Sóng gió trong lĩnh vực bất động sản, chất lượng tài sản nhóm ngân hàng có đáng lo?
Thu Minh
09/03/2023, 09:31
Diễn biến chất lượng tài sản là “kim chỉ nam” đối với giá cổ phiếu ngân hàng, VnDirect nhấn mạnh như vậy trong báo cáo cập nhật triển vọng cổ phiếu ngân hàng vừa công bố...
Ảnh minh họa.
Theo đó, giá cổ phiếu ngành ngân hàng có phần phụ thuộc vào diễn biến chất lượng tài sản của ngành nhiều hơn là diễn biến tăng trưởng lợi nhuận. Nhà đầu tư cho rằng các ngân hàng sẽ ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận một cách bền vững hơn trong dài hạn, nếu như chất lượng tài sản thực sự được cải thiện.
Thực tế, trong giai đoạn nửa cuối 2021, nhà đầu tư đã có sự lo ngại về chất lượng tài sản của ngân hàng hậu đại dịch Covid-19. Theo đó giá cổ phiếu toàn ngành có sự sụt giảm nhẹ 3% (cuối 2021 so với cuối Q2/21), mặc dù lợi nhuận cả năm vẫn tăng 30%.
Sang 2022, những sóng gió của ngành bất động sản và thị trường trái phiếu doanh nghiệp lại một lần nữa dấy lên những lo ngại về chất lượng tài sản, và chỉ số giá cổ phiếu ngành ngân hàng đã tiếp tục ghi nhận diễn biến tiêu cực (- 22% svck), bất chấp lợi nhuận toàn ngành vẫn tăng trưởng mạnh 33,7% so với cùng kỳ.
Vậy bức tranh chất lượng tài sản của ngân hàng hiện đang như thế nào? Theo VnDirect, ngân hàng là ngành phụ thuộc nhiều vào những biến động kinh tế vĩ mô, và khi các chỉ báo vĩ mô trở nên lạc quan hơn cũng sẽ giúp cải thiện chất lượng tài sản của các ngân hàng.
Tuy nhiên, khó khăn trong ngành bất động sản và thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiện nay vẫn chưa được giải quyết, và điều này sẽ tác động trực tiếp lên chất lượng tài sản của ngân hàng khi rủi ro nợ xấu đang dần hiện hữu…
Đầu tiên, mặc dù không có "quy định/văn bản chính thức" nào liên quan đến việc thắt chặt dòng tín dụng vào thị trường bất động sản, nhưng cho vay bất động sản đã chậm lại với mục đích kìm hãm đà tăng nóng của thị trường này kể từ năm 2021.
Theo Thông tư 08/2020, tỷ lệ tối đa lấy vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn sẽ giảm từ mức 37% xuống 34% từ ngày 1/10/2022 trở đi; và giảm còn 30% từ ngày 1/10/2023. Do cho vay bất động sản thường là các khoản vay trung và dài hạn, các ngân hàng sẽ không để dư nợ cho vay bất động sản tăng lên quá mạnh trong danh mục tín dụng.
Do vay vốn từ ngân hàng đã trở nên khó khăn hơn, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã chứng kiến sự bùng nổ mạnh mẽ kể từ 2020-21 như một kênh dẫn vốn thay thế cho nguồn vốn từ ngân hàng đối với các doanh nghiệp bất động sản. Cuối 2022, giá trị trái phiếu doanh nghiệp của bất động sản chiếm 35% trong tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp được phát hành (theo HNX).
Tuy nhiên, kể từ Q2/2022, Chính phủ đã bắt đầu giám sát chặt chẽ thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là sửa đổi Nghị định 153. Trong ngắn hạn, thị trường đã chứng kiến hàng loạt vụ điều tra, trong đó có nhiều trường hợp phát hành sai mục đích/sai quy định, và một số lãnh đạo cấp cao bị bắt giữ. Điều này đã làm mất lòng tin của nhà đầu tư đối với các tổ chức phát hành và dẫn đến sự “tẩy chay” đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
Do đó, các chủ đầu tư đã thật sự gặp khó khăn trong việc huy động qua kênh trái phiếu doanh nghiệp. Tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp đã giảm rất mạnh 63% so với cùng kỳ và con số này là 78% đối với trái phiếu doanh nghiệp bất động sản.
Mặt khác, lãi suất cho vay đã tăng rất mạnh trước bối cảnh vĩ mô khó khăn, đặc biệt trong nửa cuối 2022. Cùng với giá nhà ở ở mức cao, nhu cầu mua nhà đã sụt giảm đáng kể và dự kiến sẽ còn tiếp diễn trong thời gian tới. Nguồn cung căn hộ mới ở TPHCM và Hà Nội trong Q4/22 lần lượt sụt giảm 81%/38% svck, dẫn đến lượng tiêu thụ giảm mạnh 80%/63% svck (CBRE).
