Luật Xây dựng (thay thế) hướng tới minh bạch, đơn giản hóa thủ tục và thúc đẩy chuyển đổi số

Tại buổi thẩm định, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng cho biết Luật Xây dựng năm 2014 được Quốc hội khóa XIII thông qua vào Kỳ họp thứ 7 ngày 18/6/2014, có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2015. Luật Xây dựng năm 2014 được sửa đổi, bổ sung theo Luật số 62/2020/QH14 gồm 10 Chương, 168 Điều, điều chỉnh hoạt động về quy hoạch xây dựng, đầu tư xây dựng.

Sau hơn 10 năm thực hiện, Luật Xây dựng và các văn bản hướng dẫn thi hành đã đạt được nhiều kết quả quan trọng: hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về xây dựng được nâng cao, các hoạt động xây dựng đi vào trật tự, nền nếp, bảo đảm chất lượng công trình xây dựng và hiệu quả đầu tư xây dựng. Qua đó, tạo lập thị trường xây dựng ngày càng công khai, minh bạch, đóng góp rất quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước.

Việc xây dựng Luật Xây dựng (thay thế) nhằm tiếp tục thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về hoàn thiện pháp luật về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, theo hướng xây dựng môi trường pháp lý thuận lợi, thông thoáng, minh bạch, an toàn, chi phí tuân thủ thấp.

Đồng thời, hướng tới việc cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng, tạo điều kiện thuận lợi, minh bạch, bình đẳng cho người dân và doanh nghiệp; khắc phục những hạn chế, bất cập trong thực tiễn công tác đầu tư xây dựng; bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.

Dự thảo Luật gồm 8 Chương và 97 Điều, sửa đổi, bổ sung một số nội dung cụ thể về quy định phân loại dự án; hình thức quản lý dự án; hoàn thiện quy định về quản lý chi phí đầu tư xây dựng theo hướng xác định chi phí đầu tư xây dựng phù hợp với thông lệ quốc tế, pháp luật có liên quan và thực tiễn.

Ngoài ra, sửa đổi, bổ sung các chính sách nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong hoạt động xây dựng; sửa đổi quy định về lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư xây dựng theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính…

Góp ý tại buổi thẩm định, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) đề nghị cần làm rõ mức độ biến động bất thường về giá. Ông cho rằng thời gian qua, giá nguyên, vật liệu tăng cao, có những vật liệu tăng gấp 3 lần như cát, sỏi… gây ảnh hưởng lớn đến chi phí, vì vậy, cơ quan soạn thảo xem xét, nghiên cứu quy định cụ thể, chi tiết các điều kiện bất khả kháng.

Đối với quy định quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của nhà thầu thi công xây dựng, đại diện VACC đề nghị quy định “nhà thầu chính chịu trách nhiệm thanh toán cho nhà thầu phụ theo đúng hợp đồng đã ký, không phụ phụ thuộc tiến độ thanh toán”.

Đại tá Nguyễn Lê Quang, Phó Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và doanh trại, Bộ Công an, cũng yêu cầu bổ sung quy định “Bộ trưởng Bộ Công an quy định về thẩm quyền, trình tự thẩm định, phê duyệt thiết kế xây dựng phù hợp yêu cầu đặc thù quản lý ngành đối với công trình xây dựng phục vụ an ninh”; bổ sung “công trình xây dựng trên đất an ninh, đất quốc phòng” thuộc trường hợp được loại trừ không phải có giấy phép xây dựng trước khi khởi công xây dựng công trình…

Các thành viên Hội đồng thẩm định cũng nhận định cần có quy định thống nhất về thời gian bảo hành; bổ sung quy định về điều kiện hậu kiểm; bổ sung nội dung thiết kế cơ điện, thiết kế nội thất, thiết kế cảnh quan trong các bước thiết kế…

Phát biểu kết luận, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú nêu rõ để dự thảo Luật Xây dựng (thay thế) bảo đảm đủ điều kiện trình Chính phủ, bên cạnh việc tiếp thu đầy đủ ý kiến thành viên Hội đồng thẩm định, cần đáp ứng những điều kiện cụ thể: tiếp tục hoàn thiện sự cần thiết ban hành Luật Xây dựng (thay thế); rà soát các nội dung bảo đảm phạm vi điều chỉnh Luật không chồng chéo với các luật khác như: Bộ luật Dân sự, Luật Đấu thầu và chỉ quy định các nội dung đặc thù của lĩnh vực; rà soát các nội dung bảo đảm sự thống nhất trong hệ thống các quy định của dự thảo Luật và các luật khác.

Mặt khác, Thứ trưởng Bộ Tư pháp đề nghị dự thảo cần giải quyết được những vướng mắc của thực tiễn. Trong đó, chú trọng đến nội dung tiền kiểm và hậu kiểm; quản lý trật tự xây dựng; vướng mắc phát sinh từ hợp đồng; bảo đảm tính khả thi của dự thảo; rà soát, hoàn thiện bảo đảm sự thống nhất hệ thống pháp luật.