Liệu Saudi Arabia có “ra tay” ngăn đà tăng chóng mặt của giá dầu?
An Huy
03/03/2022, 14:39
Sẽ khó có chuyện Saudi Arabia tăng mạnh sản lượng để kéo giá dầu xuống, một phần vì không muốn làm "mếch lòng" Nga...
Bộ trưởng Bộ Năng lượng Saudi Arabia, hoàng tử Abdulaziz bin Salman Al-Saud - Ảnh: Reuters.
Một “cơn khát” dầu đang diễn ra trên toàn cầu, trong bối cảnh các biện pháp trừng phạt giáng xuống Nga – nước xuất khẩu dầu lớn thứ hai thế giới – sau khi Tổng thống Vladimir Putin mở chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Tuy nhiên, theo trang CNN Business, khó có chuyện Saudi Arabia – nước xuất khẩu dầu lửa lớn nhất thế giới và là đồng minh của Nga trong OPEC , liên minh giữa Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) và một số nước ngoài khối – sẽ bù đắp sự thiếu hụt nguồn cung, ít nhất là thời điểm hiện tại.
OPEC MUỐN “CHỜ XEM”
Trong cuộc họp sản lượng của OPEC vào ngày 2/3, khối này quyết định giữ nguyên tốc độ tăng sản lượng 400.000 thùng/ngày mỗi tháng. Điều này có nghĩa là trong tháng 4, sản lượng khai thác dầu của OPEC sẽ tăng thêm 400.000 thùng/ngày so với tháng 3, bằng với mức tăng đang áp dụng trong tháng 3.
Năm 2020, khi Covid-19 mới trở thành đại dịch toàn cầu, OPEC đã giảm sản lượng kỷ lục 9,7 triệu thùng dầu mỗi ngày để ngăn đà “lao dốc không phanh” của giá “vàng đen”. Năm 2021, khi kinh tế thế giới phục hồi mạnh từ đáy sâu của đại dịch, kéo theo nhu cầu tiêu thụ dầu tăng nhanh, OPEC bắt đầu nới sản lượng để đáp ứng. Mức tăng sản lượng của nhóm này trong những tháng gần đây là 400.000 thùng mỗi ngày trong một tháng so với mức sản lượng của tháng trước.
Dù vậy, tốc độ tăng sản lượng này không đủ để hãm đà tăng của giá dầu, nhất là khi xung đột quân sự Nga-Ukraine khiến giá năng lượng này càng tăng nóng hơn. Bất chấp tuyên bố duy trì nâng sản lượng của OPEC , giá dầu thế giới đã vượt ngưỡng 110 USD/thùng trong phiên giao dịch ngày 2/3.
Giá dầu WTI chốt phiên với mức tăng 7,19 USD/thùng, tương đương tăng gần 7%, chốt ở 110,6 USD/thùng – mức giá đóng cửa cao nhất của loại dầu này kể từ năm 2011. Giá dầu Brent giao sau tại London tăng 7,96 USD/thùng, tương đương tăng 7,6%, chốt ở 112,93 USD/thùng. Tính từ đầu năm, giá hai loại dầu này đều đã tăng khoảng 40%.
Trao đổi với CNN Business, ông Claudio Galimberti, Phó chủ tịch phụ trách phân tích thuộc Rystad Energy, có công suất khai thác đầu dự trữ 2 triệu thùng/ngày, nghĩa là nước này có thể tăng sản lượng thêm khoảng 2 triệu thùng/ngày. Nhưng vào hôm 1/3, Chính phủ Saudi Arabia nói nước này cho rằng OPEC nên giữ nguyên kế hoạch tăng sản lượng một cách từ từ. Điều này có nghĩa là thị trường sẽ không nhận được sự giải toả nguồn cung dù giá dầu vẫn đang tăng từng ngày, từng giờ.
Nga khai thác khoảng 10 triệu thùng dầu mỗi ngày và xuất khẩu 4-5 triệu thùng dầu trong số này. Các biện pháp trừng phạt Nga mà phương Tây công bố tính đến thời điểm hiện tại về cơ bản chưa nhằm trực tiếp vào ngành năng lượng của Nga, nhưng các công ty dầu khí lớn đang lần lượt rút khỏi nước này, và các nhà giao dịch cũng tránh những thùng dầu Nga vì lo “dính” trừng phạt, cho dù dầu Nga đang được bán với giá rẻ hơn nhiều so với giá thị trường.
“Nhiều khách mua dầu, ngân hàng của họ và nhà vận chuyển của họ trở nên thận trọng vì tất cả đều đang chờ đợi công bố chi tiết cụ thể của các biện pháp trừng phạt”, ông Richard Bronze, trưởng bộ phận địa chính trị của công ty nghiên cứu Energy Aspects phát biểu.
Tình trạng này dẫn tới lo ngại về sự gián đoạn nguồn cung, và đó là lý do vì sao giá dầu liên tục nhảy mạnh dù phương Tây chưa hề đưa ra biện pháp trừng phạt nào đối với hoạt động xuất khẩu năng lượng của Nga.
Diễn biến giá dầu Brent giao sau tại thị trường London trong 1 năm trở lại đây. Đơn vị: USD/thùng - Nguồn: TradingView.
Ngoài Saudi Arabia, nhiều nước khác trong OPEC cũng có công suất khai thác dầu dự trữ khá lớn, như Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) có công suất dự trữ là 78 triệu thùng/ngày – theo số liệu từ Rystad Energy. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ các nước này không muốn hành động vì còn chờ xem khủng hoảng Nga-Ukraine sẽ diễn biến như thế nào.
“Những gì OPEC đã cho thấy tính đến thời điểm này là họ không muốn đưa ra quyết định dựa trên những thông tin nhiễu động”, ông Galimberty nói.
