Rắc rối việc kê biên tài sản trong vụ án Châu Thị Thu Nga

Đây là vụ án “nổi cộm” năm 2017-2018 liên quan đến dự án B5 Cầu Diễn (huyện Từ Liêm, nay là quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội).

Theo bản án phúc thẩm, năm 2008, Công ty Housing Group hợp tác liên danh với Công y TNHH MTV Xuất nhập khẩu và Đầu tư xây dựng phát triển Hà Nội (viết tắt là HAIC) để thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình khu chung cư và biệt thự nhà vườn tại khu đất B5 Cầu Diễn. Dự án có diện tích 22.325,5m2, dự kiến quy mô gồm 3 chung cư 21 tầng và 36 nhà vườn. Tổng mức đầu tư là 279,3 tỷ đồng.

Mặc dù dự án chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và cấp phép xây dựng nhưng bà Nga đã chỉ đạo nhân viên của Công ty Housing Group thực hiện các hành vi nhằm huy động vốn của các bị hại.

Từ năm 2009-2013, bà Nga và các đồng phạm đã ký 752 hợp đồng góp vốn, thu hơn 377 tỷ đồng. Trong số tiền trên, bà Nga trả lại hơn 28 tỷ đồng cho khách hàng, còn chiếm đoạt hơn 348 tỷ đồng.

Với hành vi gian dối trên, bà Nga bị xử phạt mức án tù chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

DOANH NGHIỆP VÀ THI HÀNH ÁN YÊU CẦU GIÁM ĐỐC THẨM

Trong vụ án này, cơ quan Cảnh sát điều tra – Bộ Công an đã kê biên tài sản quyền sử dụng 15.400m2 ô đất CT5 thuộc Khu đô thị Thành phố Giao Lưu của liên danh Công ty HAIC và Housing Group và căn nhà 3 tầng mới hoàn thiện phần thô, diện tích xây dựng là 340m/sàn của Công ty Housing Group trên diện tích 3.401,7m2 đất tại Khu du lịch bãi tắm Quất Lâm.

Tại bản án sơ thẩm năm 2017, TAND TP Hà Nội đã tuyên về trách nhiệm dân sự: Buộc những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án phải nộp trả lại số tiền đã nhận để đảm bảo thi hành án về nghĩa vụ bồi thường của Công ty Housing Group.

Về xử lý vật chứng, tòa tuyên: “Tiếp tục kê biên quyền sử dụng 15.400m2 ô đất CT5 thuộc Khu đô thị Thành phố Giao lưu và căn nhà 3 tầng”.

Sau bản án sơ thẩm, có 16 người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến vụ án đã kháng cáo không đồng ý hoàn trả lại tiền cho Housing Group. Tuy nhiên, có 2 công ty là CTCP đầu tư và xây lắp 5; CTCP Cơ khí và Xây lắp Hà Nội không kháng cáo.

Bản án phúc thẩm năm 2018, TAND Cấp cao tại Hà Nội đã giữ nguyên các quyết định sơ thẩm. Đến ngày 22/8/2018 và 22/2/2019, CTCP Đầu tư và Xây lắp 5, CTCP Cơ khí và Xây lắp Hà Nội có đơn đề nghị theo thủ tục giám đốc thẩm. Theo đó, CTCP Đầu tư và Xây lắp 5 đề nghị không hoàn trả cho Housing Group 4,9 tỷ đồng; CTCP Cơ khí và Xây lắp Hà Nội đề nghị không trả hoàn trả lại 500 triệu đồng.

Ngày 12/9/2019, Cục Thi hành án dân sự TP Hà Nội có công văn kiến nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm với bản án hình sự sơ thẩm năm 2017 và bản án hình sự phúc thẩm năm 2018.

Ngày 17/3/2020, Chánh án TAND tối cao quyết định kháng nghị, đề nghị giám đốc thẩm theo hướng hủy bản án sơ thẩm về phần trách nhiệm dân sự của 2 công ty trên và hủy bản án phúc thẩm về phần xử lý vật chứng đối với việc kê biên 2 nhà đất trên. Tạm đình chỉ thi hành phần quyết định về trách nhiệm dân sự của 2 công ty trên và phần xử lý vật chứng đối với việc kê biên 2 quyền sử dụng đất trên.

KÊ BIÊN TÀI SẢN KHÔNG ĐÚNG QUY ĐỊNH

Năm 2020, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao đã xem xét theo trình tự giám đốc thẩm.

Quyết định giám đốc thẩm thể hiện, tổng số tiền Công ty Housing Group đã thanh toán cho CTCP Đầu tư và Xây lắp 5 là hơn 4,9 tỷ đồng (năm 2008 là 4,5 tỷ đồng và năm 2009 là 434 triệu đồng). Tuy nhiên, lời khai bà Nga thể hiện, thực chất Công ty Housing Group là 100% vốn của bà Nga. Việc bà Nga gian dối thông tin huy động vốn diễn ra từ năm 2009-2013.

Do đó, tòa sơ thẩm buộc CTCP Đầu tư và Xây lắp 5 phải hoàn trả cho Housing Group hơn 4,9 tỷ đồng là không đúng. Công ty chỉ phải trả số tiền đã nhận thanh toán năm 2009 là hơn 434 triệu đồng.

Tương tự, các chứng từ của CTCP Cơ khí và Xây lắp Hà Nội cung cấp, công ty được Housing Group thanh toán năm 2007 và năm 2008 là hơn 500 triệu đồng. Quyết định của tòa sơ thẩm buộc công ty này phải hoàn trả hơn 500 triệu đồng là không đúng.

Đặc biệt, về phần xử lý vật chứng. Tại khu đất 15.400m2, công văn của Sở Kế hoạch Đầu tư TP Hà Nội ngày 15/5/2019 xác định, diện tích đất trên chưa được giao cho Housing Group. Công ty này chưa được ký hợp đồng thu đất, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa được thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo Điều 168 Luật Đất đai.

Còn căn nhà trên diện tích 3.401,7m2 ở xã Quất Lâm, huyện Giao Thủy là xây dựng trái phép, chưa hoàn thiện thủ tục về đất đai, chưa được UBND tỉnh Nam Định ra quyết định cho thuê đất.

Cả 2 khu đất trên không thuộc quyền sử dụng của người phải thi hành án, không thuộc đối tượng được kê biên. Việc kê biên 2 tài sản trên là không đúng pháp luật. Vì vậy, Hội đồng thẩm phán quyết định hủy bản án sơ thẩm về trách nhiệm dân sự và hủy bản án phúc thẩm về phần xử lý vật chứng. Chuyển hồ sơ cho Tòa án nhân dân TP Hà Nội xét xử sơ thẩm.

Tuy nhiên, sáng 28/10 do đại diện Viện kiểm sát và một số người liên quan vắng mặt nên tòa án quyết định rời lịch sang ngày 11/11.