TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
“Phản ứng trên UPCoM là một tín hiệu tốt”
Ông Nguyễn Vũ Quang Trung, Phó tổng giám đốc HNX, nói về những điều chỉnh về thời lượng, phương thức giao dịch trên UPCoM
Từ ngày 19/7 tới, thị trường giao dịch cổ phiếu công ty đại chúng chưa niêm yết (UPCoM) tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) bắt đầu áp những điều chỉnh về thời lượng, phương thức giao dịch và giảm thiểu điều kiện đăng ký giao dịch.
Về những điều chỉnh trên, VnEconomy đã trao đổi với ông Nguyễn Vũ Quang Trung, Phó tổng giám đốc HNX.
Ông có thể cho biết những mục đích của việc điều chỉnh về thời gian, thời lượng giao dịch của UPCoM, cũng như việc áp dụng phương thức giao dịch khớp lệnh liên tục?
Thị trường UPCoM chính thức triển khai và đi vào hoạt động từ ngày 24/6/2009, đã tạo ra một khu vực thị trường giao dịch mới do Nhà nước quản lý bên cạnh thị trường niêm yết tại HOSE và HNX. Sau 1 năm hoạt động, có thể khẳng định thị trường UPCoM đã được triển khai theo đúng phương án đã trình Thủ tướng Chính phủ và được Bộ Tài chính phê duyệt tại Quyết định 3567/QĐ-BTC. Tuy nhiên, thị trường UPCoM còn chưa thực sự sôi động và chưa thu hút được sự quan tâm của doanh nghiệp và công chúng đầu tư như mong muốn.
Do đó, để tiếp tục hoàn thiện và nâng cao hiệu quả hoạt động của thị trường UPCoM, trên cơ sở đánh giá tình hình thị trường và ý kiến của các công ty thành viên, bên cạnh các đề xuất về mặt pháp lý, phối hợp với Trung tâm Lưu ký chứng khoán, HNX cũng đề xuất các giải pháp về mặt nghiệp vụ. Các giải pháp đó đã được Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán chấp thuận và cho phép áp dụng trên thị trường UPCoM như mở rộng thời gian giao dịch, rút gọn điều kiện đăng ký giao dịch, thay đổi phương thức giao dịch và một số quy định cụ thể khác.
Việc áp dụng các thay đổi kể trên không nằm ngoài mục tiêu cuối cùng và quan trọng trong việc xây dựng và phát triển thị trường UPCoM là mở rộng thị trường có tổ chức, thu hẹp thị trường tự do. Trong đó, việc mở rộng thời gian giao dịch, có giờ mở cửa cùng với thị trường niêm yết, tạo điều kiện cho việc tham gia của nhà đầu tư thuận tiện trên cả hai thị trường và đáp ứng nhu cầu giao dịch linh hoạt của nhà đầu tư trong ngày giao dịch.
Việc giảm thiểu điều kiện đăng ký giao dịch (bỏ điều kiện về tổ chức cam kết hỗ trợ) nhằm tạo điều kiện tất cả các công ty đại chúng có thể đăng ký tham gia thị trường UPCoM. Cần lưu ý là chúng tôi vẫn khuyến khích việc công ty chứng khoán cam kết hỗ trợ công ty đăng ký giao dịch, và các hợp đồng cam kết hỗ trợ hiện hành không bị ảnh hưởng.
Thay đổi phương thức giao dịch sang khớp lệnh liên tục nhằm làm tăng khả năng thích ứng của các công ty chứng khoán và nhà đầu tư đối với phương thức giao dịch, tạo sự sôi động của thị trường, tăng tính thanh khoản cho chứng khoán và tăng tính hấp dẫn của thị trường, thu hút được sự tham gia của ngày càng nhiều doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Có thể nói những điều chỉnh đó là đáp ứng kỳ vọng của thị trường và nhà đầu tư. Vậy tại sao đến thời điểm này mới tiến hành, thưa ông?
