Để ứng phó với những thách thức cấp bách của biến đổi khí hậu, các thương hiệu đã có một cuộc đua thực sự trong việc thể hiện các sắc thái của đổi mới bền vững. Tốc độ đổi mới trong lĩnh vực vật liệu có thể nói là đáng kinh ngạc: từ các lựa chọn thay thế da làm từ dứa, vải xenlulo được phát triển từ sản phẩm phụ của nước cam cho đến carbon thu được từ khí quyển và biến thành hàng dệt may... Vật liệu đang đóng vai trò hàng đầu trong nỗ lực cắt giảm một nửa lượng khí thải của ngành công nghiệp thời trang vào năm 2030.

Future Fabrics Expo diễn ra tại London vào cuối tháng 6 vừa qua đã mang đến một cái nhìn tổng quan về những đổi mới có ảnh hưởng nhất. “Lựa chọn vật liệu tốt hơn không chỉ là cắt giảm carbon,” Nina Marenzi, người sáng lập và giám đốc của The Sustainable Angle, tổ chức Future Fabrics Expo, cho biết. “Quá trình này cũng giúp các thương hiệu đưa tác động xã hội tích cực vào chuỗi cung ứng của họ và tạo ra các giải pháp sáng tạo cho các vấn đề như mất đa dạng sinh học, chất thải nông nghiệp và ngược đãi động vật”.

Sự kiện năm nay cho thấy nhiều nhà sản xuất đã tăng cường đầu tư và mở rộng lĩnh vực này, khiến cho nhiều vật liệu thay thế có giá cả phải chăng hơn. Chủ đề chính của sự kiện năm nay là đa dạng hóa các nguyên liệu sợi dệt - một quy trình khiến các thương hiệu đặt câu hỏi tại sao họ muốn một chất liệu cụ thể cho một mục đích sử dụng cụ thể thay vì dựa vào khat năng tuần hoàn của bông hữu cơ, vải tổng hợp tái chế và da bò. Amanda Johnston, người phụ trách và cố vấn giáo dục cho Expo cho biết: “Chúng tôi muốn thể hiện mối quan hệ qua lại giữa khí hậu, sự mất mát đa dạng sinh học và các lựa chọn vật liệu.”

CÁC SẢN PHẨM THAY THẾ CHO DA ĐỘNG VẬT

Bà Johnston cho biết: “Khu vực thu hút sự quan tâm nhất lúc nào cũng là vật liệu da. Năm nay, có nhiều loại da không xuất xứ từ động vật hơn bao giờ hết, bao gồm các lựa chọn không có hoặc ít nhựa, hoặc các loại da được làm từ chất thải nông nghiệp”. Các thương hiệu đang nói không với da động vật nhờ đó sẽ có nhiều lựa chọn. Nếu như nhà sản xuất Marenzi giới thiệu Hide Biotech, một sản phẩm thay thế da bằng vật liệu sinh học protein được thiết kế từ collagen, thì sản phẩm Mirum của hãng Natural Fiber Welding có nguồn gốc sinh học và không chứa nhựa.

Bên cạnh đó, tất cả mọi thứ từ vỏ cam, tảo đến nấm đều được sử dụng để tạo ra các loại vải thay thế. Da dứa đã xuất hiện trong các BST của Hugo Boss, Chanel và H&M. Da từ rượu vang được tạo ra nhằm thay thế da bò tại Ganni; Gucci cũng đã tung ra loại da thuần chay của riêng mình. Nhưng cho đến nay, chất lượng của những loại vải này vẫn chưa đạt đủ tiêu chuẩn để làm hài lòng các vị khách thượng lưu.

Hơn cả một giải pháp chỉ mang tính lý tưởng, không thể áp dụng trên phạm vi rộng, các nhà sản xuất đã thực sự đặt chất lượng lên hàng đầu. Thương hiệu muốn khách hàng được bước đi trong một đôi giày da hàng hiệu, được cầm trên tay những chiếc túi xách cao cấp, được cảm nhận sự xa xỉ theo đúng chuẩn mực vốn có, nhưng không còn một sự đổ máu nào trong thế giới động vật.

