UBND TP.HCM vừa có văn bản gửi Sở Xây dựng, Công an TP.HCM, UBND các quận, huyện và thành phố Thủ Đức chỉ đạo về quy định diện tích nhà ở bình quân để đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân.

Theo UBND thành phố, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, thời gian qua có một bộ phận người dân lao động có hộ khẩu thường trú tại các tỉnh, thành khác đến TP.HCM để học tập, lao động, sinh sống đã rời khỏi Thành phố. Điều này ảnh hưởng phần nào đến nguồn lực lao động cũng như tác động đến tình hình kinh tế - xã hội chung của TP.HCM.

Do đó, TP.HCM sẽ tiếp tục áp dụng mức tối thiểu 8 m2/người theo quy định của Luật Cư trú nhằm góp phần ổn định chính trị - xã hội, phục hồi kinh tế của Thành phố trong giai đoạn “bình thường mới” sau dịch Covid-19.

Sang năm 2024, căn cứ tình hình kinh tế, xã hội, TP.HCM giao Sở Xây dựng phối hợp các cơ quan, đơn vị tiếp tục tham mưu, báo cáo UBND TP.HCM để trình HĐND TP.HCM đưa ra mức quy định phù hợp.

Trước đó, Sở Xây dựng đã đưa ra phương án trong năm 2022 đến 2023, tiếp tục áp dụng mức 8 m2/người để được đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân. Sau năm 2023 dự kiến tăng lên mức 15 m2/người.

Vấn đề về áp diện tích tối thiểu để cá nhân được nhập khẩu vào nhà ở nhờ, thuê, mượn tại TP.HCM cũng đã được Sở Xây dựng có tờ trình vào tháng 5/2014.

Theo tờ trình này, trong giai đoạn 2014-2015, cá nhân muốn nhập hộ khẩu TP qua diện ở nhờ, thuê, mượn nhà của người khác thì phải đảm bảo có diện tích ở 16-17 m2/người.

Lý do nhằm giảm áp lực hạ tầng đã quá tải ở nội thành và không làm phức tạp thêm trong quản lý đô thị, đồng thời đảm bảo điều kiện làm việc của người lao động.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến đề nghị con số nhỏ hơn vì cho rằng những người nhập cư đã đóng góp đáng kể vào sự phát triển của thành phố. Hạn chế lao động di cư sẽ gây khó cho việc đảm bảo nguồn lực để phát triển kinh tế TP.HCM.

Theo UBND quận 4,  tiêu chuẩn Việt Nam về thiết kế căn hộ, diện tích tối thiểu mỗi căn chỉ có 30 m2, diện tích ở của mỗi người không được nhỏ hơn 6 m2. Do đó, quận 4 kiến nghị áp dụng mức 6-8 m2 khi xét đăng ký hộ khẩu thường trú cho người có chỗ ở từ việc thuê, thuê mượn, ở nhờ nhà của tổ chức, cá nhân.

Theo UBND huyện Nhà Bè, qua nghiên cứu thực tế thì quy mô nhà ở cho thuê có diện tích 12-20 m2 là phổ biến cho 1-2 người, bình quân bảomỗi người khoảng 10 m2. Xét thấy việc xác định diện tích nhà ở bình quân (do thuê, mượn, ở nhờ) để đăng ký hộ khẩu thường trú là nhằm giải quyết các thủ tục hành chính, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của công dân, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động, huyện này đề xuất: Diện tích ở bình quân để nhập hộ khẩu vào nhà ở nhờ, thuê, mượn tại TP trong giai đoạn 1 là 8-10 m2, giai đoạn 2 là 15 m2...

Theo Sở Xây dựng, các báo cáo cho thấy, đến nay TP.HCM có diện tích nhà ở bình quân 16,4 m2/người. Do đó các quận có mật độ dân cư cao có thể áp dụng diện tích ở bình quân mà thành phố đã đạt được. Với các huyện có mật độ dân cư thấp thì có thể áp dụng diện tích ở bình quân 8 m2/ người.

Từ cơ sở trên, trong tờ trình mới, Sở Xây dựng chia hai khu vực: Khu vực 1 gồm 19 quận có mật độ dân cư cao, muốn nhập hộ khẩu phải có diện tích nhà ở bình quân 16 m2/người. Khu vực 2 gồm các địa phương có mật độ dân cư thấp, diện tích ở yêu cầu là 8 m2/người.

Đến cuối năm 2018, Sở Xây dựng có tờ trình UBND TP.HCM dự thảo nghị quyết để trình HĐND thành phố thông qua quy định diện tích bình quân 20 m2 sàn nhà ở/người áp dụng khi giải quyết đăng ký hộ khẩu thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), cho rằng Sở Xây dựng dựa vào diện tích nhà ở bình quân trên địa bàn thành phố đến năm 2020 để làm căn cứ đưa ra con số 20 m2 sàn/người là "cào bằng, không khả thi". 

Theo ông Châu, tính đến 9/2019, diện tích bình quân sàn nhà xây dựng trên địa bàn TP.HCM đã là 20,16 m2 sàn/người. Tuy nhiên, nhà ở tập trung chủ yếu trong tay người có thu nhập khá và cao, chứ không phải ở người thu nhập trung bình và thấp.