Rủi ro từ việc người Mỹ chơi chứng khoán nhiều chưa từng thấy

Theo dữ liệu từ Cục Dự trữ Liên bang (Fed), trong quý 2/2025, giá trị nắm giữ cổ phiếu trực tiếp và gián tiếp, bao gồm thông qua các quỹ tương hỗ hoặc kế hoạch hưu trí, chiếm 45% tài sản tài chính của các hộ gia đình Mỹ, mức cao nhất từ trước đến nay.

Sự gia tăng này không chỉ phản ánh xu hướng thị trường giá lên bền bỉ mà còn cho thấy mức độ rủi ro tiềm ẩn mà người Mỹ đang đối mặt.

Sự gia tăng kỷ lục trong sở hữu cổ phiếu của người Mỹ là kết quả của nhiều yếu tố, theo hãng tin CNN. Thị trường chứng khoán đã đạt mức cao kỷ lục, làm tăng giá trị của các khoản đầu tư. Ngày càng nhiều người Mỹ tham gia trực tiếp vào thị trường chứng khoán, và việc các kế hoạch hưu trí như 401(k) đầu tư vào thị trường cổ phiếu đã trở nên phổ biến hơn trong những thập kỷ gần đây.

Mặc dù giá cổ phiếu cao kỷ lục thường được coi là tích cực, cho phép nhiều người hưởng lợi từ sự phát triển của các công ty lớn, nhưng không phải lúc nào cũng là điều tốt. Do có nhiều người hiện đang sở hữu và đầu tư nhiều tiền vào cổ phiếu, thị trường chứng khoán có ảnh hưởng lớn hơn đến nền kinh tế Mỹ, theo cả hai chiều hướng tích cực lẫn tiêu cực.

Ông Jeffrey Roach, nhà kinh tế trưởng tại công ty LPL Financial, nhận xét: "Tác động của một đợt tăng giá hoặc giảm giá trên thị trường chứng khoán hiện nay sẽ có ảnh hưởng lớn hơn nhiều đến nền kinh tế so với một thập kỷ trước”. Đây là vấn đề rất đáng lưu tâm khi sở hữu cổ phiếu của người Mỹ đã vượt qua mức ghi nhận ở thời điểm những năm 1990, ngay trước khi bong bóng dot-com vỡ tung.

Ông John Higgins, nhà kinh tế trưởng tại công ty nghiên cứu kinh tế Capital Economics, cho rằng nên xem đây là một hồi chuông cảnh báo, ngay cả khi thị trường chứng khoán có thể tiếp tục tăng trong một thời gian nữa nhờ sự hứng khởi với trí tuệ nhân tạo (AI). Ông dự báo chỉ số S&P 500 sẽ tiếp tục tăng trong năm nay và năm tới, nhưng tỷ lệ sở hữu cổ phiếu hiện tại rất cao của người Mỹ là một dấu hiệu cần theo dõi chặt chẽ.

Chỉ số S&P 500 đã tăng 33% kể từ khi chạm đáy vào ngày 8/4, và đã tăng 13% trong năm nay, sau 28 lần lập kỷ lục từ đầu năm.

Sự bùng nổ của công nghệ AI đã thúc đẩy đà tăng của chứng khoán Mỹ trong năm nay. Các công ty công nghệ lớn như Nvidia đã chứng kiến giá cổ phiếu tăng mạnh, kéo theo các chỉ số chính như S&P 500.

Nhóm 7 cổ phiếu công nghệ vốn hóa lớn, bao gồm Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia và Tesla, đã đóng góp khoảng 41% vào mức tăng của S&P 500 trong năm nay. Mặc dù các nhà đầu tư đang hưởng lợi, nhưng khi S&P 500 ngày càng phụ thuộc vào một số ít cổ phiếu, và điều đó có nghĩa là tài sản của nhà đầu tư sẽ thăng trầm theo số phận của một số ít công ty khổng lồ.

Không chỉ các hộ gia đình Mỹ đang nắm giữ mức cổ phiếu nhiều kỷ lục. Tỷ lệ cổ phiếu Mỹ của các nhà đầu tư nước ngoài cũng đạt mức cao kỷ lục trong quý 2 năm nay, theo dữ liệu của Fed. Lịch sử cho thấy khi mức sở hữu cổ phiếu đạt mức cao kỷ lục, rủi ro xảy ra một giai đoạn sụt giảm của thị trường và khả năng suy giảm lợi nhuận đều tăng lên.

Ông Rob Anderson, chiến lược gia tại công ty Ned Davis Research, nhận định: "Nhà đầu tư không nên mong đợi mức lợi nhuận tương tự như trong thập kỷ qua sẽ lặp lại. Trong 10 năm tới, có thể sẽ có sự giảm tốc trong lợi nhuận."

Ngoài ra, cũng đang có nhiều dự báo về sự gia tăng của khoảng cách giàu nghèo, mà ở đó tầng lớp những người giàu nhất nước Mỹ ngày càng giàu hơn trong khi những người nghèo nhất tiếp tục gặp khó khăn hoặc trở nên nghèo hơn. Điều này một phần là do thị trường lao động - nơi hầu hết người Mỹ kiếm phần lớn thu nhập của họ - đang đình trệ, trong khi thị trường chứng khoán, nơi người giàu thường kiếm tiền, lại đang tăng mạnh.

Chính điều này đang tạo ra sự méo mó trong dữ liệu kinh tế, vẽ nên một bức tranh tổng thể tươi sáng hơn so với những gì nhiều người Mỹ đang cảm nhận trong cuộc sống của họ. Thị trường chứng khoán sôi động đang nâng cao giá trị tài sản ròng của người giàu, thúc đẩy chi tiêu của họ, từ đó giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong khi người nghèo chật vật.

Dữ liệu thống kê đã phản ánh sự phân cực đó: 10% người có thu nhập cao nhất (kiếm được hơn 353.000 USD mỗi năm) chiếm hơn 49% chi tiêu dùng ở Mỹ trong quý 2/2025, tỷ lệ cao nhất trong lịch sử kể từ năm 1989.

Nhưng bên dưới lớp vỏ hào nhoáng đó, nền kinh tế đang ở trên một nền tảng bấp bênh hơn: Người Mỹ có thu nhập thấp ngày càng căng thẳng tài chính, và nếu thị trường chứng khoán sụt giảm, tầng lớp giàu có thể bắt đầu thắt chặt hầu bao và nền kinh tế sẽ không còn sự hỗ trợ từ nhu cầu chi tiêu của họ.