Theo một khảo sát mới công bố của công ty tư vấn Oliver Wyman, trong tháng 7, khoảng 83% trong số hơn 900 người Trung Quốc tham gia cho biết họ đã cảm nhận được sự ảnh hưởng của lạm phát. Con số này tăng từ mức 69% vào tháng 11/2021. Cuộc khảo sát chủ yếu tập trung vào những người sống tại các thành phố lớn nhất tại Trung Quốc.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Trung Quốc trong tháng 7 tăng 2,7% so với cùng kỳ năm trước, mức tăng cao nhất hai năm, chủ yếu do giá thị lợn leo thang. Sang tháng 8, CPI tăng 2,5%.

Con số này thấp hơn nhiều so với CPI tại Mỹ. Tháng 8, Mỹ chứng kiến CPI tăng tới 8,3% so với cùng kỳ năm trước do sức ép của giá thực phẩm và nhà ở.

Để so sánh, khảo sát của Oliver Wyman với hơn 1.200 người Mỹ trong tháng 7 cho thấy 92% nói rằng họ đã cảm nhận được sự ảnh hưởng của lạm phát trong cuộc sống thường ngày, tăng từ 79% hồi tháng 11 năm ngoái.

Điều này cho thấy tác động của lạm phát tới tâm lý của người tiêu dùng ở Trung Quốc tăng nhanh hơn so với ở Mỹ.

“Cần nhớ là các cuộc khảo sát này đo lường tâm lý của người tiêu dùng và không phản ánh CPI”, ông Ben Simpfendorfer, quản lý tại Hồng Kông của Oliver Wyman, cho biết.

Theo ông, phản ứng của người tiêu dùng ở Trung Quốc có thể không chỉ bị ảnh hưởng bởi sự tăng giá thực tế mà còn bởi môi trường tăng trưởng kinh tế giảm tốc nói chung.

“Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế suy yếu, chỉ cần hàng hóa tăng giá nhẹ thôi cũng đủ để khiến các hộ gia đình lo lắng”, ông nói.

Hơn 50% người tham gia khảo sát tại Trung Quốc nói rằng do nguy cơ xảy ra suy thoái, họ đã giảm hoạt động ăn uống bên ngoài và giải trí, đồng thời chuyển sang mua sắm các thương hiệu và dịch vụ giá rẻ hơn khi có thể. 

Dù Quỹ Tiền tệ Quốc tệ (IMF) hồi tháng 7 dự báo Trung Quốc vẫn sẽ là một trong những nền kinh tế lớn tăng trưởng nhanh trong năm nay, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm nội địa (GDP) của nước này đang có xu hướng giảm mạnh so với năm trước.

Hơn 30% những người tham gia khảo sát tại Trung Quốc bày tỏ lo lắng về an ninh việc làm do lạm phát. Trong khi đó, tỷ lệ này ở Mỹ là 13%. Tỷ lệ thất nghiệp ở người trẻ trong độ tuổi 16-24 ở Trung Quốc đã tăng lên gần 20%. Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp ở người trưởng thành trong độ tuổi lao động tại thành thị là khoảng 5,4% - theo một khảo sát chính thức vào tháng 7.

Khoảng 20% cho biết họ lo lắng về tác động của lạm phát tới khả năng trả tiền thuê nhà hoặc khoản vay thế chấp mua nhà của mình. Khoảng 40% lo lắng về khả năng chi trả cho thực phẩm và hàng hóa thiết yếu của bản thân.

Đa số người tiêu dùng Trung Quốc nói rằng họ cảm thấy khí đốt là mặt hàng tăng giá mạnh nhất từ đầu năm, theo sau là đồ gia dụng và đồ dùng cải tạo nhà cửa.

Khi được hỏi sẽ hoãn mua những hàng hóa và dịch vụ gì do áp lực lạm phát, hầu hết đề cập tới ô tô nhiều nhất, theo sau là du lịch giải trí. Điều này góp phần làm giảm nhu cầu tiêu dùng vốn đang ảm đạm tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới do tác động của các biện pháp phòng chống dịch Covid-19.

“Chính sách Zero Covid của Trung Quốc là một động lực gây giảm phát lớn, bên cạnh cuộc khủng hoảng địa ốc”, nhà kinh tế trưởng phụ trách Trung Quốc Larry Hu của tập đoàn tài chính Macquarie, nhận xét.

Theo ông HU, nếu không tính thực phẩm và năng lượng, CPI của Trung Quốc chỉ tăng 0,8% trong tháng 8.

“Đây là một thông điệp rõ ràng với các nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc: Không phải lạm phát, giảm phát mới là rủi ro chính mà nước này đang đối mặt”.

Tuy vậy, những người Trung Quốc tham gia khảo sát của Oliver Wyman tỏ ra tương đối lạc quan rằng nền kinh tế sẽ sớm được cải thiện. Hơn 50% dự báo Chính phủ có thể giải quyết vấn đề lạm phát trong những tháng tới, và chỉ 23% có quan điểm ngược lại. Tỷ lệ này ngược lại với gần 50% người tham gia khảo sát ở Mỹ không tin Chính phủ có thể giải quyết được lạm phát trong 6-8 tháng tới.