Mở cơ hội xanh từ các cam kết giảm phát thải khí nhà kính, ứng phó biến đổi khí hậu

Phan Anh

01/10/2025, 08:04

Việt Nam đã cam kết đạt mục tiêu NetZero vào năm 2050 tại Hội nghị COP26; đồng thời tham gia nhiều sáng kiến quốc tế khác như cam kết giảm phát thải mê-tan toàn cầu. Việc nỗ lực hành động, triển khai thực hiện những cam kết này mở ra nhiều cơ hội hợp tác để thu hút nguồn lực tài chính, công nghệ cho ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển xanh...

Cơ hội hợp tác thu hút nguồn lực tài chính từ giảm phát thải CO2 và ứng phó biến đổi khí hậu.
Cơ hội hợp tác thu hút nguồn lực tài chính từ giảm phát thải CO2 và ứng phó biến đổi khí hậu.

Biến đổi khí hậu đã và đang trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với nhân loại, ảnh hưởng đến tất cả các ngành, các lĩnh vực, đến tự nhiên, con người và xã hội. Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất của Biến đổi khí hậu. Trong những năm gần đây, các hiện tượng thời tiết cực đoan xảy ra nhiều hơn, tác động trực tiếp và nghiêm trọng đến mọi mặt của đời sống kinh tế- xã hội của đất nước”.

HÀNH ĐỘNG MẠNH MẼ THỰC HIỆN CÁC CAM KẾT GIẢM PHÁT THẢI

Nhận thức được những thách thức nghiêm trọng do Biến đổi khí hậu gây ra đối với sự phát triển bền vững, các quốc gia đã đưa ra cam kết mạnh mẽ để hướng tới mục tiệu 1,5 độ C theo Thoả thuận Paris tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 21 (COP21) và cam kết đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 tại COP26.

Hiện nay, Việt Nam đã tham gia nhiều sáng kiến quốc tế khác như: Cam kết giảm phát thải mê-tan toàn cầu, Tuyên bố Glasgow về rừng và sử dụng đất, Tuyên bố toàn cầu về chuyển đổi điện than sang năng lượng sạch.

Bà Mai Kim Liên, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Bà Mai Kim Liên, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Tại hội nghị “Triển khai thực hiện các cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26” do Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức ngày 30/9, bà Mai Kim Liên, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, khẳng định “những cam kết này không chỉ khẳng định Việt Nam là một thành viên trách nhiệm của cộng đồng quốc tế mà còn mở ra nhiều cơ hội hợp tác để thu hút nguồn lực tài chính, công nghệ cho công tác ứng phó với biến đổi khí hậu”.

Ngay sau COP26, Việt Nam đã triển khai hàng loạt biện pháp để xây dựng lộ trình hiện thực hóa các mục tiêu khí hậu nói trên. Cụ thể, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26 và phê duyệt Đề án triển khai thực hiện cam kết.

Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành nhiều Chiến lược, Kế hoạch như: Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050; Kế hoạch hành động giảm phát thải khí mê-tan đến năm 2030; Kế hoạch quốc gia về quản lý, loại trừ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, chất gây hiệu ứng nhà kính được kiểm soát; Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (vừa được cập nhật gần đây); thông qua Tuyên bố chính trị thiết lập quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng...

Nhiều văn bản quan trọng đã được ban hành, nổi bật là Quyết định 896/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu đến năm 2050 và Quyết định 888/QĐ-TTg về Đề án triển khai kết quả Hội nghị COP26. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng ban hành Nghị định 06/2022/NĐ-CP và Nghị định 119/2025/NĐ-CP quy định cụ thể về giảm phát thải khí nhà kính, phát triển thị trường carbon và các cơ chế quản lý liên quan.

Các Bộ, ngành quản lý lĩnh vực đã xây dựng kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính phù hợp với cam kết đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Nhiều chương trình, dự án cụ thể đã được triển khai trên thực tiễn, bao gồm các dự án phát triển năng lượng tái tạo, các dự án hấp thụ carbon rừng, giảm phát thải khí nhà kính trong nông nghiệp, các dự án phát triển bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu ở Đồng bằng sông Cửu Long…

Bên cạnh đó, khối ngân hàng và doanh nghiệp cũng đã tích cực vào cuộc đồng hành cùng Chính phủ thực hiện cam kết quốc tế.