Khi xây dựng phương án UPCoM, chúng tôi cân nhắc nguyên tắc xây dựng thị trường là thị trường được tổ chức trên nguyên tắc thị trường OTC có tổ chức. Giao dịch OTC với vai trò chính là các nhà tạo lập thị trường (market maker) mà trung tâm là các công ty chứng khoán. Với cách tổ chức như trên, UPCoM thực hiện theo phương thức giao dịch thỏa thuận nhằm tạo ra tính linh hoạt và giao dịch trọn gói. Nhà đầu tư khi có nhu cầu mua - bán xé lẻ có thể đề nghị ngay với công ty chứng khoán từ đầu về khối lượng và giá (không nhất thiết cứng nhắc ở một khối lượng và giá).
Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, các công ty chứng khoán chưa phát huy được hết vai trò của mình một phần do chưa đầu tư đúng mức về nguồn lực cho thị trường UPCoM, một phần do còn cảm thẩy rủi ro đối với những chứng khoán có tính thanh khoản thấp.
Sau thời gian thử nghiệm, chúng tôi tiến hành rà soát lại và đưa ra những điều chỉnh cần thiết phù hợp với tình hình thị trường. Việc thay đổi các quy định về thị trường cần có thời gian chuẩn bị về mặt pháp lý, về hệ thống giao dịch và thanh toán, về khả năng thích ứng của các công ty chứng khoán thành viên. Thông tư 95/2010/TT-BTC được Bộ Tài chính ban hành đã tạo điều kiện đầy đủ để chúng tôi áp dụng các thay đổi trên thị trường UPCoM, đáp ứng yêu cầu của thị trường.
Về lâu dài, HNX sẽ nghiên cứu để có thể áp dụng một số phương thức giao dịch mới, phù hợp với cơ chế nhà tạo lập thị trường khi thị trường đã có đầy đủ điều kiện để triển khai, bám sát mục tiêu đã đề ra trong phương án xây dựng thị trường này.
Tăng thời lượng, áp phương thức khớp lệnh liên tục sẽ tăng thêm hấp dẫn cho UPCoM. Sau thông tin về những điều chỉnh trên được công bố, thị trường này đón nhận những phiên bùng nổ. Ông có bình luận gì về phản ứng này?
Có thể nhận thấy, thị trường UPCoM thời gian qua cũng đã có những phát triển rất đáng ghi nhận, đặc biệt về quy mô thị trường, quy mô giao dịch. Các doanh nghiệp trên thị trường UPCoM khá đa dạng về quy mô hoạt động, ngành nghề kinh doanh và trong số đó nhiều doanh nghiệp có kết quả kinh doanh khá khả quan.
Trong số 75 công ty hiện đang giao dịch trên thị trường, có khoảng 15 công ty có quy mô vốn trên 100 tỷ đồng, trong đó đặc biệt Công ty Cổ phần Bến Thành có vốn điều lệ lên tới trên 8.000 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Dầu khí Nhơn Trạch có vốn điều lệ 2.560 tỷ đồng. Giá trị giao dịch chứng khoán bình quân tăng từ 4 tỷ đồng/phiên lên 13 tỷ đồng /phiên. Đặc biệt, có phiên giao dịch UPCoM giá trị giao dịch lên tới 86 tỷ đồng.
Cuối tuần qua, UPCoM cũng đã có những phiên giao dịch khá ấn tượng với sự tăng trưởng về khối lượng giao dịch và chỉ số giá toàn thị trường. Theo ý kiến chủ quan của tôi, thị trường đã đón nhận và phản ứng tích cực với những thông tin về việc HNX áp dụng một số thay đổi trên thị trường UPCoM, có thể công chúng đầu tư đánh giá đây là một tín hiệu tốt, cải thiện tính thanh khoản của chứng khoán trên thị trường.
Cũng có một số nhận định của dư luận về việc khả năng các nhà đầu cơ sẽ thao túng một số cổ phiếu trên thị trường UPCoM khi triển khai phương thức giao dịch mới. Chúng tôi ý thức rất rõ về nguy cơ này, và sẽ tăng cường công tác giám sát để phát hiện các hành vi thao túng.
