Kết quả kinh doanh quý 3 sẽ "gánh" thông tin căng thẳng thương mại Mỹ - Trung?

Thị trường chứng khoán Việt Nam quay trở lại top tăng trưởng cao trong tuần giao dịch vừa qua, trong khi đó Trung Quốc và Hàn Quốc vẫn duy trì ở mức tăng trưởng mạnh nhất so với các thị trường khác.

Nhận định về triển vọng thị trường tuần này, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Nghiên cứu và Phân tích của Chứng khoán Yuanta cho rằng tại thị trường toàn cầu, mức tăng trưởng của chỉ số VIX đã cải thiện lên mức 23 điểm cho thấy nhà đầu tư đang thận trọng hơn với phản ứng thuế quan của Tổng thống Mỹ đối với Trung Quốc trong phiên 10/10/2025.

Tiêu cực nhất là mức tăng trưởng của Bitcoin đã bị giảm từ mức 72 điểm xuống còn mức 40 điểm, tức là bị hạ mức tăng trưởng từ trung tính xuống mức tiêu cực. Trong khi đó, nhà đầu tư vẫn đang trú ẩn vào vàng và trái phiếu cho thấy nhà đầu tư đang phòng thủ trước các căng thẳng thuế quan gia tăng trở lại.

Một biểu đồ thú vị về chỉ số S&P500 cho thấy sự khác biệt đáng kể giữa giá trị danh nghĩa và giá trị thực của thị trường chứng khoán Mỹ trong hơn ba thập kỷ qua.

Đường màu xanh thể hiện chỉ số S&P 500 tính theo USD, tiếp tục lập đỉnh mới và tăng hơn 6 lần so với giai đoạn đầu thập niên 1990. Tuy nhiên, khi quy đổi theo vàng (đường màu cam – SPX/XAUUSD), mức tăng này gần như biến mất: chỉ số hiện nay chỉ còn khoảng 1.631 ounce vàng, thấp hơn nhiều so với mức đỉnh hơn 5.000 ounce năm 2000.

Điều này phản ánh một thực tế quan trọng: phần lớn mức tăng của chứng khoán Mỹ trong hai thập kỷ qua là do đồng USD mất giá và chính sách tiền tệ nới lỏng. Khi tính theo “đồng tiền thực” là vàng – thước đo giữ giá trị qua thời gian – thị trường chứng khoán vẫn đang ở mức thấp lịch sử.

Biểu đồ vì thế nhấn mạnh rằng dù chứng khoán có vẻ tăng mạnh, giá trị thực của tài sản tài chính vẫn bị bào mòn bởi lạm phát tiền tệ và mất sức mua của đồng USD.

Nhìn chung, chỉ số S&P500 liên tục xác lập đỉnh mới, nhưng nếu tính trên đơn vị vàng thì chỉ số S&P500 vẫn đang ở mức thấp so với các giai đoạn 2018 và 2021.

Ông Trump dọa sẽ áp mức thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc và có hiệu lực từ 01/11/2025, và cấm xuất khẩu các phần mềm qua quốc gia này khi Trung Quốc đã có động thái hạn chế xuất khẩu đất hiếm và các linh kiện sản xuất điện tử.

Đồng thời, việc khởi động căng thẳng thương mại này là do từ Trung Quốc, điều này cho thấy Trung Quốc đang muốn gia tăng sức ép khiến Mỹ buộc phải đàm phán.

Sự mong manh về kinh tế của hai quốc gia có thể khiến các bên nhanh chóng xuống nước để đàm phán. Mỹ cũng đặt thời điểm có hiệu lực của mức thuế mới là bắt đầu từ 01/11/2025 là minh chứng có việc này. Mức GDP quý 2/2025 của Trung Quốc chỉ đạt mức tăng 4,2%, thấp hơn mức mục tiêu 5% và Trung Quốc vẫn đang gặp phải các vấn đề khó khăn từ thị trường Bất động sản và thất nghiệp ở thanh niên tăng cao.

Trong khi đó, tăng trưởng GDP của Mỹ hạ về mức 1,5% và đối mặt với bài toán ngân sách Chính phủ để mở cửa hoạt động trở lại, cùng với đó là các căng thẳng đồng minh đang khiến vị thế của đồng USD tiếp tục suy yếu, chỉ số DXY đã sụt giảm 9,5% từ đầu năm đến nay.

"Suy yếu kinh tế chắc chắn khiến hai bên phải “xuống thang tạm thời” để bảo vệ tăng trưởng, đặc biệt trong năm bầu cử Mỹ 2026. Tuy nhiên, căng thẳng sẽ không kết thúc nhanh chóng, vì mục tiêu thực sự là vị thế công nghệ và quyền lực địa kinh tế, chứ không chỉ là cán cân thương mại", ông Nguyễn Thế Minh đánh giá. 

Giám đốc Phân tích của Yuanta cũng cho rằng tác động vào nền kinh tế Đông Nam Á và Việt Nam theo hướng cân bằng và có hưởng lợi. Các doanh nghiệp Mỹ vẫn cần chuỗi cung ứng ổn định từ khu vực Đông Nam Á và Việt Nam khi Ấn Độ hiện đang chịu mức thuế suất cao từ Mỹ.

Trong khi đó, Trung Quốc buộc phải duy trì thương mại ổn định với khu vực Đông Nam Á để tránh mất thị phần xuất khẩu. Ngoài ra, Mỹ cũng đã đạt các thỏa thuận với khu vực Đông Nam Á và Việt Nam về các mức thuế quan cho nên mức tác động theo hướng cân bằng và có hưởng lợi.

Tác động vào thị trường chứng khoán theo hướng giảm dần và chỉ tác động đến ngắn hạn nhưng có thể nhanh chóng kết thúc nhịp điều chỉnh. Qua các lần tác động từ các căng thẳng địa chính trị và thương mại thì có thể thấy các mức tác động hầu hết chỉ diễn ra trong ngắn hạn và mức tác động “shock” ngay trong lần đầu tiên và giảm dần theo thời gian.

Đồng thời, mức tác động này có thể sẽ ảnh hưởng không nhiều lên diễn biến của thị trường chứng khoán Việt Nam khi tâm lý vẫn kỳ vọng về kết quả kinh doanh tích cực nhờ tác động từ tăng trưởng kinh tế trong quý 3/2025, Fed giảm lãi suất và nâng hạng thị trường chứng khoán.

Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang ở giai đoạn tương tự cuối tháng 08/2019. Trung Quốc trả đũa gây ra cú shock giảm lên chỉ số S&P500 và các lần sau đó cả hai bên đạt được thỏa thuận nên đã tác động tích cực lên thi trường chứng khoán.