Lãi suất VND dần ổn định, phí cho vay khó giảm

Đến cuối ngày 21/5, lãi suất huy động VND của các ngân hàng thương mại đã dần ổn định, nhưng phí cho vay vẫn khó giảm.

Thực hiện cơ chế mới, lãi suất huy động VND vừa trải qua những biến động mạnh; nhiều ngân hàng buộc phải có ít nhất hai quyết định điều chỉnh để phù hợp với tình hình mới.

Điểm dừng hợp lý

Sau những văn bản yêu cầu tăng cường công tác thanh tra của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, một số trường hợp đã rút lãi suất về theo mặt bằng chung, hiện xoay quanh mốc 15%/năm.

Ngoài Ngân hàng Đông Nam Á (SeABank) có mức huy động lên tới 15,6%/năm đối với kỳ hạn 14 tháng, lãi suất cao nhất của các ngân hàng cổ phần khác như VPBank, VIB Bank, OceanBank, SHB, Techcombank… đều chốt ở mốc 15%/năm; mức phổ biến ở các kỳ hạn dưới 6 tháng là từ 14% - 14,5%/năm.

Nhìn chung, mặt bằng lãi suất huy động VND đã định hình và tạm ổn định. Theo bình luận của lãnh đạo một số ngân hàng, với mặt bằng quanh 15%/năm, hệ thống đã tìm được tiếng nói chung và hợp lý; với ngân hàng có thị phần, vốn khả dụng tốt, đó là mốc “lý tưởng”.

Ông Lưu Đức Khánh, Tổng giám đốc Ngân hàng An Bình (ABBank), nhận định: “Mặt bằng lãi suất chung sẽ dao động ở mức từ 13,5 đến 15%, tùy thuộc vào chiến lược của các ngân hàng, nhằm vào lợi ích trước mắt hay lợi ích lâu dài. Mức hiện tại của ABBank (cao nhất là 15%/năm) được tính toán để có lợi nhuận và góp phần bù đắp lạm phát cho khách hàng”.

Còn theo ông Lê Đắc Sơn, Tổng giám đốc Ngân hàng Ngoài quốc (VPBank), trường hợp ngân hàng tăng lãi suất quá mạnh có thể vì họ ưu tiên cho tính thanh khoản trước mắt, ổn định hoạt động trước khi tính đến lợi nhuận. Còn với một ngân hàng hoạt động tốt, mức lãi suất từ 14% - 15%/năm là “lý tưởng”, vừa đảm bảo sinh lời, vừa đảm bảo cạnh tranh huy động.

“Tôi tin ngân hàng nào huy động với lãi suất cao quá mức đó sẽ điều chỉnh giảm cho phù hợp với mặt bằng chung. Ngoài ra, để tăng nguồn vốn huy động, các ngân hàng cũng sẽ tung ra nhiều sản phẩm huy động vốn với các mức lãi suất khác nhau nhằm tăng chọn lựa cho khách hàng và thị trường lãi suất về cơ bản sẽ ổn định trở lại”, ông Sơn dự báo.

Phí cho vay: “Ngân hàng phải sống đã”

Đề cập về các mức phí cho vay hiện nay, lãnh đạo một ngân hàng cho rằng đó là câu chuyện của thị trường, báo chí không nên khai thác quá sâu vấn đề này. Còn trong bối cảnh hiện tại, “ngân hàng phải sống trước rồi mới tính đến việc hỗ trợ các doanh nghiệp”.

Theo ý kiến trên, phí cho vay hiện nay là cần thiết để đảm bảo góp phần ổn định hoạt động ngân hàng, tạo khả năng có lãi. “Khi hoạt động của ngân hàng dần ổn định, huy động vốn thuận lợi, tự nhiên thị trường sẽ có điều chỉnh hợp lý, giảm phí cho vay. Ở đây cũng có áp lực cạnh tranh chứ không riêng gì trong huy động”, ông nói.

“Còn để trước mắt phí cho vay giảm được ngay thì tôi cho rằng Ngân hàng Nhà nước phải cung thêm tiền ra lưu thông, giảm bớt áp lực cầu vốn của các ngân hàng. Tất nhiên là cung vừa phải bởi còn mục tiêu kiềm chế lạm phát”, lãnh đạo này phân tích thêm.

Ở một hướng khác, ông Lê Đắc Sơn cho rằng phí cho vay một mặt phản ánh thực tế yêu cầu quản lý và xử lý các hợp đồng vay vốn đáo hạn, xử lý các cơ chế lãi suất theo từng thời điểm… Phí cho vay cũng thể hiện kỳ vọng vay vốn của doanh nghiệp. Ở đây có tính sàng lọc để có các dự án thực sự hiệu quả và cần vốn.

Liên quan đến chi phí vay vốn, một số doanh nghiệp thắc mắc rằng liệu ngân hàng áp phí làm gián tiếp đẩy lãi suất cho vay vượt quá 18%/năm, quá 150% so với lãi suất cơ bản thì có phạm luật hay không?

Chuyển câu hỏi trên đến Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Giàu, câu trả lời là “hiện nay chúng ta thực hiện công bố lãi suất tuân thủ theo hai bộ luật là Luật Ngân hàng Nhà nước và Bộ luật Dân sự. Còn vấn đề phí thuộc phạm vi điều chỉnh của văn bản pháp luật khác”.

Trong cuộc họp báo trước đó, Thống đốc cũng nhấn mạnh rằng, kể từ ngày 19/5, lãi suất ghi trên hợp đồng tín dụng vượt 18%/năm là phạm luật. Nhưng mức lãi suất này không bao gồm các chi phí liên quan.

Như vậy, hiện tại các ngân hàng vẫn đang áp một số loại phí như “phí thu xếp vốn”, “phí quản lý tín dụng”… với các mức từ 0,5% - 4,5%, áp dụng theo tổng số vốn vay. Để giảm những mức phí này, ngoài cạnh tranh cho vay (hiện bị hạn chế bởi hạn mức tín dụng 30% trong năm nay), còn phải chờ hệ thống ngân hàng thực sự ổn định và có nguồn vốn khả dụng sung túc.