Một điểm thuận lợi là các tài khoản giao dịch chứng khoán trên UPCoM cũng chính là tài khoản giao dịch trên thị trường niêm yết nên chúng tôi đã có sẵn cơ sở dữ liệu tài khoản nhà đầu tư, và chúng tôi cũng đã có kinh nghiệm trên thị trường niêm yết. Các phương thức giao dịch cố tình gây ảnh hưởng tới giá cổ phiếu cũng được đưa vào tầm ngắm. HNX sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý để đề phòng khả năng này.
Bên cạnh những điều chỉnh đó, trong thời gian tới HNX dự kiến có những điều chỉnh hay kế hoạch gì để tăng thêm sự hấp dẫn của UPCoM, đặc biệt là trong công tác tạo hàng?
Chúng tôi luôn nhận thức được điểm mấu chốt để phát triển thị trường UPCoM trong giai đoạn hiện tại là vấn đề quy mô và tính thanh khoản. Bên cạnh những vấn đề về nghiệp vụ mà HNX có thể chủ động cải tiến để tăng tính hấp dẫn cho thị trường, chúng tôi cũng đề xuất với các cơ quan quản lý cấp trên có những cải tiến về mặt pháp lý để đưa các công ty đại chúng vào giao dịch trên thị trường UPCoM.
Ví dụ như quy định các công ty đại chúng sau khi đăng ký lưu ký chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán phải thực hiện niêm yết và đăng ký giao dịch chứng khoán trên thị trường có tổ chức (hai Sở giao dịch chứng khoán, thị trường UPCoM); tăng cường chế tài xử lý các trường hợp công ty đại chúng vi phạm nghĩa vụ đăng ký công ty đại chúng với Ủy ban Chứng khoán; tiếp tục đôn đốc các công ty đại chúng tuân thủ theo quy định tại khoản 1 Điều 52 Luật Chứng khoán về việc thực hiện đăng ký lưu ký chứng khoán tập trung tại Trung tâm Lưu kỳ Chứng khoán; tăng cường giám sát chặt chẽ và xử lý vi phạm công bố thông tin đối với các công ty đại chúng chưa niêm yết.
Về những điều chỉnh trên, VnEconomy đã trao đổi với ông Nguyễn Vũ Quang Trung, Phó tổng giám đốc HNX.
Ông có thể cho biết những mục đích của việc điều chỉnh về thời gian, thời lượng giao dịch của UPCoM, cũng như việc áp dụng phương thức giao dịch khớp lệnh liên tục?
Thị trường UPCoM chính thức triển khai và đi vào hoạt động từ ngày 24/6/2009, đã tạo ra một khu vực thị trường giao dịch mới do Nhà nước quản lý bên cạnh thị trường niêm yết tại HOSE và HNX. Sau 1 năm hoạt động, có thể khẳng định thị trường UPCoM đã được triển khai theo đúng phương án đã trình Thủ tướng Chính phủ và được Bộ Tài chính phê duyệt tại Quyết định 3567/QĐ-BTC. Tuy nhiên, thị trường UPCoM còn chưa thực sự sôi động và chưa thu hút được sự quan tâm của doanh nghiệp và công chúng đầu tư như mong muốn.
Do đó, để tiếp tục hoàn thiện và nâng cao hiệu quả hoạt động của thị trường UPCoM, trên cơ sở đánh giá tình hình thị trường và ý kiến của các công ty thành viên, bên cạnh các đề xuất về mặt pháp lý, phối hợp với Trung tâm Lưu ký chứng khoán, HNX cũng đề xuất các giải pháp về mặt nghiệp vụ. Các giải pháp đó đã được Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán chấp thuận và cho phép áp dụng trên thị trường UPCoM như mở rộng thời gian giao dịch, rút gọn điều kiện đăng ký giao dịch, thay đổi phương thức giao dịch và một số quy định cụ thể khác.
