Theo thống kê của Sở Xây dựng TP. Hải Phòng, trên địa bàn thành phố có 5.092 căn nhà tự quản do các cơ quan, đơn vị xây dựng cho cán bộ công nhân viên ở. Trong số này, cơ quan chức năng đã tiếp nhận 3.012 căn để cho thuê, bán thanh lý cho người sử dụng. Đến nay, thành phố tiếp tục thực hiện quản lý 2.080 căn còn lại để thực hiện quyền quản lý, cho thuê, bán thanh lý các căn hộ thuộc sở hữu nhà nước cho người dân.

2.080 CĂN NHÀ TỰ QUẢN CHƯA TIẾP NHẬN QUẢN LÝ

Theo báo cáo từ sở Xây dựng TP. Hải Phòng, giai đoạn 1960 – 1975, nhiều cơ quan, đơn vị trên địa bàn các quận Ngô Quyền, Lê Chân, Hồng Bàng, Kiến An, Hải An, Đồ Sơn và huyện Thuỷ Nguyên đã xây nhà ở thuộc quỹ nhà ở tự quản phân phối cán bộ, nhân viên làm nhà ở. Sau đó, quỹ nhà ở tự quản này được các cơ quan, đơn vị bàn giao cho Công ty TNHH MTV quản lý và Kinh doanh nhà (đại diện cho UBND TP. Hải Phòng) quản lý.

Tuy nhiên, việc bàn giao, quản lý quỹ nhà tự quản giữa thực tế và hồ sơ có sự khác biệt lớn. Cụ thể, theo 42 quyết định bàn giao nhà ở tự quản từ các cơ quan, đơn vị về cho thành phố Hải Phòng thì số lượng các căn nhà này lên tới 9.281 căn hộ. Nhưng qua kiểm tra thực tế từ các quận và Công ty TNHH MTV Quản lý và Kinh doanh nhà thì số căn hộ này chỉ có khoảng 5.092 căn hộ.

Trong số này Công ty TNHH MTV quản lý nhà cũng chỉ mới quản lý có 3.012 căn. Đối với 2.080 căn hộ còn lại thuộc quỹ nhà tự quản vẫn chưa được Công ty TNHH MTV quản lý nhà tiếp nhận, quản lý theo quy định về Luật Nhà ở, trong đó, có 1.586 căn nhà ở đã có quyết định thanh lý, 42 căn nhà ở sử dụng vào mục đích khác, còn 452 căn các hộ đã tự sửa chữa, cải tạo.

Nguyên nhân là do nhiều nhà tự quản trước đây được các đơn vị xây tạm, đến thời điểm rà soát thống kê không còn tồn tại nhà, nhiều cơ quan đơn vị là chủ quản quỹ nhà không hợp tác trong chuyển giao quỹ nhà tự quản hoặc đã giải thể không còn hoạt động hoặc đã chuyển sang mô hình doanh nghiệp khác, chuyển sang địa bàn khác không còn hoạt động ở Hải Phòng…

Ngoài ra, những hộ dân đang sử dụng nhà tự quản cho rằng khi các cơ quan, đơn vị chủ quản đầu tư xây nhà cho cán bộ công nhân viên đã trừ tiền xây dựng nhà vào lương hoặc đã được cơ quan chủ quản nhà ở trước đây thanh lý. Nhiều hộ dân đã phá dỡ nhà cũ, tự xây dựng, cải tạo nhà ở mới nên chưa đồng thuận việc đưa quỹ nhà đất ở này vào diện Nhà nước quản lý để ký hợp đồng thuê nhà ở theo quy định, cũng chưa thể thực hiện thủ tục thanh lý nhà ở thuộc sở hữu nhà nước đối với những căn nhà này.

