Trong dự thảo luật không có một chữ nào về Trung Quốc, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Trưởng ban soạn thảo dự án luật về ba đặc khu khẳng định với báo chí bên hành lang Quốc hội sáng 6/6.

Cơ quan soạn thảo, thẩm tra đã nói rất nhiều, quyền quyết định thuộc về Quốc hội, ông Dũng nói.

Thưa ông, với dự luật này thì một trong những lý do khiến dư luận phản ứng vì cho rằng có gắn yếu tố Trung Quốc?

Trong dự thảo luật không có một chữ nào về Trung Quốc hết, chỉ có một số người cố tình hiểu theo hướng đó và đẩy vấn đề lên, chia rẽ quan hệ ta với Trung Quốc. Còn luật quy định bình đẳng trong một môi trường chung, với tất cả thành phần kinh tế và với tất cả các nước, môi trường hội nhập quốc tế ta đang mở nên bình đẳng hết, không hạn chế người này người khác.

Mọi người đang hình dung tiêu cực.

Mọi người đang đẩy thành vấn đề thành sợ Trung Quốc thế này thế kia, nhưng ta bình đẳng không phân biệt, không một ai có thể vào đây làm việc gì khi đất nước ta đang có chủ quyền, ta phải bình tĩnh, xem xét và lắng nghe.

Ban soạn thảo có đề nghị rà soát các vấn đề dư luận đang có ý kiến không, thưa ông?

Giờ ban soạn thảo không có quyền, cái đó do Quốc hội. Vòng 1 ban soạn thảo trình, vòng 2 là do cơ quan thẩm tra của Quốc hội.

Cơ quan soạn thảo giờ không có quyền, chỉ lắng nghe và Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo thế nào thì làm theo. Còn trình bày quan điểm thì cơ quan soạn thảo đã nói quá nhiều.

Mọi người đang hiểu sai và có người cố tình hiểu sai. Cái đúng thì các cơ quan phải cầu thị lắng nghe, tiếp thu chỉnh sửa. Cái gì chưa rõ thì giải trình, giải thích. Còn có người cố tình đẩy câu chuyện này lên để phá hoại.

Phải làm khách quan, không sau này sẽ phải trả lời là trong thời khắc lịch sử quan trọng nhất ai là người phải chịu trách nhiệm trước sứ mệnh của đất nước chứ không phải cứ nói cho sướng mồm không có suy nghĩ, tư duy. Cái gì cũng sợ thì không làm được.

Năm 1988, ông Đặng Tiểu Bình đã nói ở Thẩm Quyến, cũng lúc ấy có nhiều ý kiến, ông Đặng Tiểu Bình nói "thôi, hãy làm đi, không bàn nữa". Năm 1992 lại dấy lên ý kiến, Đặng Tiểu Bình lại nói câu trên. Và bây giờ câu đó được khắc trên bia đá ở Thẩm Quyến.

Cái gì hay mình phải học, bất kể là ai. Trung Quốc hay mình cũng phải học Trung Quốc. Chúng ta có chủ quyền có độc lập, có trí tuệ thì sao cái gì cũng sợ. Phải chú ý lắng nghe nhưng đừng có quá sợ.

Nhiều nước không muốn mình phát triển, người ta không muốn mình đổi mới, cải cách hay phát triển.

Ngoài yếu tố Trung Quốc thì cũng còn những quan ngại khác nữa?

Tại sao không hiểu theo cách quan ngại luật chưa đủ hấp dẫn để thành công, làm thế nào để luật ra đời thành công, chứ đừng nghĩ làm thế nào để đỡ sợ.

Tôi rất tâm huyết, trân trọng lắng nghe ý kiến của mọi người và tiếp thu ý kiến hợp lý. Ví dụ vấn đề làm thế nào để quy định không tạo kẽ hở. Còn đẩy theo chiều hướng sợ thế này thế kia thì không đúng, mắc mưu của người ta, người ta muốn mình cứ loay hoay thế mãi mà không bứt lên được.

Mình phải mạnh dạn làm đi, cái gì cần chặt chẽ thì thiết kế cho chặt chẽ, làm thận trọng là đúng nhưng không vì thế mà không làm.

Vậy còn phương án cho thuê đất đến 99 năm, đại biểu Quốc hội cũng lo ngại?

Cái này do Thường vụ Quốc hội quyết định. Nếu có thể thì thiết kế điều kiện chặt chẽ hơn, thế nào là đặc biệt, thế nào là thật đặc biệt, thế nào mới được phép.

Thứ hai là quy trình chặt chẽ và thẩm quyền quyết phải cao hơn. Có thể đưa lên Quốc hội quyết. Phương án cụ thể Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định.

Với đặc khu nhiều ý kiến cho rằng quan trọng nhất là thể chế, môi trường kinh doanh để nhà đầu tư thành công nhưng thiết kế hiện nay lại thiên về ưu đãi hơn?

Đừng nói thế. Thể chế và môi trường là quan trọng nhất. Trong 85 điều thì có 25 điều giải quyết câu chuyện đó chứ không phải vấn đề ưu đãi. Ưu đãi phải có nhưng ở mức hợp lý, và đã điều chỉnh giảm rất nhiều, giờ gần như xuống không có gì nữa rồi. Đã giảm ưu đãi rất hợp lý rồi, vẫn đi theo hướng tạo môi trường, thể chế thuận lợi.

Có ý kiến cho rằng chỉ nên thí điểm với một nơi trước thành công sau đó mới nhân rộng?

Việc này do Quốc hội quyết định, phải khách quan, công tâm, bình tĩnh, trí tuệ, bản lĩnh, không nên dẫn dắt sai dư luận không thì về sau có lỗi với lịch sử.

Thế còn ý kiến đại biểu cảnh báo không đánh đổi quốc phòng an ninh với kinh tế?

Trong thiết kế luật có điều khoản nào nói đánh đổi hay không? Nguyên tắc số 1 khi thiết kế luật này: không ảnh hưởng tới quốc phòng an ninh, chủ quyền quốc gia, môi trường, người dân. 4 nguyên tắc đầu tiên cơ bản và quan trọng bậc nhất khi thiết kế luật này là không được cao hơn Hiến pháp, ảnh hưởng tới Hiến pháp… và không ảnh hưởng 4 yếu tố trên. 

Các dự án phải nằm trong quy hoạch, các quy hoạch đó không được xâm phạm tới an ninh quốc gia, môi trường, người dân, chủ quyền. Dự án phải đi theo quy hoach, có mục tiêu và ta quản là quản theo dự án, quy hoạch, mục tiêu nên không sợ gì. Họ làm sai quy hoạch thì ta không cho, sai mục tiêu thì ta không cho. Họ không làm giữ đất thì ta thu hồi, đều có luật pháp điều chỉnh. Chúng ta không có điều khoản nào nói là đánh đổi.