Theo báo cáo tình hình khai thác, cung ứng cát cho Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng giai đoạn 1 của Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ, đến nay, thành phố đã cấp 7 xác nhận khai thác, gia hạn 2 giấy phép, với tổng trữ lượng gần 9 triệu m3 cát sông cho dự án Thành phần 4.

Đến nay, đã cấp khai thác cho các dự án thành phần 4 hơn 2,2 triệu m3 (số liệu đến hết ngày 2/9/2025). Về cát biển, đã được cấp cho doanh nghiệp mỏ cát biển trữ lượng 2 triệu m3. Tuy nhiên đến nay nhà thầu chưa triển khai, dự kiến ngày 10/9/2025 mới đưa mỏ cát biển vào khai thác.

TIẾN ĐỘ CUNG ỨNG CHƯA ĐẠT YÊU CẦU

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ, thực tế cho thấy vẫn còn nhiều hạn chế trong việc cung ứng cát đối với dự án Thành phần 4, cao tốc Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng giai đoạn 1.

Cụ thể, tổng công suất được phép khai thác bình quân hơn 25.400 m3/ngày, song do nhiều mỏ chưa đạt công suất, một số mỏ tạm ngưng hoặc chưa triển khai, sản lượng thực tế chỉ đạt 10.000 – 11.000 m3/ngày, tương đương 40 - 43% công suất cho phép.

Với tiến độ này, dự kiến đến cuối năm 2025, tổng lượng cát cung ứng cho dự án chỉ đạt khoảng 3,3 triệu m3, thấp hơn nhiều so với nhu cầu.

Lý giải nguyên nhân, Sở xác định đặc thù mỏ cát cuối nguồn sông Hậu lẫn nhiều bùn đất, cát mịn, việc khai thác khó khăn; một số nhà thầu, đơn vị khai thác chưa chủ động, thiếu phương tiện, không đảm bảo cam kết về sản lượng và tiến độ.

Bên cạnh đó, việc vận chuyển gặp trở ngại do hạn chế luồng tàu, phải trung chuyển nhiều lần. Ngoài ra, công tác quản lý, điều hành giữa chủ đầu tư, sở ngành và nhà thầu chưa sát sao, thiếu quyết liệt, dẫn đến nhiều mỏ đã cấp phép nhưng vẫn chưa khai thác hoặc khai thác dưới công suất.

QUYẾT LIỆT KHƠI THÔNG NGUỒN VẬT LIỆU

Tại buổi họp nghe báo cáo tình hình triển khai dự án vừa qua, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Trần Văn Lâu nhấn mạnh đây là công trình trọng điểm quốc gia, được Chính phủ yêu cầu đẩy nhanh tiến độ. Tuy nhiên, dự án Thành phần 4 vẫn chậm do thiếu vật liệu san lấp. Các mỏ cát trên sông Hậu thuộc Sóc Trăng (cũ) nằm cuối nguồn, nhiều bùn tạp, khai thác sâu 20 m phải qua xử lý sàng rửa nên cung ứng khó khăn, ảnh hưởng tiến độ.

Thành phố cũng chủ động đi tìm nguồn cát ở các tỉnh, trong đó cũng nhận được sự hỗ trợ của Bến Tre, Đồng Tháp. Tuy nhiên, do quy định về cơ chế đặc thù, các mỏ chỉ cấp cho các dự án được xác định trong bản hồ sơ giao mỏ cát, cho nên việc chuyển cát khu mỏ này về các gói thầu của dự án Thành phần 4 còn vướng cơ chế.

Hiện nay, Chính phủ cũng đang dự thảo Nghị quyết, khi ban hành thì Bến Tre có thể hỗ trợ dự án khoảng 700.000m3, Đồng Tháp hỗ trợ 500.000m3.

Liên quan 9 mỏ cát sông và 1 mỏ cát biển đã được cấp xác nhận, Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ cho rằng về chủ quan, trong quản lý điều hành của sở, ngành và chủ đầu tư chưa sát, chưa quyết liệt trong việc phối hợp để làm việc với các nhà thầu, các chủ mỏ. Vì có những khu mỏ đã cấp bản xác nhận lâu mà đến giờ vẫn chưa khai thác được. Quá trình khai thác không đạt công suất.

Chủ tịch UBND thành phố yêu cầu các sở, ngành, chủ đầu tư và nhà thầu xác định rõ trách nhiệm, coi đây là nhiệm vụ chính trị, không để chậm trễ kéo dài.

Song song đó, thành phố đang phối hợp Bến Tre, Đồng Tháp bổ sung cát; giao Sở Nông nghiệp và Môi trường sớm nâng công suất mỏ tốt, hoàn tất thủ tục đưa mỏ đã cấp phép vào khai thác. Với cát biển, cần nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ, quan trắc độ mặn, công khai minh bạch và thí điểm một số đoạn trước khi mở rộng.

Chủ tịch UBND thành phố cũng nhấn mạnh kỷ luật, kỷ cương trong quá trình thực hiện. Nhà thầu, chủ mỏ nào đã nhận hợp đồng nhưng không triển khai, không đạt tiến độ thì sẽ bị xem xét xử lý, kể cả biện pháp thanh tra, chuyển cơ quan công an làm rõ nếu có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng.

“Đã nhận thì phải làm đến nơi đến chốn, không làm được thì trả lại để đơn vị khác đảm nhận. Không thể vì lợi ích riêng mà ảnh hưởng đến lợi ích chung của đất nước và người dân”, ông Lâu khẳng định.

Chủ tịch UBND TP Cần Thơ yêu cầu chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án và các sở, ngành liên quan theo dõi sát sao, báo cáo tiến độ hàng ngày, hàng tuần, kiên quyết xử lý nhà thầu chậm tiến độ, năng lực yếu kém. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân đồng thuận với chủ trương.