Việc áp dụng các thay đổi kể trên không nằm ngoài mục tiêu cuối cùng và quan trọng trong việc xây dựng và phát triển thị trường UPCoM là mở rộng thị trường có tổ chức, thu hẹp thị trường tự do. Trong đó, việc mở rộng thời gian giao dịch, có giờ mở cửa cùng với thị trường niêm yết, tạo điều kiện cho việc tham gia của nhà đầu tư thuận tiện trên cả hai thị trường và đáp ứng nhu cầu giao dịch linh hoạt của nhà đầu tư trong ngày giao dịch.
Việc giảm thiểu điều kiện đăng ký giao dịch (bỏ điều kiện về tổ chức cam kết hỗ trợ) nhằm tạo điều kiện tất cả các công ty đại chúng có thể đăng ký tham gia thị trường UPCoM. Cần lưu ý là chúng tôi vẫn khuyến khích việc công ty chứng khoán cam kết hỗ trợ công ty đăng ký giao dịch, và các hợp đồng cam kết hỗ trợ hiện hành không bị ảnh hưởng.
Thay đổi phương thức giao dịch sang khớp lệnh liên tục nhằm làm tăng khả năng thích ứng của các công ty chứng khoán và nhà đầu tư đối với phương thức giao dịch, tạo sự sôi động của thị trường, tăng tính thanh khoản cho chứng khoán và tăng tính hấp dẫn của thị trường, thu hút được sự tham gia của ngày càng nhiều doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Có thể nói những điều chỉnh đó là đáp ứng kỳ vọng của thị trường và nhà đầu tư. Vậy tại sao đến thời điểm này mới tiến hành, thưa ông?
Khi xây dựng phương án UPCoM, chúng tôi cân nhắc nguyên tắc xây dựng thị trường là thị trường được tổ chức trên nguyên tắc thị trường OTC có tổ chức. Giao dịch OTC với vai trò chính là các nhà tạo lập thị trường (market maker) mà trung tâm là các công ty chứng khoán. Với cách tổ chức như trên, UPCoM thực hiện theo phương thức giao dịch thỏa thuận nhằm tạo ra tính linh hoạt và giao dịch trọn gói. Nhà đầu tư khi có nhu cầu mua - bán xé lẻ có thể đề nghị ngay với công ty chứng khoán từ đầu về khối lượng và giá (không nhất thiết cứng nhắc ở một khối lượng và giá).
Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, các công ty chứng khoán chưa phát huy được hết vai trò của mình một phần do chưa đầu tư đúng mức về nguồn lực cho thị trường UPCoM, một phần do còn cảm thẩy rủi ro đối với những chứng khoán có tính thanh khoản thấp.
Sau thời gian thử nghiệm, chúng tôi tiến hành rà soát lại và đưa ra những điều chỉnh cần thiết phù hợp với tình hình thị trường. Việc thay đổi các quy định về thị trường cần có thời gian chuẩn bị về mặt pháp lý, về hệ thống giao dịch và thanh toán, về khả năng thích ứng của các công ty chứng khoán thành viên. Thông tư 95/2010/TT-BTC được Bộ Tài chính ban hành đã tạo điều kiện đầy đủ để chúng tôi áp dụng các thay đổi trên thị trường UPCoM, đáp ứng yêu cầu của thị trường.
Về lâu dài, HNX sẽ nghiên cứu để có thể áp dụng một số phương thức giao dịch mới, phù hợp với cơ chế nhà tạo lập thị trường khi thị trường đã có đầy đủ điều kiện để triển khai, bám sát mục tiêu đã đề ra trong phương án xây dựng thị trường này.
Tăng thời lượng, áp phương thức khớp lệnh liên tục sẽ tăng thêm hấp dẫn cho UPCoM. Sau thông tin về những điều chỉnh trên được công bố, thị trường này đón nhận những phiên bùng nổ. Ông có bình luận gì về phản ứng này?
Có thể nhận thấy, thị trường UPCoM thời gian qua cũng đã có những phát triển rất đáng ghi nhận, đặc biệt về quy mô thị trường, quy mô giao dịch. Các doanh nghiệp trên thị trường UPCoM khá đa dạng về quy mô hoạt động, ngành nghề kinh doanh và trong số đó nhiều doanh nghiệp có kết quả kinh doanh khá khả quan.
Trong số 75 công ty hiện đang giao dịch trên thị trường, có khoảng 15 công ty có quy mô vốn trên 100 tỷ đồng, trong đó đặc biệt Công ty Cổ phần Bến Thành có vốn điều lệ lên tới trên 8.000 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Dầu khí Nhơn Trạch có vốn điều lệ 2.560 tỷ đồng. Giá trị giao dịch chứng khoán bình quân tăng từ 4 tỷ đồng/phiên lên 13 tỷ đồng /phiên. Đặc biệt, có phiên giao dịch UPCoM giá trị giao dịch lên tới 86 tỷ đồng.
Cuối tuần qua, UPCoM cũng đã có những phiên giao dịch khá ấn tượng với sự tăng trưởng về khối lượng giao dịch và chỉ số giá toàn thị trường. Theo ý kiến chủ quan của tôi, thị trường đã đón nhận và phản ứng tích cực với những thông tin về việc HNX áp dụng một số thay đổi trên thị trường UPCoM, có thể công chúng đầu tư đánh giá đây là một tín hiệu tốt, cải thiện tính thanh khoản của chứng khoán trên thị trường.
Cũng có một số nhận định của dư luận về việc khả năng các nhà đầu cơ sẽ thao túng một số cổ phiếu trên thị trường UPCoM khi triển khai phương thức giao dịch mới. Chúng tôi ý thức rất rõ về nguy cơ này, và sẽ tăng cường công tác giám sát để phát hiện các hành vi thao túng.
Một điểm thuận lợi là các tài khoản giao dịch chứng khoán trên UPCoM cũng chính là tài khoản giao dịch trên thị trường niêm yết nên chúng tôi đã có sẵn cơ sở dữ liệu tài khoản nhà đầu tư, và chúng tôi cũng đã có kinh nghiệm trên thị trường niêm yết. Các phương thức giao dịch cố tình gây ảnh hưởng tới giá cổ phiếu cũng được đưa vào tầm ngắm. HNX sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý để đề phòng khả năng này.
Bên cạnh những điều chỉnh đó, trong thời gian tới HNX dự kiến có những điều chỉnh hay kế hoạch gì để tăng thêm sự hấp dẫn của UPCoM, đặc biệt là trong công tác tạo hàng?
Chúng tôi luôn nhận thức được điểm mấu chốt để phát triển thị trường UPCoM trong giai đoạn hiện tại là vấn đề quy mô và tính thanh khoản. Bên cạnh những vấn đề về nghiệp vụ mà HNX có thể chủ động cải tiến để tăng tính hấp dẫn cho thị trường, chúng tôi cũng đề xuất với các cơ quan quản lý cấp trên có những cải tiến về mặt pháp lý để đưa các công ty đại chúng vào giao dịch trên thị trường UPCoM.
Ví dụ như quy định các công ty đại chúng sau khi đăng ký lưu ký chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán phải thực hiện niêm yết và đăng ký giao dịch chứng khoán trên thị trường có tổ chức (hai Sở giao dịch chứng khoán, thị trường UPCoM); tăng cường chế tài xử lý các trường hợp công ty đại chúng vi phạm nghĩa vụ đăng ký công ty đại chúng với Ủy ban Chứng khoán; tiếp tục đôn đốc các công ty đại chúng tuân thủ theo quy định tại khoản 1 Điều 52 Luật Chứng khoán về việc thực hiện đăng ký lưu ký chứng khoán tập trung tại Trung tâm Lưu kỳ Chứng khoán; tăng cường giám sát chặt chẽ và xử lý vi phạm công bố thông tin đối với các công ty đại chúng chưa niêm yết.