doanh bảo hiểm không có quy định về số liệu “bình quân” và phương pháp xác định. Nếu áp dụng tiêu chí này có thể dẫn đến thiếu thống nhất trong quá trình thực hiện.