Dự báo bối cảnh 3 năm 2023-2025, Bộ Tài chính đánh giá môi trường khu vực, thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp; đặc biệt, xung đột Nga - Ukraine kéo dài đã và đang tác động lớn đến triển vọng kinh tế thế giới trong giai đoạn ngắn hạn. Kèm theo đó là diễn biến phức tạp các biến thể Covid-19, lạm phát bùng phát dẫn đến việc điều chỉnh chính sách tiền tệ nhanh hơn ở một số nền kinh tế lớn....

Nhìn ở góc độ tích cực, môi trường đầu tư được cải thiện, khiến Việt Nam tiếp tục trở thành điểm đến hấp dẫn của nhà đầu tư nước ngoài; mở rộng các hoạt động thương mại, xuất khẩu duy trì đà tăng trưởng tích cực nhờ các hiệp định thương mại. Tuy nhiên, kinh tế Việt Nam vẫn đang phải đối mặt các rủi ro lớn như xung đột Nga - Ukraine kéo dài, bất ổn địa chính trị gia tăng có thể làm tăng chi phí vận chuyển, giá cả hàng hóa và gián đoạn dòng chảy thương mại, sẽ kìm hãm đà phục hồi. Cùng với đó, những yếu kém nội tại của nền kinh tế chưa được xử lý hiệu quả.

PHẤN ĐẤU BỘI CHI GIẢM DẦN

Trong bối cảnh đó, mục tiêu Kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 3 năm 2023-2025 được xác định là: "Đẩy mạnh thực hiện chính sách tài khóa hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; tiếp tục cơ cấu lại ngân sách nhà nước, nợ công đảm bảo vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương, phát huy sự chủ động của các bộ, ngành, địa phương gắn với huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính, góp phần kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế và hoàn thành các mục tiêu Kế hoạch tài chính quốc gia, vay, trả nợ công 5 năm giai đoạn 2021-2025; phấn đấu tăng thu ngân sách nhà nước, dành nguồn lực giải quyết các vấn đề an sinh xã hội, thực hiện cải cách tiền lương; giữ vững an toàn, bền vững nguồn lực tài chính quốc gia; siết chặt kỷ cương, kỷ luật tài chính - ngân sách".

Dự kiến khung cân đối thu, chi ngân sách nhà nước 3 năm 2023-2025, báo cáo của Bộ Tài chính chỉ rõ về thu ngân sách nhà nước, dự kiến tổng thu cân đối ngân sách nhà nước kế hoạch 3 năm 2023-2025 khoảng 5.178,4 nghìn tỷ đồng, tăng 10,3% so với thu ngân sách nhà nước 3 năm 2020-2022.

Tỷ lệ huy động thu ngân sách nhà nước bình quân khoảng 15% GDP, trong đó huy động từ thuế, phí bình quân khoảng 12,7% GDP.

Về chi ngân sách nhà nước, tổng chi cân đối ngân sách nhà nước kế hoạch 3 năm 2023-2025 khoảng 6.473 nghìn tỷ đồng, gấp 1,15 lần chi ngân sách nhà nước 3 năm 2020-2022.

Liên quan bội chi ngân sách, căn cứ Kế hoạch tài chính quốc gia 5 năm và nhu cầu nguồn lực để thực hiện Nghị quyết 43/2022/QH15, dự toán bội chi ngân sách nhà nước năm 2023 là 455,5 nghìn tỷ đồng, tương đương 4,42% GDP.

Trước đó, Kế hoạch tài chính quốc gia và vay, trả nợ công 5 năm giai đoạn 2021-2025 được Quốc hội ban hành cho thấy, tỷ lệ bội chi ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2025 bình quân 3,7% GDP.

Trong đó, bội chi ngân sách trung ương bình quân 3,4%, bội chi ngân sách địa phương bình quân 0,3% GDP, trong tổ chức thực hiện phấn đấu giảm xuống dưới 3,7%.

TẬP TRUNG PHỤC HỒI VÀ PHÁT TRIỂN

Với các mục tiêu cơ bản nói trên, các giải pháp để thực hiện thành công kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 3 năm 2023-2025 cũng được Bộ Tài chính đề xuất.

Theo đó, các giải pháp trước mắt là tiếp tục coi trọng công tác phân tích, dự báo, bám sát thực tiễn diễn biến của thị trường, chủ động kịp thời tham mưu các cấp có thẩm quyền các kịch bản ứng phó linh hoạt phù hợp.

Cùng với đó, tập trung triển khai các giải pháp hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; tăng cường quản lý, điều hành tài chính, ngân sách gắn với các ưu tiên và mục tiêu của nền kinh tế, cải thiện và nâng cao đời sống nhân dân.

Trong trung và dài hạn, sẽ tập trung rà soát, nghiên cứu và hoàn thiện hệ thống pháp luật tài chính, chế độ kế toán, kiểm toán đối với các chủ thể trong nền kinh tế; tiếp tục đẩy mạnh việc phân cấp, phân quyền đi đôi với yêu cầu nâng cao tinh thần trách nhiệm, công khai, minh bạch.

Bên cạnh đó, tiếp tục hoàn thiện hệ thống thu ngân sách phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội của đất nước và thông lệ quốc tế; rà soát lại các chính sách ưu đãi, miễn, giảm thuế không còn phù hợp, đảm bảo tính công bằng, minh bạch, khuyến khích cạnh tranh phát triển. Hạn chế tối đa việc lồng ghép chính sách xã hội trong pháp luật về thuế.

Đồng thời, thực hiện quản lý, phân bổ, sử dụng nguồn lực tài chính - ngân sách nhà nước gắn với hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền, đề cao trách nhiệm của các bộ, cơ quan trung ương, địa phương.

Cùng với đó, tiếp tục quán triệt nguyên tắc vay bù đắp bội chi ngân sách nhà nước chỉ được sử dụng cho đầu tư phát triển; chỉ chi trong khả năng của nền kinh tế và chỉ vay trong khả năng trả nợ của nền kinh tế.

Việc siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính - ngân sách nhà nước, nợ công, quản lý tài sản công sẽ được tiếp tục thực hiện, đồng thời tăng cường công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán; đẩy mạnh việc phòng chống tham nhũng, lãng phí trong quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công.