16:15 25/01/2018

Ngân hàng "được mùa" bán tài sản

Nguyễn Hoài

Từ khi VAMC thu giữ thành công dự án Saigon One Tower nhờ áp dụng Nghị quyết 42, hàng loạt các ngân hàng thương mại rao bán tài sản bảo đảm

Dự án One Tower (TP.HCM) - dự án đầu tiên bị thu giữ tài sản để thu hồi nợ xấu.
Dự án One Tower (TP.HCM) - dự án đầu tiên bị thu giữ tài sản để thu hồi nợ xấu.

Theo Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, nguồn tài chính từ việc bán tài sản đảm bảo này bổ sung đáng kể vào thu nhập ngân hàng, từ đó tạo điều kiện để giảm lãi suất.

Theo VAMC, trong nửa năm gần đây, định chế này liên tục tiến hành các phiên đấu giá tài sản bảo đảm mua về từ trước và hầu hết đều thành công.

Thoải mái rao bán nợ

Đơn cử, ngày 20/11/2017, trên cơ sở Ủy thác của VPBank, VAMC thông báo thu giữ tài sản bảo đảm tại thửa đất số 47, tờ bản đồ số 68, Cổ Nhuế 1, Bắc Từ Liêm, Hà Nội do bên vay không trả được nợ sau nhiều lần được ngân hàng gia hạn.

Hoặc, ngày 23/12/2017, VAMC cũng thông báo đấu giá món tài sản bảo đảm tại Ngõ 189 Cầu Diễn, Kiều Mai, Bắc Từ Liêm với mức giá khởi điểm gần 13 tỷ đồng và một món khác với giá khởi điểm 21,1 tỷ đồng tại Miêu Nha, Tây Mỗ, Nam Từ Liêm, Hà Nội. Đây là những tài sản của Công ty Cổ phần Hồng Đô và Công ty Cổ phần Longman Việt Nam vay ngân hàng không trả được nợ trong nhiều năm liền.

Không chỉ có các ngân hàng lớn thông báo bán đấu giá mà cả những ngân hàng trung bình cũng rao bán rầm rộ. Chẳng hạn, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc dân (NCB) rao bán 14 xe Kia Morning của một khách hàng vay tại Hải Phòng hoặc một món khác là đất nền có diện tích 2.694,5 m2, giá bán khoảng 1,8 tỷ đồng. Trước đó, NCB cũng thông báo thu giữ 8 món tài sản bảo đảm tại Đồng Tháp và Long An và tất cả đều là quyền sử dụng đất.

Nếu như trước đây, việc thông báo bán đấu giá tài sản thường im ắng, chỉ có các bên liên quan biết với nhau thì nay, hầu hết đều được các ngân hàng thông báo rộng rãi trên cổng thông tin của mình và cổng thông tin VAMC. Lý do ở đây là các ngân hàng lo ngại con số nợ xấu bị lộ ra, ảnh hưởng đến hình ảnh thương hiệu và đánh giá tín nhiệm. 

Tuy nhiên, khi số liệu nợ xấu toàn ngành được minh bạch, kèm theo đó là yêu cầu bắt buộc bán bớt sang VAMC những khoản khó xử lý để tạm thời làm sạch sổ sách, qua đó cải thiện quan hệ tín dụng giữa bên vay và bên cho vay, các tổ chức tín dụng đã không thể che giấu mãi tình trạng tài chính của mình.

Đặc biệt, kể từ sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết 42, cho phép mở ra cơ chế huy động tổng lực hệ thống chính trị nhập cuộc xử lý tình trạng chây ỳ, một lượng lớn nợ xấu được xử lý ở hầu hết các ngân hàng. 

Trong đó, có rất nhiều đơn vị như Vietcombank đã trích lập xong và đòi toàn bộ số nợ từ VAMC để tự xử lý ngay từ 2017. Hoặc các đơn vị khác như VietinBank, LienVietPostBank cũng đưa ra lộ trình lấy lại các khoản nợ bán từ VAMC trong năm 2018.

Hoặc, tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ ngân hàng năm 2018, ông Dương Công Minh, chủ tịch Hội đồng Quản trị Sacombank cho biết, nhờ hỗ trợ tích cực từ cơ chế của Nghị quyết 42, đã góp phần quyết định để ngân hàng này xử lý xong 19 nghìn tỷ đồng nợ xấu trong năm 2017. 

Hệ thống dồn lực giảm lãi suất

Triển khai chủ trương mua nợ theo giá thị trường sau khi được cấp vốn điều lệ lên 2.000 tỷ đồng, VAMC đã ký hợp đồng với 5 ngân hàng thương mại mua nợ thị trường với 6 khách hàng với tổng giá trị mua là 3.142,07 tỷ đồng, đạt 100% kế hoạch ngân hàng Nhà nước giao.

Cũng tại hội nghị này, ngân hàng Nhà nước đã giao nhiệm vụ cho VAMC trong 2018 phải xử lý tối thiểu 140 nghìn tỷ đồng nợ xấu đã mua và mua tối thiểu 6.600 tỷ đồng nợ theo giá thị trường.

Theo ông Đoàn Văn Thắng, Tổng giám đốc VAMC, dù xử lý nợ thông qua kênh VAMC hay các tổ chức tín dụng tự xử lý thì cuối cùng, nguồn lực này cũng góp phần bổ sung vào thu nhập ngân hàng. Riêng với VAMC, chỉ những khoản nợ mà đơn vị này mua lại theo giá thị trường (mua đứt bán đoạn) từ tổ chức tín dụng, nếu bán đi có lãi thì mới trở thành thu nhập của VAMC. Tuy nhiên, khoản này tương đối ít so với khối lượng nợ xấu đã và sẽ xử lý trong năm 2018.

Trao đổi thêm với Quyền Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, ông Trương Văn Phước nhận định: Năm 2018, dự báo lợi nhuận của hệ thống tổ chức tín dụng có nhiều khả quan do tín dụng giữ được tốc độ tăng trưởng ổn định như năm 2017. 

Đặc biệt, nợ xấu được kì vọng xử lý nhanh hơn và tăng thu nhập của các tổ chức tín dụng thống qua hoàn nhập dự phòng nợ xấu. Do đó các tổ chức tín dụng có thêm dư địa để giảm lãi suất cho vay.

Cùng đó, tại hội nghị triển khai hoạt động ngân hàng năm 2018 ở nhiều ngân hàng thương mại lớn trong 10 ngày qua tại BIDV, VietinBank, Agribank, ông Lê Minh Hưng, Thống đốc ngân hàng Nhà nước đều yêu cầu các ngân hàng thương mại phải triệt để tiết giảm chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động tạo dư địa để đưa lãi suất về thấp hơn hiện hành khoảng 0,5% - 1% trong năm 2018. 

Hiện tại, trong điều hành các hoạt động nghiệp vụ thị trường mở, ngân hàng Nhà nước đã điều chỉnh giảm một loạt các lãi suất chủ chốt, để hướng thị trường vào mục tiêu này.

Ngay cả với trung tâm thông tin tín dụng CIC, cũng công bố giảm 12% giá dịch vụ với tất cả hệ thống tổ chức tín dụng trong năm 2018 để các đơn vị này có dư địa giảm lãi suất.