Các chuyên gia đánh gia, Việt Nam đã hành động quyết liệt để nội luật hóa các cam kết này. Đây là sự thay đổi cơ bản chứ không phải là một xu hướng.

TIỀM NĂNG GIẢM PHÁT THẢI TRONG CÁC NGÀNH/LĨNH VỰC

Chia sẻ về những hành động của Việt Nam để hiện thực hóa mục NetZero vào năm 2050, ông Lương Quang Huy, Trưởng phòng Quản lý phát thải khí nhà kính và Bảo vệ tầng ozone, Cục Biến đổi khí hậu,cho biết để thực hiện hiệu quả các cam kết, mục tiêu này, Việt Nam xây dựng, hoàn thiện các cơ chế và chính sách pháp luật.

Cùng với đó, có các giải pháp tăng cường tài chính khí hậu, huy động các nguồn lực tài chính, tiếp cận tài chính xanh thông qua tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh; phát triển thị trường carbon, từng bước tham gia vào thị trường carbon thế giới.

Ông Huy khẳng định, đến nay, Việt Nam đã có đầy đủ các nền tảng cơ sở pháp lý, chỉ đạo điều hành để thực hiện các mục tiêu cam kết. Các bộ quản lý ngành, lĩnh vực đều đã ban hành các kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính, kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh và các hướng dẫn các địa phương doanh nghiệp, cộng đồng thực hiện.

Ông Lương Quang Huy: Yếu tố quan trọng là nhận thức về sự tồn tại bền vững của doanh nghiệp gắn bó chặt chẽ với ứng phó biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính.
Ông Lương Quang Huy: Yếu tố quan trọng là nhận thức về sự tồn tại bền vững của doanh nghiệp gắn bó chặt chẽ với ứng phó biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính.

Cụ thể, trong lĩnh vực năng lượng, Việt Nam đã phê duyệt Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, nhằm giảm dần sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch và đẩy mạnh phát triển năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và sinh khối. Đồng thời, áp dụng các giải  pháp nâng cao hiệu quả và tiết kiệm năng lượng trong hoạt động công nghiệp, giao thông vận tải và xây dựng. Các công nghệ sản xuất sạch với hàm lượng carbon thấp được khuyến khích để giảm phát thải, nâng cao khả năng cạnh tranh doanh nghiệp trên thị trường.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, ông Huy cho biết “Đề án một triệu ha lúa chất lượng cao và phát thải thấp tại Đồng bằng sông Cửu Long đang được triển khai hiệu quả, hướng tới nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp thích ứng với khí hậu là một trong những điển hình trong triển khai giảm phát thải khí nhà kính lĩnh vực nông nghiệp. Dự kiến lĩnh vực này có thể giảm 70% lượng phát thải khí mê tan”. Đáng chú ý, ngày 29/9, Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành Đề án trồng trọt giảm phát thải.

Ước tính, tiềm năng giảm phát thải các lĩnh vực đến năm 2030 còn khá lớn trong đó quá trình công nghiệp hơn 209 triệu tấn CO2tđ; năng lượng gần 155 triệu tấn CO2tđ; nông nghiệp hơn 96 triệu tấn CO2tđ; lâm nghiệp khoảng 100 triệu tấn CO2tđ; quản lý chất thải khoảng 38 triệu tấn CO2tđ;

Trong lĩnh vực lâm nghiệp, Việt Nam đẩy mạnh các chương trình tái sinh rừng tự nhiên, trồng rừng mới, quản lý rừng bền vững và cấp chứng chỉ rừng. Đặc biệt, đến nay đã có những doanh nghiệp bắt đầu tham gia trồng rừng, triển khai các hoạt động bù đắp tín chỉ cho phát thải của đơn vị.

Ở lĩnh vực quản lý chất thải, Việt Nam khuyến khích và từng bước đưa vào thực hiện quy định bắt buộc về phân loại chất thải tại nguồn để nâng cao hiệu quả tái chế, xử lý, đồng thời áp dụng công nghệ hiện đại như đốt rác phát điện để thay thế phương thức chôn lấp, giảm phát thải khí mê tan…

Trong công nghiệp, sản xuất sắt thép, xi măng đã cải thiện công nghệ sản xuất, áp dụng công nghệ mới để giảm phát thải khí nhà kính. Các doanh nghiệp cũng dần đẩy mạnh sử dụng nguyên, nhiên liệu thay thế để giảm lượng clinker trong sản xuất xi măng và tiết kiệm năng lượng. Cùng với đó, thu hồi, tái sử dụng các khí nhà kính công nghiệp như HFCs, PFCs, SF6, và N2O, đặc biệt trong ngành điện lạnh và sản xuất chất bán dẫn.