Trái phiếu doanh nghiệp gặp khó khăn và doanh số ký bán suy yếu đã khiến cho các chủ đầu tư rơi vào tình trạng thiếu hụt dòng tiền một cách nghiêm trọng, làm ảnh hưởng lên khả năng trả nợ và theo đó tác động tiêu cực lên chất lượng tài sản cũng như là rủi ro tín dụng của các ngân hàng trong năm nay.
Nhắc lại, dù ngân hàng đã hạn chế cho vay bất động sản, đây vẫn là một trong những kênh dẫn vốn quan trọng cho ngành bất động sản khi cho vay bất động sản chiếm ~21% tín dụng hệ thống tính đến cuối 2022.
Bên cạnh đó, việc các doanh nghiệp Việt Nam đang gặp khó khăn về thanh khoản, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Các doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt với chi phí lãi vay tăng cao và việc này sẽ gây ảnh hưởng lên khả năng trả nợ của các doanh nghiệp.
Mặt khác, việc tiếp cận vốn của các doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn, khi kênh tín dụng ngân hàng vẫn hạn chế trong khi thị trường trái phiếu doanh nghiệp gần như đã đóng băng. Những khó khăn trong việc tiếp cận vốn của doanh nghiệp và khả năng trả nợ suy giảm sẽ lại là một yếu tố tác động xấu đến chất lượng tài sản của ngân hàng trong năm 2023.
"Một khi rủi ro về nợ xấu có dấu hiệu được giải quyết, giá cổ phiếu ngân hàng sẽ lấy lại đà tăng trưởng mạnh mẽ. Chúng tôi kỳ vọng bức tranh toàn ngành sẽ tích cực hơn vào nửa cuối 2023, khi áp lực tỷ giá và lãi suất hạ nhiệt, thanh khoản cải thiện cùng với hiệu lực của Nghị định 8/2023. Về ngắn hạn, duy trì quan điểm thận trọng và ưu tiên các ngân hàng có khả năng phòng thủ trước những biến động (quản trị rủi ro tốt và đa dạng hóa danh mục cho vay), như CTG và ACB", VnDirect nhấn mạnh.
Triển vọng của các ngân hàng bán lẻ trong năm 2023
10:39, 06/03/2023
Thị trường bất động sản khó khăn, áp lực lớn lên cổ phiếu ngân hàng?
07:58, 03/03/2023
Ngân hàng nhà nước bơm trên 48 nghìn tỷ đồng qua kênh tín phiếu trong nửa đầu tháng 2
Bộ Tài chính dự kiến doanh thu phí bảo hiểm 2025 giảm 3,29% so với 2022
Bộ Tài chính cho biết tăng trưởng thị trường bảo hiểm Việt Nam giai đoạn 2022–2025 có dấu hiệu chậm lại, các chỉ tiêu chủ yếu chỉ tăng khoảng 10%. Do đó, bộ sẽ trình Chính phủ, Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2025 theo thủ tục rút gọn…
Blog chứng khoán: Ngắn hạn đừng nói chuyện… vĩ mô
Thị trường tiếp tục “tàn sát” danh mục hôm nay khi giá cổ phiếu giảm rất mạnh, bất kể là chỉ số như thế nào. Ngay cả nhịp neo VNI xanh những phút đầu phiên cũng không giúp cải thiện được giá và nhà đầu tư cầm cổ coi đó là cơ hội thoát ra.
Áp lực bán đè nặng, cổ phiếu ngân hàng lao dốc, VN-Index lùi sát mốc 1600 điểm
Dòng tiền bắt đáy đã không thể chống đỡ nổi trong phiên chiều, mặt bằng giá cổ phiếu tiếp tục xuống thấp hơn, thậm chí 16 mã giảm hết biên độ trong khi buổi sáng mới có duy nhất CII. VN-Index bốc hơi 1,91% (-31,44 điểm), rơi về mốc 1614,03 điểm.
"Cá mập" Pyn Elite: Lợi nhuận toàn thị trường sẽ đạt 32% trong năm 2025, VN-Index tiếp tục bùng nổ
Ở thời điểm hiện tại, VN-Index đã khác, thị trường chứng khoán đang trong đà tăng trưởng và thậm chí có thể sẽ bứt phá trong thời gian tới.
VNDIRECT lần thứ 2 lọt Top 50 Công ty niêm yết tốt nhất 2025 do Forbes công bố
Ngày 21/08/2025 tại TP. Hồ Chí Minh, Công ty CP Chứng khoán VNDIRECT (VNDIRECT) được vinh danh Top 50 Công ty niêm yết tốt nhất 2025 do Forbes Việt Nam bình chọn, khẳng định uy tín thương hiệu và tiềm năng phát triển bền vững. Thành tích này càng nổi bật khi đi kèm với kết quả kinh doanh khả quan trong Quý 2/2025, mở ra giai đoạn tăng trưởng vững chắc trong bối cảnh thị trường tài chính phục hồi.
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: