Khó khăn tiếp tục bủa vây khu vực doanh nghiệp khi số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tiếp tục tăng cao và vượt qua số doanh nghiệp thành lập mới. Kết quả khảo sát gần đây cũng cho thấy doanh nghiệp đang trong thời kỳ ảm đạm. Điều này đòi hỏi phải có những giải pháp điều hành quyết liệt hơn trong những tháng cuối năm 2023...
Sớm tháo gỡ các nút thắt nhằm củng cố niềm tin và gia tăng nội lực để doanh nghiệp vượt qua giai đoạn nhiều thách thức hiện nay.
Số liệu về tình hình đăng ký doanh nghiệp tháng 5 và 5 tháng đầu năm cho thấy khu vực doanh nghiệp tiếp tục chịu nhiều ảnh hưởng từ những khó khăn và rủi ro mà nền kinh tế đang đối mặt.
SỐ DOANH NGHIỆP RÚT LUI TĂNG CAO
Sau tháng “lập đỉnh” về số doanh nghiệp thành lập mới, doanh nghiệp gia nhập thị trường trong tháng 5/2023 đã quay đầu giảm. Chỉ có 12 nghìn doanh nghiệp mới được thành lập trong tháng này, giảm 24,2% so với tháng 4/2023 (15.967 doanh nghiệp) và cũng thấp hơn các tháng đầu năm 2023 (ngoại trừ tháng 2/2023 do trùng thời điểm Tết).
Với hơn 12 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới trong tháng 5, số doanh nghiệp thành lập mới trong 5 tháng đầu năm 2023 tăng lên 61,9 nghìn doanh nghiệp, song vẫn giảm 1,6% so với cùng kỳ năm trước. Như vậy, đà bật tăng mạnh mẽ có được trong tháng 4/2023 đã không thể duy trì, cho thấy tinh thần khởi sự kinh doanh của người dân và doanh nghiệp vẫn đi xuống khi lo ngại những khó khăn và rủi ro mà nền kinh tế phải đối mặt có thể kéo dài.
Số doanh nghiệp tái gia nhập thị trường cũng không có nhiều khởi sắc trong 5 tháng đầu năm khi có gần 33 nghìn doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, giảm 7,4% so với cùng kỳ năm 2022.
Sự ảm đạm của khu vực doanh nghiệp còn được thể hiện rõ ở con số rút lui khỏi thị trường. Trong 5 tháng đầu năm có hơn 88 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, tăng 22,6% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, 55,2 nghìn doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn (tăng 20,3% so với cùng kỳ năm trước); 25,5 nghìn doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể (tăng 34,1%) và 7,3 nghìn doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể (tăng 6,5%).
Đáng chú ý, kinh doanh bất động sản, dịch vụ lưu trú và ăn uống, vận tải kho bãi và xây dựng... tiếp tục là những lĩnh vực chịu áp lực và ảnh hưởng nặng nề nhất trước những biến động của nền kinh tế. Đặc biệt, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường có xu hướng tăng nhanh hơn so với số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường.
HOẠT ĐỘNG ẢM ĐẠM, TRIỂN VỌNG CUỐI NĂM KÉM LẠC QUAN
Không chỉ là những doanh nghiệp ra/vào thị trường, khảo sát tình hình doanh nghiệp tháng 5/2023 được Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) công bố mới đây cũng cho thấy những khó khăn mà doanh nghiệp phải trải qua.
Cụ thể, trong tổng số 9.556 doanh nghiệp tham gia khảo sát, có 82,3% doanh nghiệp dự kiến giảm quy mô, tạm ngừng kinh doanh hoặc ngừng kinh doanh trong các tháng còn lại của năm 2023. Trong đó, tỷ lệ doanh nghiệp dự kiến ngừng kinh doanh, chờ giải thể là 10,9%; tạm ngừng kinh doanh 12,4%; giảm mạnh quy mô 38,5% và dự kiến giảm nhẹ quy mô là 20,5%.
Trong số các doanh nghiệp còn hoạt động năm 2023, có 71,2% dự kiến giảm quy mô lao động trên 5% và trong số này có 22,2% dự kiến giảm trên 50%; có 80,7% doanh nghiệp dự kiến giảm doanh thu trên 5%, trong đó tỷ lệ giảm trên 50% doanh thu là 29,4%.
Đặc biệt, theo bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc điều hành Văn phòng Ban IV, niềm tin của doanh nghiệp đối với kinh tế vĩ mô, kinh tế ngành trong bối cảnh hiện nay đặc biệt thấp. Có đến 81,4% doanh nghiệp được khảo sát có đánh giá tiêu cực/rất tiêu cực về triển vọng kinh tế Việt Nam trong các tháng còn lại của năm 2023. Các đánh giá rất tích cực/tích cực chỉ chiếm 4,2% các doanh nghiệp được khảo sát. Tương tự, có đến 83,7% doanh nghiệp đánh giá triển vọng kinh tế ngành năm 2023 là tiêu cực/rất tiêu cực, trong số này có đến 29,6% là rất tiêu cực.
“Trong bức tranh “tối màu” chung đó, doanh nghiệp ngành xây dựng; các doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa; doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước; doanh nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh thể hiện mức độ đánh giá tiêu cực hơn”, báo cáo nhận định.
Đáng nói là trong bối cảnh khó khăn đó, sự hỗ trợ của chính quyền địa phương chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn khi có đến 84% doanh nghiệp đánh giá hiệu quả điều hành và hỗ trợ của chính quyền địa phương ở mức kém hiệu quả.
Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 23-2023 phát hành ngày 05-06-2023. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:
Hải Phòng “bắt mạch” giải ngân vốn đầu tư công chậm hơn mục tiêu
Ước tính đến hết tháng 8/2025, giá trị giải ngân vốn đầu tư công của Hải Phòng đạt 19.219 tỷ đồng, bằng 53,1% kế hoạch Thủ tướng giao…
Bộ Xây dựng ra công điện yêu cầu chủ động ứng phó bão số 5
Trước diễn biến phức tạp của cơn bão số 5, Bộ Xây dựng yêu cầu các cơ quan, đơn vị liên quan chủ động triển khai các biện pháp ứng phó nhằm đảm bảo an toàn cho người dân và tài sản...
Giải pháp giúp doanh nghiệp tư nhân phát triển
Cơ hội từ việc sáp nhập các đơn vị hành chính tạo thành các siêu đô thị, áp lực từ chính sách thuế đối ứng của chính quyền Trump, vai trò của khoa học công nghệ và nhu cầu cấp thiết về một tinh thần liên kết thực chất là bốn chủ đề quan trọng được nêu ra tại Vòng đối thoại địa phương cụm Đông Nam Bộ thuộc Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 (VPSF 2025) diễn ra ngày 22/8 tại TP.HCM…
Đà Nẵng lập Hội đồng tư vấn, sẵn sàng vận hành Trung tâm tài chính quốc tế
Ủy ban Nhân dân Thành phố Đà Nẵng vừa công bố quyết định thành lập Hội đồng Tư vấn Xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại thành phố Đà Nẵng.
TP.HCM thành lập tổ công tác tháo gỡ vướng mắc “siêu dự án” chống ngập
Tổ công tác tháo gỡ vướng mắc dự án giải quyết ngập do triều cường khu vực TP.HCM có xét tới yếu tố biến đổi khí hậu, giai đoạn 1 (thường gọi là dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng) gồm 9 thành viên, do Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP.HCM Bùi Xuân Cường làm tổ trưởng...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: