Sáng 1/7/2025, S&P Global công bố báo cáo Chỉ số Nhà Quản trị mua hàng (PMI) ngành sản xuất Việt Nam tháng 6/2025. Trong đó có 3 điểm nổi bật:  Tổng số lượng đơn đặt hàng mới giảm khi số lượng đơn đặt hàng mới từ nước ngoài giảm nhanh; việc làm và hoạt động mua hàng giảm; chi phí đầu vào và giá cả đầu ra tăng nhẹ.

NHU CẦU GIẢM MẠNH TẠI CÁC THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU

Báo cáo của S&P Global cho biết các nhà sản xuất Việt Nam tiếp tục đối mặt với tình trạng nhu cầu yếu kém trong tháng 6/2025. Điều này đặc biệt đúng với lĩnh vực xuất khẩu khi các thành viên nhóm khảo sát cho biết thuế quan của Mỹ đã khiến số lượng đơn đặt hàng mới từ nước ngoài giảm mạnh. Với số lượng đơn đặt hàng mới giảm, các công ty đã giảm số lượng việc làm, hoạt động mua hàng và hàng tồn kho. Tuy nhiên, sản lượng ngành sản xuất tiếp tục tăng nhẹ, trong khi niềm tin kinh doanh đã tăng.

Về khía cạnh giá cả, chi phí đầu vào tăng nhẹ sau khi giảm vào tháng 5/2025, từ đó khiến giá bán hàng tăng lần đầu tiên kể từ đầu năm 2025 đến nay.

PMI ngành sản xuất Việt Nam đã giảm xuống mức 48,9 điểm trong tháng 6/2025 so với 49,8 của tháng 5/2025, cho thấy chỉ số này nằm dưới ngưỡng 50 điểm tháng thứ ba liên tiếp và báo hiệu sự suy giảm nhẹ của các điều kiện kinh doanh vào thời điểm sắp hết nửa đầu năm.

Điểm trọng tâm của tình trạng xấu đi lần này của sức khỏe tổng thể ngành sản xuất là sự giảm sút số lượng đơn đặt hàng mới lần thứ ba liên tiếp. Số lượng đơn đặt hàng mới giảm nhẹ trong tháng 6/2025, nhưng tốc độ giảm là nhanh hơn so với tháng 5/2025.

Nhu cầu giảm đặt biệt mạnh ở các thị trường xuất khẩu khi số lượng đơn đặt hàng mới từ nước ngoài giảm với mức độ lớn hơn nhiều so với tổng số đơn đặt hàng mới. Trên thực tế, tốc độ giảm số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới là một trong hai mức nhanh nhất kể từ tháng 9/2021, tương đương với mức của tháng 5/2023. Một số người trả lời khảo sát cho biết thuế quan của Mỹ là nguyên nhân dẫn đến giảm số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới.

Tổng số lượng đơn đặt hàng mới giảm đã khiến việc làm, hoạt động mua hàng và hàng tồn kho giảm trong tháng 6/2025. Số lượng nhân công giảm tháng thứ chín liên tiếp, và tốc độ giảm là đáng kể và là nhanh hơn nhiều so với tháng 5/2025. Các công ty vẫn có thể giảm lượng công việc tồn đọng, và mức độ giảm là mạnh.

Sự sụt giảm nhẹ trong hoạt động mua sắm vào tháng 6/2025 sau khi tăng với mức tương tự vào tháng 5/2025 và đây là lần giảm thứ ba trong bốn tháng qua.

Tồn kho cả hàng mua và hàng thành phẩm đã giảm mạnh hơn vào cuối quý hai, với tốc độ giảm là đáng kể nhất trong lần lượt là chín và năm tháng.

SẢN LƯỢNG SẢN XUẤT TĂNG NHẸ, MỨC ĐỘ LẠC QUAN VẪN Ở MỨC THẤP

Báo cáo của S&P Global ghi nhận, mặc dù nhu cầu đang yếu, các nhà sản xuất vẫn tiếp tục tăng sản lượng trong tháng 6/2025. Sản lượng đã tăng tháng thứ hai liên tiếp, mặc dù chỉ là tăng nhẹ và tốc độ tăng là chậm hơn so với tháng 5/2025.

Chi phí đầu vào tăng trong tháng 6/2025 sau khi giảm lần đầu trong gần hai năm trong tháng 5/2025. Tuy nhiên, tốc độ tăng giá chỉ là nhẹ và yếu hơn so với mức trung bình của lịch sử khảo sát. Ở những nơi chi phí đầu vào tăng, các thành viên nhóm khảo sát cho rằng nguyên nhân là do tình trạng khan hiếm nguyên vật liệu và sự giảm giá của tiền đồng so với đô la Mỹ.

Tình trạng khan hiếm nguồn cung cũng góp phần làm kéo dài thời gian giao hàng của nhà cung cấp, và tình trạng thời tiết xấu và sự chậm chễ trong khâu vận tải cũng nằm trong số những nhân tố khiến thời gian giao hàng dài hơn. Hiệu suất hoạt động của người bán hàng suy giảm mạnh, và mức độ suy giảm là lớn nhất kể từ tháng 2/2025.

“Chi phí đầu vào tăng trở lại đã khiến các nhà sản xuất phải tăng giá cả đầu ra, từ đó kết thúc chuỗi giảm kéo dài năm tháng. Tuy nhiên, tốc độ tăng giá chỉ là nhẹ”, báo cáo đánh giá.

Cuối cùng, niềm tin kinh doanh tiếp tục hồi phục từ mức thấp của 44 tháng trong tháng 4/2025. Những hy vọng về tình trạng thị trường ổn định hơn và căng thẳng thương mại giảm bớt là nằm trong những yếu tố hỗ trợ triển vọng lạc quan, tuy nhiên mức độ lạc quan vẫn thấp hơn so với trung bình của lịch sử chỉ số.

Bình luận về kết quả khảo sát, ông Andrew Harker, Giám đốc Kinh tế tại S&P Global Market Intelligence, cho biết tháng 6/2025 chứng kiến tình trạng yếu đi của nhu cầu quốc tế đối với hàng hóa sản xuất của Việt Nam khi ảnh hưởng của thuế quan đã mạnh hơn. Xuất khẩu giảm mạnh đã góp phần làm tổng số lượng đơn đặt hàng mới tiếp tục giảm và các công ty phải giảm việc làm và hoạt động mua hàng.

Một điểm tích cực của khảo sát chỉ số PMI kỳ này là các công ty tiếp tục tăng sản lượng, nhưng điều này khó có thể tiếp tục lâu dài mà không có sự cải thiện của nhu cầu.

Nửa đầu năm 2025 mang nét đặc trưng của sự biến động và bất ổn, đặc biệt là liên quan đến hoạt động thương mại. Niềm tin kinh doanh đã hồi phục ở mức nhất định trong những tháng gần đây, nhưng tâm lý tích cực chủ yếu dựa vào hy vọng về một bức tranh ổn định hơn trong thời gian tới.