Năm nay, ánh đèn sân khấu đã thuộc về một công nghệ mới do Frumat phát triển cho phép sử dụng xơ táo để tạo ra các vật liệu bền vững và có thể phân hủy được. Thương hiệu sử dụng vỏ táo để tạo nên chất liệu da thuần chay, rất bền và sang trọng. Hơn nữa, loại da táo thuần chay này có thể được nhuộm và thuộc da mà không có hóa chất độc hại.

Một công nghệ khác cũng đã đạt đến điểm mà chúng ta có thể lập trình lại quá trình tự lắp ráp của các phân tử collagen trong phòng thí nghiệm và tạo ra các loại vải giống như da. Loại vải thế hệ tiếp theo mang đến sự thay thế bền vững và hiệu quả hơn cho da mà không gây hại cho động vật. Hai công ty đáng nói ở đây là Provenance và Modern Meadow.

NHỮNG TÊN TUỔI MỚI NỔI

Thuốc nhuộm tự nhiên cũng được nhắc đến nhiều trong năm nay, cung cấp các lựa chọn mới để thay thế thuốc nhuộm tổng hợp thông thường với những sản phẩm được phát triển từ tảo hoặc vi khuẩn. Colorifix và Living Ink là hai sản phẩm trong số đó. Scarlett Yang, tốt nghiệp trường Central Saint Martins, đã lập nên một công ty khởi nghiệp sử dụng chiết xuất tảo và kén tơ tằm để tạo ra một vật liệu giống như thủy tinh, có thể nhuộm đủ màu và có thể phân hủy trong nước trong vòng 24 giờ, dùng để sản xuất các loại phụ kiện may mặc. Hay nhà thiết kế vật liệu Cassie Quinn, người đã khám phá tiềm năng của cây lanh Ailen và biến các hạt ô nhiễm từ nước thải thành sequins trang trí cho quần áo và có thể phân hủy sinh học.

Ở một góc khác của triển lãm, các công ty như BlockTexx và Evrnu thì đã phát triển các quy trình để tái chế sợi từ vải pha trộn, mặc dù các loại sợi tái chế này chưa được phổ biến rộng rãi. Thông qua công nghệ độc quyền, BlockTexx tách xenlulo (có trong cả bông và vải lanh) và polyester khỏi chất thải dệt và quần áo để tái chế. Evrnu đã phát triển một loại vải được làm hoàn toàn từ chất thải dệt may và quần áo. Ngoài ra, chất thải xơ bông được ủ để trở thành phân bón cho một vụ bông mới. Điều tương tự cũng có thể xảy ra với sợi tự nhiên từ quần áo cũ sau khi đã loại bỏ thuốc nhuộm và hóa chất có khả năng gây độc.

Công ty Algiknit thì trình làng công nghệ sản xuất hàng dệt và sợi từ tảo bẹ, một loại rong biển. Quá trình ép đùn biến hỗn hợp biopolymer thành một sợi từ tảo bẹ có thể được dệt kim hoặc in 3D để giảm thiểu chất thải. Quần áo dệt kim cuối cùng có thể phân hủy sinh học và có thể được nhuộm bằng các chất màu tự nhiên trong một chu trình khép kín.

Trong khi đó, BioGlitz là công ty đầu tiên trên thế giới sản xuất kim tuyến có thể phân hủy sinh học, dựa trên một công thức độc đáo được làm từ chiết xuất cây bạch đàn. Cải tiến thời trang này khá tuyệt vời vì nó cho phép tiêu thụ bền vững các sản phẩm kim tuyến mà không gây hại cho môi trường liên quan đến vi nhựa.

Một giải pháp tiên phong khác đến từ Mango Materials - một công ty sáng tạo sản xuất polyester sinh học, với một dạng polyester mới có thể được phân hủy sinh học trong nhiều môi trường, bao gồm các bãi rác, nhà máy xử lý nước thải và đại dương. Hơn nữa, vật liệu này có thể ngăn ngừa ô nhiễm vi sợi và cũng góp phần tạo nên một ngành công nghiệp thời trang bền vững, khép kín.

Theo báo cáo của McKinsey và chương trình thời trang toàn cầu Fashion on Climate năm 2021, khoảng 70% lượng khí thải nhà kính của thời trang bắt nguồn từ các hoạt động đầu tiên như sản xuất và chế tạo vật liệu.