“GIÁ DẦU KHÔNG THỂ NGỪNG TĂNG”
Vị chuyên gia này cho rằng một số khách mua dầu, nhất là khách Trung Quốc và Ấn Độ, có thể quay trở lại mua một khi ảnh hưởng đối với ngành năng lượng từ các biện pháp từng phạt trở nên rõ ràng hơn. Ngoài ra, một số nhà máy lọc dầu ở châu Âu được xây dựng chuyên để chế biến dầu Nga, có sự phụ thuộc vào các hợp đồng dài hạn, có thể vẫn tiếp nhận dầu tư Nga. Điều này sẽ giảm bớt sức ép phải tăng sản lượng mạnh hơn đối với những nước như Saudi Arabia, ngay cả khi nước này đứng trước lời kêu gọi của phương Tây về hỗ trợ kéo giá dầu xuống.
Chưa kể, Saudi Arabia cũng không muốn làm “mếch lòng” Nga – một “hòn đá tảng” trong OPEC . “Vấn đề chính trị rất khó xử đối với nhiều thành viên OPEC”, ông Bronze nói. “họ nhận thấy tầm quan trọng trong mối quan hệ chiến lược với Nga. Nên về mặt chính trị, tôi cho rằng họ sẽ tránh đứng về bất kỳ một bên nào”.
Chừng nào Saudi Arabia còn “khoanh tay đứng nhìn”, giá dầu còn tăng mạnh. Nhiều nhà dự báo ở Phố Wall tin rằng giá dầu sẽ tiếp tục leo thang nếu cuộc chiến ở Ukraine kéo dài. Trong một dự báo mới đây, Goldman Sachs cho rằng giá dầu Brent giao tháng kế tiếp sẽ sớm đạt 115 USD/thùng, đồng thời thừa nhận đây là một dự báo thận trọng.
“Không có một sự giải toả nào cả. Đây là một thời điểm kịch tính đối với thị trường, với thế giới, và với nguồn cung dầu. Rõ ràng, thế giới sẽ phải đối mặt với việc xuất khẩu dầu của Nga bị gián đoạn”, nhà quản lý quỹ John Kilduff của Again Capital phát biểu sau cuộc họp ngày 2/3 của OPEC , nhấn mạnh rằng nguồn cung dầu từ Nga là không gì có thể bù đắp.
Theo chuyên gia cấp cao Edward Moya của Oanda, giá dầu Brent có thể lên 120 USD/thùng nếu thị trường cho rằng lệnh trừng phạt có thể được áp lên ngành năng lượng Nga. “Giá dầu không thể ngừng tăng vì thị trường vừa bị thắt chặt nguồn cung, vừa phải đối mặt với rủi ro từ xung đột ở Ukraine”, ông Moya nói.
Ngày 1/3, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) công bố kế hoạch xả 60 triệu thùng dầu dự trữ nhằm hạ nhiệt giá dầu, trong đó có 30 triệu thùng xả từ dự trữ của Mỹ. Nhưng tuyên bố này không đủ sức kéo giá dầu xuống.
“Chúng tôi không xem đây là một sự giải toả đủ lớn”, một báo cáo của Goldman Sachs nhận định. “Giờ đây, sự suy yếu của nhu cầu do giá cao có thể là cơ chế tái cân bằng duy nhất đủ khả năng khiến dầu giảm giá. Sự co giãn của nguồn cung không còn tác dụng, vì chúng ta đang đứng trước nguy cơ xảy ra một cú sốc nguồn cung lớn và tức thì”.
Nhà phân tích Amrita Sen của Energy Aspects ước tính rằng 70% dầu xuất khẩu của Nga hiện nay là “không thể động đến” do các biện pháp trừng phạt đối với ngân hàng Nga.
“Giá dầu có thể lên 150 USD/thùng, thậm chí cao hơn, vì giải pháp duy nhất để giá dầu giảm lúc này là sự sụt giảm nhu cầu do giá cao”, bà Sen nói với kênh CNBC.
Dấu ấn kinh tế thế giới tuần 10-16/8/2025: Thượng đỉnh Mỹ - Nga, Fed trước sức ép giảm lãi suất
Tuần này, thị trường tài chính toàn cầu mong đợi cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin để bàn về việc kết thúc cuộc chiến tranh ở Ukraine...
Tài sản của "ông trùm" đầu tư công nghệ Nhật tăng 9 tỷ USD trong hai tuần
Chỉ trong hai tuần đầu tiên của tháng 8/2025, tỷ phú Nhật Bản Masayoshi Son đã “bỏ túi” 9 tỷ USD, khi các vụ đầu tư vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) giúp giá cổ phiếu tăng ông tăng lên mức kỷ lục...
Giá vàng giảm tuần này dù có nhiều yếu tố hỗ trợ
Tuần tới, cách nhìn nhận của thị trường tài chính toàn cầu về kết quả cuộc gặp thượng đỉnh ngày 15/8 ở Alaska giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể sẽ tác động đáng kể đến diễn biến giá vàng...
Thế hệ không tiền tiết kiệm ở Singapore
Danh tiếng của Singapore về sự cẩn trọng tài chính và mức tiết kiệm cao của người dân đang có dấu hiệu lung lay...
Chứng khoán Mỹ lùi lại sau kỷ lục, giá dầu giảm vì hy vọng về thượng đỉnh Mỹ - Nga
Thị trường chứng khoán Mỹ kết thúc phiên giao dịch ngày thứ Sáu (15/8) trong trạng thái không đồng nhất của các chỉ số, với S&P 500 và Dow Jones cùng giảm điểm sau khi đạt cao kỷ lục nội phiên...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: