Điều chỉnh bảng giá đất cần lộ trình phù hợp

Tại họp báo thường kỳ tháng 6 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa tổ chức, trả lời phản ánh về việc người dân phải nộp số tiền lớn khi thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2024, ông Mai Văn Phấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, đã có những chia sẻ cụ thể.

Ông Phấn cho biết đây là vấn đề liên quan đến cách áp dụng giá đất đối với hai nhóm đối tượng, gồm: bồi thường cho người có đất bị thu hồi và tính tiền sử dụng đất đối với người chuyển mục đích sử dụng. Do đó, cần có sự xem xét thấu đáo để đảm bảo tính hài hòa và thống nhất trong thực tiễn áp dụng.

Theo Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, trước đây, với Luật Đất đai 2013, giá đất được xác định dựa trên khung giá do Nhà nước ban hành, dẫn đến có khoảng cách lớn giữa giá đất theo quy định và giá thị trường. Điều này khiến công tác thu hồi đất cho các dự án phát triển kinh tế - xã hội, nhất là những dự án đầu tư công mà phải thu hồi đất gặp khó khăn, do người có đất bị thu hồi nhận bồi thường chưa thực sự đồng thuận giữa giá đất được bồi thường so với giá thị trường tại cùng thời điểm, làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án.

Việc bỏ khung giá đất theo Luật Đất đai năm 2024 là bước tiến quan trọng, góp phần đưa giá đất tiệm cận thị trường, bảo đảm minh bạch trong quản lý và phát triển bất động sản. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều địa phương vẫn chưa theo kịp diễn biến giá đất trên thị trường dẫn đến bảng giá đất thiếu cập nhật, chưa sát thực tế, làm nảy sinh một số hạn chế trong triển khai.

Đặc biệt, thời gian tới, nhiều địa phương sẽ ban hành bảng giá đất mới theo Luật Đất đai năm 2024, dự báo sẽ còn có biến động lớn. Vì vậy, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã gửi báo cáo tới Bộ Tài chính, đề xuất nhiều giải pháp để điều hành giá đất từ nay đến hết năm 2025.

Trong đó, nhấn mạnh yêu cầu các địa phương phải theo dõi sát diễn biến thị trường, cập nhật biến động giá đất kịp thời; từng bước xây dựng cơ sở dữ liệu giá đất đến từng thửa đất; điều chỉnh bảng giá đất hiện hành nếu không còn phù hợp, theo hướng dẫn tại Điều 17, Nghị định số 71/2024/NĐ-CP; tổ chức lấy ý kiến rộng rãi để bảo đảm đồng thuận khi xây dựng bảng giá mới theo Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực từ 1/1/2026.

Đồng thời, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đề xuất mở rộng phạm vi và đối tượng áp dụng bảng giá đất; thu hẹp các trường hợp phải xác định giá đất cụ thể; quy định rõ trách nhiệm của từng cơ quan trong tính thu nghĩa vụ tài chính; rà soát các luật có liên quan để đánh giá ảnh hưởng tổng thể đến thị trường bất động sản.

Đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh việc điều chỉnh bảng giá đất cần lộ trình hợp lý, xác định khu vực, vị trí phù hợp từng loại đất và phải được xã hội đồng thuận. Điều này nhằm đảm bảo người có đất bị thu hồi được bồi thường theo giá cụ thể sát thực tế. Đồng thời, người chuyển mục đích sử dụng đất cũng cần đóng góp đúng mức vào ngân sách Nhà nước qua nghĩa vụ tài chính.

“Việc thu tiền sử dụng đất đang được thực hiện theo các quy định tại Nghị định số 103/2024/NĐ-CP của Chính phủ do Bộ Tài chính chủ trì. Trên cơ sở đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính để nghiên cứu phân loại xác định đối tượng, loại đất và thuế trong trường hợp áp dụng Bảng giá đất để tính thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất, thuế sử dụng đất… bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp”, ông Mai Văn Phấn cho biết.

Liên quan đến ảnh hưởng của chính sách giá đất tới thị trường bất động sản, ông Phấn khẳng định giá đất là yếu tố cốt lõi, gắn chặt với sự vận hành của thị trường bất động sản. Theo Luật Đất đai 2024, chậm nhất đến ngày 31/12/2025, tất cả các địa phương phải hoàn thành xây dựng và ban hành Bảng giá đất mới để chính thức áp dụng từ ngày 1/1/2026.

Trong quá trình xây dựng, điều chỉnh phải tập trung vào phân tích, đánh giá tác động, có lộ trình phù hợp, xác định khu vực, vị trí hợp lý đối với từng loại đất, tổ chức lấy ý kiến các đơn vị, tổ chức, cá nhân liên quan để đảm bảo sự đồng thuận của cơ quan thẩm định và đối tượng chịu tác động, hạn chế phản ứng bất bình, thiếu đồng thuận trong xã hội; chuẩn bị tốt điều kiện về nguồn lực, cơ sở hạ tầng thông tin, cơ sở dữ liệu đất đai để xây dựng Bảng giá đất mới theo quy định của Luật Đất đai 2024.