Làm gì để hạn chế tác dụng phụ của thuốc giảm đau?
Hiện có nhiều thuốc giảm đau đường uống không bắt buộc kê đơn, người bệnh có thể tự mua về dùng. Tuy nhiên, việc tự ý và lạm dụng dùng thuốc giảm đau cũng dễ dẫn đến những tác dụng phụ đáng tiếc.
Những tác dụng phụ thường gặp- Tổn thương gan: Thuốc giảm đau, đặc biệt là paracetamol có thể có hại cho gan do chất peroxit được hình thành bởi sự chuyển hóa của paracetamol trong cơ thể. Do vậy cần chú ý đến liều lượng khi sử dụng paracetamol. Uống 8 viên (500 mg) trong một ngày có thể gây ra tổn thương gan cấp tính nghiêm trọng, đặc biệt ở những người hay uống rượu và có tiền sử bệnh gan từ trước.- Loét dạ dày: Thuốc giảm đau như ibuprofen, aspirin và naproxen gây kích ứng tổn thương cho dạ dày, thậm chí viêm loét và chảy máu dạ dày.- Suy thận: Thuốc giảm đau như ibuprofen, naproxen có thể gây tổn thương thận và suy thận cho những người có bệnh tiểu đường và huyết áp cao, đặc biệt những người có tiền sử bệnh thận.- Loãng máu: Thuốc giảm đau như aspirin, ibuprofen và naproxen có khả năng làm loãng máu. Aspirin mang lại nhiều lợi ích cho người có vấn đề về đông máu và bệnh tim.- Nguy cơ tim mạch: FDA đã phát hiện thấy thuốc giảm đau làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ, đặc biệt dùng dài kỳ, liều cao, hoặc những người trước đó đã có một cơn đau tim (hoặc có yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim cao). Một số thuốc giảm đau đã được yêu cầu ghi cảnh báo từ năm 2011, như celecoxib và diclofenac, trừ aspirin.- Tăng huyết áp: nhóm thuốc giảm đau có thể làm tăng huyết áp và tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.
Sử dụng thuốc giảm đau an toànTheo tạp chí y khoa Prevention, thuốc giảm đau về cơ bản có 2 loại: acetaminophen (Tylenol) và các thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs), trong đó bao gồm ibuprofen (Advil, Motrin), naproxen (Aleve) và aspirin. Nhiều người tin rằng acetaminophen hoạt động bằng cách ngăn chặn các thụ thể đau trong não; trong khi đó, NSAIDs có tác dụng ngăn chặn sự sản xuất prostaglandin - tác nhân kích hoạt cơn đau và viêm khi các tế bào bị hỏng.
Đây là những loại thuốc mạnh, vì thế nếu cơn đau nhẹ hoặc vừa phải, có rất nhiều lựa chọn thay thế mà không cần dùng thuốc, chẳng hạn như: chườm nóng hoặc chườm lạnh, châm cứu, bấm huyệt... Nghiên cứu cũng cho thấy yoga và thiền có thể giảm căng thẳng cơ bắp và thậm chí còn thay đổi cả cách bộ não phản ứng với cơn đau từ chứng đau nửa đầu, viêm khớp và các bệnh mạn tính khác.Nếu bắt buộc phải dùng thuốc giảm đau, nên dùng liều thấp nhất với thời gian hiệu quả ngắn nhất, bất kể là thuốc giảm đau nào. Không nên dùng quá liều trong thời gian trên 10 ngày, trừ khi có ý kiến của bác sĩ.Nhiều loại thuốc giảm đau đi qua nhau thai và xâm nhập hệ thống tuần hoàn của thai nhi, từ đó có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển của tim, thận và các cơ quan khác ở thai nhi. Vì vậy, phụ nữ mang thai nên tránh xa thuốc giảm đau. Mặc dù vậy, nếu không thể chịu đựng nổi cơn đau, Tylenol là một thay thế cần thiết.Khi bị bong gân hoặc căng cơ, cơ thể sẽ xảy ra phản ứng tức thời và khi đó bệnh lý này đã ở mức độ viêm nghiêm trọng. Uống thuốc giảm đau sớm có thể giúp kiểm soát sự khó chịu và sưng, nhưng chỉ nên dùng trong thời gian ngắn. Nếu bạn dùng NSAID liên tục, sau khoảng 2 hoặc 3 ngày nó sẽ làm chậm lành các mô.
Cuối cùng, không dùng chung thuốc giảm đau với thuốc chống trầm cảm. Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy thuốc giảm đau kết hợp với thuốc chống trầm cảm thường có liên quan đến nguy cơ làm tăng chảy máu não. Nếu bạn dùng thuốc giảm đau thường xuyên, hãy nói chuyện với bác sĩ để xem xét những lựa chọn khác.