Kỷ nguyên hoàng kim của TikTok tại Mỹ chuẩn bị kết thúc?
Hoàng Anh
15/01/2025, 18:27
Thời gian đang đếm ngược với TikTok khi ngày 19/1 – thời điểm nền tảng này sẽ bị cấm hoạt động tại Mỹ – đang đến gần…
Ảnh: The Independent.
Vào tháng 4/2024, Tổng thống Joe Biden đã ký ban hành một dự luật yêu cầu đóng cửa TikTok tại Mỹ, trừ khi công ty mẹ ByteDance tìm được một nhà đầu tư được chính phủ Mỹ chấp thuận trong vòng chín tháng. Dự luật này viện dẫn các mối lo ngại về an ninh quốc gia, trong đó nhấn mạnh khả năng ByteDance có thể bị buộc phải chia sẻ dữ liệu người dùng Mỹ với chính phủ Trung Quốc. Bộ Tư pháp Mỹ cũng cho rằng TikTok “đặt ra một mối đe dọa an ninh quốc gia có quy mô và chiều sâu đáng kể” do sự sở hữu của phía Trung Quốc.
Nền tảng này đã kịch liệt phản đối đạo luật dẫn đến lệnh cấm, cho rằng đạo luật này là vi hiến vì gây ra ảnh hưởng "đáng kinh ngạc" đến quyền tự do ngôn luận của 170 triệu người dùng tại Mỹ. Tuy nhiên, vào ngày 6/12/2024, nỗ lực của TikTok nhằm lật ngược lệnh cấm sắp tới đã bị từ chối. Tòa án cho rằng đạo luật không vi phạm Tu chính án thứ nhất, khẳng định rằng nó là "kết quả của các hành động sâu rộng, mang tính lưỡng đảng bởi Quốc hội và các đời tổng thống kế nhiệm".
Tổng thống đắc cử Donald Trump, người từng đề xuất lệnh cấm TikTok trong nhiệm kỳ đầu tiên vào năm 2020, nay đã thay đổi quan điểm và khẳng định rằng ứng dụng này không nên bị cấm. Ông đang thúc đẩy việc tạm hoãn lệnh cấm này. Ông Donald Trump đã yêu cầu Tòa án Tối cao trì hoãn lệnh cấm để ông có thêm thời gian làm việc với cái mà ông gọi là "giải pháp chính trị".
Vào ngày 27/12, luật sư của ông Trump, Dean John Sauer, đã đệ trình một bản tóm tắt pháp lý, trong đó lưu ý rằng ông Donald Trump phản đối lệnh cấm và dự định tìm ra giải pháp sau khi nhậm chức vào ngày 20/1. Tuy nhiên, vào ngày 3/1, Bộ Tư pháp Mỹ đã kêu gọi Tòa án Tối cao bác bỏ yêu cầu của ông Trump, lập luận rằng hồ sơ này "không đưa ra lập trường nào" liên quan đến vấn đề Tu chính án Thứ nhất (First Amendment).
Điều này đang tạo ra lo ngại lớn cho các thương hiệu và nhà sáng tạo nội dung, nhiều người trong số họ đã xây dựng sự nghiệp trên nền tảng này. Chuyên gia tư vấn mạng xã hội Matt Navarra chia sẻ với Vogue Business rằng các thương hiệu "chắc chắn" nên lo lắng hơn bao giờ hết, đặc biệt sau khi nỗ lực của TikTok nhằm lật ngược lệnh cấm bị bác bỏ.
Hiện tại, nhiều thương hiệu đã bắt đầu chuẩn bị bằng cách thiết lập sự hiện diện trên các nền tảng mạng xã hội thay thế như Instagram Reels và YouTube Shorts. Tuy nhiên, các nền tảng này vẫn thiếu những khả năng mua bán thương mại điện tử như TikTok Shop và thuật toán của chúng không thể sánh được với độ phức tạp của TikTok. Chính TikTok là nơi thúc đẩy sự bùng nổ của các micro-trend (xu hướng nhỏ, xu hướng ngách) trong những năm gần đây, đồng thời góp phần tăng trưởng cho các thương hiệu và tạo nên sự ám ảnh với cách mà thuật toán ảnh hưởng đến phong cách cá nhân cũng như thói quen mua sắm của người dùng.
Vào ngày 10/1, Tòa án Tối cao Mỹ đã có một phiên điều trần nhằm lắng nghe các lập luận từ đại diện của TikTok. Phần lớn các thẩm phán Tòa án Tối cao dường như có xu hướng ủng hộ lệnh cấm gây tranh cãi đối với TikTok do lo ngại về mối liên hệ của ứng dụng này với Trung Quốc. Trong phiên tranh luận kéo dài hơn hai giờ vào ngày 10/1, các thẩm phán đã đặt ra nhiều câu hỏi sắc bén đối với luật sư của TikTok và một nhóm nhà sáng tạo nội dung trên nền tảng này. Nhiều thẩm phán dường như xem luật "bán hoặc cấm" do Quốc hội thông qua trước đó là một nỗ lực nhằm điều chỉnh khả năng kiểm soát từ nước ngoài đối với TikTok.
Từ giờ tới 19/1, liệu TikTok có nhận được "phao cứu sinh"? Kịch bản nào sẽ xảy ra?
KHI TÒA ÁN TỐI CAO ĐỨNG VỀ PHÍA CHÍNH PHỦ
Nếu TikTok không thành công - nghĩa là Tòa án Tối cao ủng hộ chính phủ Mỹ hoặc không hành động kịp thời - lệnh cấm sẽ chính thức có hiệu lực vào ngày 19/1. Điều này đồng nghĩa với việc ứng dụng sẽ bị xóa khỏi các kho ứng dụng, và các nhà cung cấp dịch vụ internet sẽ không được phép cung cấp quyền truy cập TikTok tại Mỹ. Tuy nhiên, ứng dụng vẫn sẽ khả dụng đối với những người đã tải xuống trước đó và tiếp tục hoạt động cho đến khi ngừng cập nhật (các bản cập nhật thường xuyên nhằm sửa lỗi và cải thiện bảo mật).
Trong trường hợp này, cách duy nhất để TikTok không bị cấm vào ngày 19/1 là Tổng thống Mỹ đương nhiệm Joe Biden tạm hoãn việc thi hành lệnh cấm (Luật cho phép ông có thời hạn tối đa 90 ngày để thực hiện việc này). Tuy nhiên, điều này rất khó xảy ra.
Ngoài ra, cứu cánh duy nhất cho TikTok là ByteDance bán lại ứng dụng này cho một công ty không thuộc Trung Quốc. Tuy nhiên, ByteDance đã tuyên bố họ không có ý định làm điều này - đặc biệt là trước thời hạn sắp tới.
Nếu lệnh cấm được ban hành, ông Donald Trump có thể đảo ngược hoặc phớt lờ nó. "Nếu Tổng thống đắc cử nhậm chức, có một số điều ông ấy có thể làm để giảm thiểu hoặc cố gắng hủy bỏ lệnh cấm", Kelly Bonner, luật sư tại Duane Morris, nhận xét. "Ông ấy có thể yêu cầu Quốc hội bãi bỏ lệnh cấm. Ông ấy cũng có thể chỉ đạo Bộ Tư pháp không thực thi lệnh cấm".
NẾU TOÀ ÁN TỐI CAO BÃI BỎ HOẶC HOÃN LỆNH CẤM
Nếu Tòa án Tối cao quyết định tạm hoãn (hoặc hủy bỏ) lệnh cấm, tương lai của TikTok tại Mỹ sẽ sáng sủa hơn nhiều.
Có hai kịch bản khả dĩ. Một là tòa án bác bỏ hoàn toàn luật cấm. Trong trường hợp này, theo ông Jeff Trexler, phó giám đốc Viện Luật Thời trang thuộc Đại học Fordham, “lệnh cấm sẽ bị xóa sổ”. Kịch bản thứ hai (và có khả năng cao hơn) là tòa án đồng ý với TikTok rằng lập luận của các tòa án cấp dưới là thiếu sót, nhưng gửi lại vụ việc để tiếp tục xem xét.
Do ông Trump sẽ nhậm chức vào ngày 20/1, nếu rơi vào trường hợp thứ hai, ông có thể sẽ cố gắng cứu TikTok. Trong một cuộc họp báo vào tháng 12, ông đã nói rằng mình có "một tình cảm đặc biệt" dành cho nền tảng này và đã yêu cầu Tòa án Tối cao trì hoãn lệnh cấm để ông có thể kiểm soát kết quả sau khi nhậm chức.
Nếu lệnh cấm có hiệu lực, ông Trump có thể hợp tác với chính phủ Trung Quốc và công ty mẹ của TikTok, Bytedance, để xúc tiến việc bán TikTok, theo luật sư Kelly Bonner.
"Điều này có khả thi không?" bà Kelly Bonner đặt câu hỏi. "Chúng ta không bao giờ có thể dự đoán chắc chắn ông Trump sẽ làm gì, nhưng tôi có thể hình dung ông ấy sẽ tìm cách thực hiện một giải pháp chính trị bằng cách hỗ trợ việc bán TikTok cho một công ty nước ngoài", luật sư này nhận định.
Ngành thời trang và làm đẹp Mỹ trước nguy cơ TikTok ngừng hoạt động
Thắt chặt chi tiêu, người tiêu dùng sẽ mua hàng Amazon trên TikTok?
Nghệ sĩ nổi tiếng đang mang lại doanh thu "khủng" cho ngành trang sức cao cấp
Khi hợp tác với nghệ sĩ nổi tiếng, các thương hiệu trang sức cao cấp có thể khai mở tiềm năng từ sức mạnh người hâm mộ khi người tiêu dùng ưu tiên những khoản chi mang tính đầu tư…
Hàng loạt mỹ phẩm nhập khẩu tiếp tục vào danh sách “khuyến cáo”
Theo thông báo từ Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (Bộ Công Thương), quá trình giám sát thông tin an toàn sản phẩm quốc tế thời gian qua cho thấy nhiều loại mỹ phẩm nhập khẩu bị thu hồi có khả năng đến tay người tiêu dùng thông qua mua sắm trực tuyến hoặc “xách tay”…
Hermès gặp thất bại đầu tiên ở mảng làm đẹp
Mảng nước hoa và mỹ phẩm của tập đoàn xa xỉ Pháp ghi nhận mức sụt giảm doanh số lần đầu tiên kể từ khi ra mắt năm 2020. Kết quả của mỹ phẩm Hermès trái ngược hẳn với tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ của LVMH và Kering…
Cảnh giác với sốt rét ác tính ngoại lai
Chỉ trong 1 tuần, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội) liên tục tiếp nhận nhiều ca bệnh sốt cao, rét run, được chẩn đoán mắc sốt rét ác tính. Đáng chú ý, tất cả bệnh nhân đều có lịch sử du lịch hoặc làm việc tại các nước châu Phi…
Du lịch TP.HCM sắp tung “mega sale” để kích cầu cuối năm
Với thông điệp "Find your vibes - Tìm đúng chất, chạm đúng cảm", chuỗi chương trình kích cầu du lịch TP.HCM sẽ quảng bá hình ảnh một thành phố hiện đại, thân thiện, đa dạng trải nghiệm, nâng tầm nhờ chuyển đổi số và đổi mới liên tục…
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: