Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 14/2 tuyên bố sẽ công bố tình trạng khẩn cấp quốc gia nhằm có ngân sách xây tường ngăn biên giới Mỹ-Mexico mà không cần phải có sự phê chuẩn của Quốc hội. Một động thái như vậy có thể đẩy ông Trump vào một cuộc đấu ở tòa án với Quốc hội về các quyền quy định trong Hiến pháp.

Theo tin từ Reuters, thừa nhận thất bại trong nỗ lực giành 5,7 tỷ USD để xây bức tường, ông Trump nhất trí sẽ ký một dự luật ngân sách chỉnh phủ không cấp cho ông khoản tiền xây tường này. Đây là kế hoạch ngân sách mà nếu không được thông qua sẽ đẩy Chính phủ Mỹ rơi vào một đợt đóng cửa mới.

Dự luật trên đã được Thượng viện Mỹ thông qua vào ngày thứ Năm và sẽ được chuyển tới Hạ viện cho một cuộc bỏ phiếu nữa trước khi trình lên ông Trump để lấy chữ ký. Kế hoạch ngân sách trong dự luật này chỉ cấp chưa đầy 1,4 tỷ USD cho việc dựng hàng rào biên giới, thay vì xây bức tường kiên cố như ông Trump đã hứa trong chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ 2016.

Ông Trump cho rằng một bức tường như vậy là cần thiết để ngăn người nhập cư trái phép và những kẻ buôn lậu ma túy. Trong khi đó, các nghị sỹ Dân chủ cho rằng xây tường là việc tốn kém và không hiệu quả.

"Tổng thống Trump sẽ ký dự luật ngân sách Chính phủ, và như ông đã nói từ trước, ông cũng sẽ có hành động sử dụng quyền điều hành của Tổng thống, bao gồm công bố tình trạng khẩn cấp quốc gia", phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders tuyên bố.

Các nhân vật cấp cao nhất của Đảng Dân chủ trong Quốc hội Mỹ ngay lập tức chỉ trích ý định của ông Trump. Khi được hỏi liệu Hạ viện có định kiện ông Trump nếu ông công bố tình trạng khẩn cấp, Chủ tịch Hạ viện Nancy Peloci đáp: "Có thể chứ, đó là một lựa chọn".

Ông Chuck Schumer, thủ lĩnh phe thiểu số tại Thượng viện, cáo buộc ông Trump "trắng trợn lạm dụng quyền Tổng thống".

Thủ lĩnh phe đa số tại Thượng viện, nghị sỹ Cộng hòa Mitch McConnell, thì tuyên bố sẽ ủng hộ ông Trump công bố tình trạng khẩn cấp quốc gia. Tuy nhiên, đã có nhiều nghị sỹ Cộng hòa bày tỏ lo ngại về chiến lược này của Tổng thống.

Một động thái công bố tình trạng khẩn cấp của ông Trump có thể vi phạm thẩm quyền của Quốc hội Mỹ về chi tiêu tiền thuế của dân, một quyền đã được Hiến pháp nước này quy định là cơ chế căn bản cho cần bằng và kiểm soát.

Đã nhiều tuần nay, yêu cầu về ngân sách xây tường của ông Trump vẫn chưa đi đến đâu, cho dù Chính phủ Mỹ đã trải qua một đợt đóng cửa kéo dài kỷ lục 35 ngày.