Một làn sóng Covid-19 mới lại đang nổi lên ở khu vực Tây Âu do sự kết hợp cùng lúc của nhiều yếu tố thuận lợi cho lây nhiễm, bao gồm việc các chính phủ nới lỏng hạn chế, miễn dịch suy giảm và biến chủng phụ BA.2 có mức độ lây nhiễm cao hơn của Omicron.

Chỉ hơn một tháng sau khi làn sóng Covid trước dịu đi ở châu Âu, các nước như Anh, Pháp, Đức và Italy chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ trở lại của số ca nhiễm mới trong những ngày gần đây.

Tại Pháp, số ca nhiễm Covid-19 mới đã tăng hơn 1/3 trong vòng 1 tuần kể từ khi Chính phủ nước này dỡ bỏ hầu hết các hạn chế chống Covid vào hôm thứ Hai tuần trước.

Tại Đức, mặc số ca nhiễm mới lập kỷ lục gần 300.000 ca vào hôm thứ Sáu vừa rồi, Chính phủ đã quyết định để cho các hạn chế chống dịch tự động hết hạn vào cuối tuần mà không gia hạn thêm. Tuy nhiên, phần lớn các bang của Đức - với quyền tự chủ đáng kể trong việc áp các quy định chống dịch - đã quyết định duy trì các hạn chế.

Và tại Anh, nơi hiện cứ 20 người thì có 1 người đang mắc Covid, Chính phủ đã dỡ bỏ những hạn chế cuối cùng về nhập cảnh quốc tế vào hôm thứ Sáu.

Tại Áo, số ca nhiễm mới cũng đang tăng với tốc độ chóng mặt. Vào cuối tuần vừa rồi, Chính phủ nước này tuyên bố sẽ tái áp quy định bắt buộc đeo khẩu trang FFP2, chỉ vài tuần sau khi gỡ bỏ quy định này.

Có một số ý kiến cho rằng các chính phủ ở châu Âu sai lầm khi nới các quy định quá sớm. Tuy nhiên, các nhà dịch tễ học cũng chỉ ra rằng biến chủng phụ BA.2 của Omicron, loại đã trở thành biến chủng chủ đạo ở nhiều quốc gia, là một nguyên nhân khiến dịch bùng trở lại.

Đôi khi được gọi là “Omicron tàng hình” vì khó phát hiện hơn, BA.2 được cho là có mức độ lây nhiễm cao hơn khoảng 30% so với biến chủng phụ đầu tiên của Omicron là BA.1.

Nhà virus học Lawrence Young thuộc Đại học Warwick của Anh nói rằng số ca nhiễm gia tăng ở lại ở châu Âu là do một sự kết hợp gồm 3 yếu tố: các hạn chế được dỡ bỏ, miễn dịch có được nhờ tiêm chủng đã suy giảm, và biến chủng phụ BA.2. Ông Young gọi sự kết hợp này là “một cơn bão hoàn hảo”.

“Việc nới các hạn chế chống dịch đã thổi bùng sự lây lan của BA.2 và cũng có thể dẫn tới một thế hệ các biến chủng mới”, ông Young nói với hãng tin AFP.

Ông Antoine Flahault, Giám đốc Viện Sức khoẻ Toàn cầu thuộc Đại học Geneva, Thuỵ Sỹ, cho rằng “đang có một vài nguyên nhân và các nguyên nhân đó không loại trừ lẫn nhau”. Ông nói BA.2 “rõ ràng là một nhân tố đáng khả nghi khi giải thích về sự nổi lên của làn sóng ca nhiễm mới hiện này”, bên cạnh sự suy giảm miễn dịch và việc dỡ bỏ các quy định chống dịch.

Ngoài ra, ông Flahault cũng nhắc đến tình trạng ô nhiễm không khí ở khu vực Tây Âu trong làn sóng dịch trước. Ông đề cập đến những nghiên cứu cho thấy “mối liên hệ mật thiết” giữa các đợt bùng dịch Covid và mật độ lớn của hạt bụi mịn trong không khí.

Giáo sư vi sinh tế bào Simon Clarke thuộc Đại học Reading nhấn mạnh cho dù số ca nhiễm Covid tăng nhanh trở lại ở Anh, “mối lo của công chúng nước này về virus Sars-CoV2 có vẻ như đang ở mức thấp nhất kể từ khi đại dịch bắt đầu”.

“Biến chủng phụ BA.2 của Omicron có vẻ như chính là nguyên nhân dẫn tới làn sóng lây nhiễm mới này. Điều này một lần nữa cho thấy tình hình có thể thay đổi rất nhanh chóng khi virus biến đổi thành ddạng mới”, ông Clarke nói.

Trong một nỗ lực nhằm củng cố miễn dịch đang có chiều hướng suy giảm, một số quốc gia như Pháp đã bắt đầu triển khai tiêm mũi thứ tư.

Tại Anh, mũi tiêm này sẽ được triển khai từ tuần này với người già trong các trại dưỡng lão, người trên 75 tuổi, và người có hệ miễn dịch suy giảm – Cơ quan Y tế Quốc gia (NHS) cho biết hôm Chủ nhật.

Tuy nhiên, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo rằng các biến chủng mới có thể sẽ tiếp tục xuất hiện nếu các nước giàu tiếp tục tiêm cho người dân của nước mình thay vì chia sẻ vaccine với các nước nghèo – nơi nhiều người thậm chí còn chưa được tiêm mũi đầu tiên.

Ông Jean-Francois Delfraissy, Chủ tịch hội đồng tư vấn khoa học của Chính phủ Pháp, đã cảnh báo về nguy cơ xuất hiện của những biến chủng Covid mới.

“Chúng ta sẽ phải tuỳ thuộc vào sự nhân từ của một biến chủng mới mà theo cộng đồng khoa học có thể xuất hiện vào mùa thu năm nay, thậm chí là sớm hơn”, ông Delfraissy nói hồi tuần trước. “Liệu đó có phải là một biến chủng dễ lây hơn hay không, có độc lực mạnh hơn không, có né vaccine không? Không ai có thể biết trước được cả”.