Nhiều doanh nghiệp đã phản ánh về những vướng mắc khi tham gia chương trình xây dựng nhà ở xã hội.

>>35.000 tỷ đồng xây nhà cho người thu nhập thấp?

Trao đổi với báo giới về vấn đề này, ông Nguyễn Mạnh Hà - Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) - nói:

- Thật ra việc đầu tư xây dựng quỹ nhà ở xã hội trước hết thuộc trách nhiệm của Nhà nước, bên cạnh đó Nhà nước khuyến khích các tổ chức, cá nhân thuộc các thành phần kinh tế tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội.

Nhưng doanh nghiệp than một số qui định trong nghị định 90 thi hành Luật Nhà ở lại không khuyến khích, như khi đầu tư dự án trên 10ha doanh nghiệp phải dành một phần diện tích đất trong dự án (tối đa là 20%) đã đầu tư hạ tầng kỹ thuật để xây dựng nhà ở xã hội.

Khi đưa ra tỉ lệ 20% như trên, Nhà nước cũng tính toán để các doanh nghiệp tham gia không bị lỗ. Các chủ đầu tư sẽ được miễn giảm các khoản thuế, được miễn tiền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất và được hưởng một số ưu đãi khác trong thủ tục đầu tư xây dựng. Qui định như vậy không hoàn toàn bất cập hoặc quá khắt khe đối với các tổ chức, cá nhân muốn tham gia chương trình xây dựng nhà ở xã hội.

Có nhiều ý kiến cho rằng nhà ở xã hội nên là một dự án riêng, không "chen" vào khu vực nhà ở thương mại...

Quan điểm chung là để không phân biệt giàu - nghèo, nhà ở xã hội được xây dựng trong các khu đô thị hiện đại. Nói là "trong" nhưng không phải khu nhà ở xã hội nằm sát cạnh khu biệt thự hay chung cư cao cấp, mà chỉ ở gần đó nhằm giúp người sống trong khu nhà ở xã hội vẫn được hưởng hạ tầng cơ sở, hạ tầng xã hội, môi trường sống tốt của thành quả phát triển kinh tế - xã hội và phát triển đô thị.

Kinh nghiệm ở các nước là khu nhà ở xã hội nếu xây dựng riêng lẻ, sau một thời gian dài khai thác sẽ trở thành "khu chết" vì không có người ở. 

Nhiều người dự báo các khu nhà ở xã hội chỉ được xây dựng sáu tầng theo quy định hiện hành sẽ "chỏi" so với các khu khác và nhanh chóng trở thành các khu ổ chuột trên cao. Sao cứ phải quy định xây thấp tầng?

Quy định nhà ở xã hội phải thấp hơn bảy tầng và có diện tích căn hộ vừa phải là để giảm bớt chi phí xây dựng, chi phí quản lý, từ đó giảm giá thành cho thuê, cho thuê mua. Người thuê được tính với giá hợp lý mà Nhà nước đưa ra, còn nếu thuê - mua thì chỉ phải đóng trước 20% tổng giá trị căn nhà, sau đó trả dần hằng tháng cho đến khi được chuyển hẳn sở hữu.

Thời gian xây dựng nhà thấp tầng sẽ ngắn để nhanh chóng có ngay sản phẩm phục vụ nhu cầu hết sức bức xúc như hiện nay.