Với các doanh nghiệp, ông Huy nhấn mạnh, yếu tố quan trọng nhất là nhận thức về sự tồn tại bền vững gắn bó chặt chẽ với ứng phó biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính. Tiêu chí ESG đã trở thành yếu tố cốt lõi trong văn hóa phát triển của doanh nghiệp; trong đó giảm phát thải khí nhà kính và ứng phó với biến đổi khí hậu trở thành một tiêu chí quan trọng. Văn hóa này đang lan tỏa trong hệ sinh thái, chuỗi cung ứng của các tập đoàn, doanh nghiệp lớn.

Chia sẻ điều này, TS Hà Quang Anh, Quyền Giám đốc Trung tâm thích ứng biến đổi khí hậu và Trung hòa caảbon, khẳng định, “chuyển đổi xanh không chỉ là tuân thủ, mà là một chiến lược sống còn để giữ chân khách hàng và đảm bảo các đơn hàng xuất khẩu giá trị cao”. “Dù có rào cản về chi phí và kỹ thuật, nhưng cơ hội tiếp cận tài chính xanh, nâng cao năng lực cạnh tranh và tối ưu hóa chi phí là rất lớn”, ông nói.

Thực tế, một trong những khó khăn hạn chế lớn nhất hiện nay chính là sự thiếu nguồn lực tài chính, hạn chế vốn đầu tư cho công nghệ xanh, năng lượng tái tạo và các giải pháp giảm phát thải quy mô lớn. Theo ông Huy, “điểm quan trọng nhất hiện nay chính là thiếu các phương thức sáng tạo huy động các nguồn tài chính xanh”.

Điều này cũng được bà Mai Kim Liên khẳng định, con đường đi tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 không hề dễ dàng. “Chúng ta phải đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như yêu cầu vốn đầu tư lớn, công nghệ còn hạn chế, năng lực quản lý cần tiếp tục nâng cao, trong khi nhận thức và hành động của cộng đồng xã hội còn chưa đồng bộ".

"Do đó, việc triển khai thực hiện các cam kết cần sự đồng hành, chung tay toàn bộ hệ thống chính trị, mỗi người dân và toàn xã hội”, bà Liên nói.

Đọc thêm

Dòng sự kiện

Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025

Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025

Sáng kiến Diễn đàn thường niên Kinh tế mới Việt Nam (VNEF) đã được khởi xướng và tổ chức thành công từ năm 2023. VNEF 2025 (lần thứ 3) có chủ đề: "Sức bật kinh tế Việt Nam: từ nội lực tới chuỗi giá trị toàn cầu".

Bài viết mới nhất

Thương hiệu Mạnh Việt Nam 2025

Thương hiệu Mạnh Việt Nam 2025

Khởi xướng từ năm 2003, chương trình THƯƠNG HIỆU MẠNH VIỆT NAM đã trở thành sự kiện thường niên lớn nhất do Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times tổ chức, dành cho cộng đồng các Doanh nghiệp Việt Nam.

Bài viết mới nhất

Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 39-2025

Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 39-2025

Bối cảnh và thực tiễn cho thấy thời gian tới, Việt Nam khó có thể tăng trưởng bằng con đường gia tăng quy mô hàng hóa xuất khẩu như trong nhiều năm qua, mà phải chuyển hướng sang tăng phần giá trị gia tăng tạo ra trong nước của hàng hóa.

Bài viết mới nhất

[Video]: Lũ quét tràn về xã miền núi Thanh Hoá

[Video]: Lũ quét tràn về xã miền núi Thanh Hoá

15 quốc gia có đầu tư tư nhân vào AI lớn nhất thế giới

15 quốc gia có đầu tư tư nhân vào AI lớn nhất thế giới

Đà Nẵng đăng cai giải IRONMAN cự ly toàn phần vào năm 2026

Đà Nẵng đăng cai giải IRONMAN cự ly toàn phần vào năm 2026

Asko AI Platform

Askonomy AI

...

icon

Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?

Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán), có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu). Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính:

VnEconomy