GỠ KHÓ CHO NGƯỜI DÂN SỬ DỤNG QUỸ NHÀ TỰ QUẢN

Theo Sở Xây dựng TP. Hải Phòng, qua khảo sát, phần lớn quỹ nhà ở tự quản (bao gồm cả quỹ nhà đã được bàn giao, quản lý và quỹ nhà chưa được tiếp nhận, quản lý) hầu hết là nhả ở cũ, đã xuống cấp nguy hiểm. Trong số này có cả nhà nguy hiểm cấp độ D, cấp độ nguy hiểm nhất, cần phải di dời khẩn cấp người dân ra khỏi ngôi nhà để đảm bảo an toàn về người và tài sản.

Tuy nhiên, do từ cả hai phía, người dân đang sử dụng quỹ nhà tự quản và cơ quan, đơn vị chủ quản quỹ nhà tự quản cũ chưa bàn giao quỹ nhà này về nên thành phố Hải Phòng chưa thể thực hiện các quyền về quản lý như quyền về cho thuê, quyền bán nhà thuộc tài sản công cho người dân. Sau khi nhà nước thiết lập quyền quản lý, người dân sẽ được thực hiện việc cải tạo, sửa chữa đúng quy định, khắc phục tình trạng nhà thuộc sở hữu nhà nước chưa đúng quy định tồn tại nhiều năm.

Theo đề xuất của Sở Xây dựng TP. Hải Phòng, để gỡ khó cho người dân và các cơ quan, đơn vị đang quản lý, sử dụng nhà ở thuộc quỹ nhà ở tự quản, Hải Phòng sẽ phân loại nhà ở tự quản thành 3 loại để tiếp nhận, quản lý quỹ nhà ở tự quản.

Cụ thể, đối với cơ quan, đơn vị có nhà ở tự quản phải gửi hồ sơ đề nghị bàn giao về Công ty TNHH MTV Quản lý và Kinh doanh nhà đơn vị này tổng hợp, báo cáo sở Xây dựng, trình UBND thành phố tiếp nhận. Trường hợp cơ quan, đơn vị này đã giải thể, phá sản, bán doanh nghiệp thì cơ quan, đơn vị bàn giao là cơ quan quản lý cấp trên trực tiếp của những đơn vị này.

Đối với những hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng nhà ở tự quản mà không còn cơ quan quản lý, những hộ này chưa có quyết định thanh lý thì UBND xã, phường (đơn vị hành chính mới khi tổ chức chính quyền 2 cấp) nơi có nhà tự quản có trách nhiệm tổng hợp, đề xuất UBND thành phố tiếp nhận. Sở xây dựng có trách nhiệm chủ trì cùng Công ty TNHH MTV Quản lý và Kinh doanh nhà thực hiện đo vẽ thực tế để tiếp nhận bàn giao, quản lý.

Đối với những trường hợp cơ quan, đơn vị quản lý nhà ở tự quản không phối hợp việc lập hồ sơ bàn giao (do thay đổi cơ cấu doanh nghiệp, thay đổi nhân sự quản lý hoặc không còn lưu trữ hồ sơ gốc) thì UBND cấp xã (nơi có nhà ở tự quản) lập biên bản làm việc với cơ quan, đơn vị đang quản lý nhà ở tự quản để xử lý như trường hợp nhà ở không còn cơ quan quản lý để thành phố Hải Phòng thực hiện việc tiếp nhận bàn giao những căn nhà ở này.

Đối với những trường hợp nhà ở tự quản có tranh chấp, khiếu kiện thì việc tiếp nhận phải ghi rõ nội dung trong biên bản bàn giao, tiếp nhận. Việc bàn giao, tiếp nhận nhà ở tự quản phải đúng hiện trạng về chỉ giới nhà, đất tại thời điểm bàn giao. Hải Phòng cũng sẽ không thực hiện chuyển giao, tiếp nhận nhà ở tự quản trong các trường hợp chưa có đủ điều kiện chuyển giao như nhà ở tự quản nằm trong khu vực cơ quan, đơn vị tự quản mà không có lối đi riêng biệt vào nhà ở, nhà ở tự quản đang có tranh chấp, khiếu kiện.