Sự cám dỗ của đồng tiền cùng năng lực chuyên môn yếu kém, đẩy thẩm định viên "sa ngã"
Ánh Tuyết - Việt Tuấn
25/08/2022, 17:07
Kết quả thẩm định giá sai lệch, để lại nhiều hệ lụy to lớn cho xã hội hay gây thất thoát ngân sách, chủ yếu do hai nguyên nhân chính. Đó là năng lực chuyên môn hạn chế, hoặc bị đồng tiền cám dỗ khiến thẩm định viên vi phạm đạo đức nghề nghiệp...
Tiếp nối chủ đề “Thanh lọc hoạt động thẩm định giá”, chuyên mục Đối thoạicùngVnEconomy có cuộc trao đổi với chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long để thấy rõ những điểm bất hợp lý trong quy định hiện hành cũng như "bắt lỗi" nguyên nhân gây ra sai phạm trong hoạt động thẩm định giá thời gian qua.
Nhờ sự ra đời của công cụ thẩm định giá mà hiện nay chúng ta có thể xác định được giá trị thực của những tài sản trên thị trường ở nhiều lĩnh vực như bất động sản (nhà ở, chung cư hay các loại đất), động sản - thiết bị máy móc, dây chuyền... hay giá trị doanh nghiệp. Từ đó, đáp ứng nhiều nhu cầu khác nhau như mua sắm từ nguồn ngân sách nhà nước; góp vốn, thế chấp, bảo đảm vay vốn ngân hàng, mua bán, chuyển nhượng, đặc biệt là trong cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước…
Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích đa chiều mà hoạt động thẩm định giá đem lại, theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, thời gian gần đây "nở rộ" những sai phạm, đặc biệt trong công tác thẩm định giá những thiết bị, vật tư y tế, hoặc đối với bất động sản, làm sai lệch bản chất, giá trị thực, dẫn đến hệ quả khó lường.
Chẳng hạn, vụ nâng khống giá kit test Covid vừa qua, đã đưa lợi ích về "túi" một nhóm người. Bên cạnh đó, nhiều vụ tham nhũng, tiêu cực gây thất thoát tiền của, ngân sách nhà nước, đều xuất hiện "bóng dáng" những sai phạm từ công tác thẩm định giá.
Chính vì vậy, rất nhiều doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ thẩm định giá, thẩm định viên bị Cục Quản lý giá - Bộ Tài chính “thổi còi”, chủ yếu vì hai loại vi phạm.
Thứ nhất, vi phạm về tiêu chuẩn hành nghề do thẩm định viên có trình độ, năng lực chuyên môn kém. Thứ hai, vi phạm tiêu chuẩn về mặt đạo đức. Không ít thẩm định viên vì tư túi hay vụ lợi cá nhân hay bị đồng tiền "cám dỗ" nên định giá sai lệch với giá thị trường, giá thực tế.
"Đây là một nghề quy định tiêu chuẩn về nghề nghiệp rất rõ ràng và quy định về mặt đạo đức, phải độc lập, khách quan và đảm bảo tính trung thực", ông Long nói và nhấn mạnh, nếu thẩm định viên không tuân thủ, cuối cùng để lại những hậu quả khó lường, buộc các cơ quan chức năng phải xử phạt và buộc dừng hoạt động.
Điều đáng nói, chuyên môn là một trong những yếu tố cốt lõi khi hành nghề thẩm định giá.
Tuy nhiên, trong khi hầu hết các quốc gia trên thế giới phân loại thẻ thẩm định viên về giá tài sản thành hai loại rất rõ ràng, gồm: bất động sản và động sản như máy móc, thiết bị... thì tại Việt Nam lại cấp một thẻ cho đủ loại nghề, vừa định giá bất động sản, đồng thời lại thẩm định cả máy móc, thiết bị, là hoàn toàn là vô lý.
Bởi khó có thẩm định viên nào hiểu biết một cách toàn diện, đầy đủ để thực hiện tốt vai trò đó. Chính vì vậy, nghiệp vụ, chuyên môn thẩm định viên không chuyên sâu, năng lực rất hạn chế.
Ví dụ, về định giá bất động sản, thẩm định viên phải hiểu về xây dựng, đọc được bản vẽ, hiểu về kiến thức phong thủy, đặc điểm của các loại bất động sản...
Còn thẩm định giá máy móc thiết bị, phải có những kiến thức kỹ thuật riêng. Ngay cả khi đề cập tới máy móc, thiết bị, dù điện và cơ đều là hai ngành kỹ thuật nhưng lại hoàn toàn khác nhau.
"Người ta hay dùng hình ảnh: "Phiên phiến như điện học cơ, lơ mơ như cơ học điện", thể hiện hai người thuộc hai ngành kỹ thuật này cũng khó hiểu sâu về nghề của nhau", ông Long ví von.
Trong dự thảo sửa đổi Luật giá sắp tới, Cục quản lý giá - Bộ Tài chính "vin" vào lý do nguồn lực có hạn nên giữ nguyên đề xuất phân loại thành hai loại thẻ hành nghề, một là, đối với định giá tài sản, bao gồm bất động sản và máy móc, thiết bị; hai là, thẻ hành nghề thẩm định giá về doanh nghiệp. Tuy nhiên, theo vị chuyên gia này, việc phân loại này chưa chuẩn mà cần tương đối chi tiết, cụ thể hơn.
Cùng với đó, theo ông Long, trong dự thảo sửa đổi lần này, cơ quan soạn thảo cần xem lại khái niệm về "thẩm định giá" khi thông lệ quốc tế thường dùng từ "định giá", hay làm rõ chuẩn mực, nguyên tắc, phương pháp xác định giá từng loại tài sản. Ngoài ra, cần cơ chế thanh, kiểm tra và đánh giá chất lượng hoạt động của doanh nghiệp cũng như từng thẩm định viên...
Chỉ khi rà soát, toàn diện đầy đủ mọi mặt, chất lượng của đội ngũ thẩm định viên cũng như chất lượng của doanh nghiệp mới được nâng lên.
“Điểm đen” thẩm định giá khi cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước
Ngân hàng điêu đứng vì thẩm định giá nâng khống tài sản bảo đảm
Đổi mới chế độ kế toán, tiệm cận chuẩn mực quốc tế
Cùng với những cải cách, sửa đổi liên quan đến luật và chế độ kế toán, việc áp dụng chuẩn mực quốc tế về kế toán (IFRS) và lộ trình xây dựng chuẩn mực Báo cáo tài chính Việt Nam (VFRS), ông Phạm Nam Phong, Phó Tổng Giám đốc Dịch vụ Kiểm toán và Đảm bảo, Deloitte Việt Nam, cho rằng việc thực hành và quản lý kế toán thời gian tới sẽ có những thay đổi căn bản.
Áp lực bủa vây ông Powell
Bài phát biểu của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell tại hội nghị ngân hàng trung ương thường niên của Fed ở Jackson Hole, Wyoming vào tháng 8 hàng năm luôn là một sự kiện quan trọng đối với thị trường tài chính toàn cầu...
Vàng giảm giá vì đồng USD giữ đà tăng, SPDR Gold Trust bán ròng
Trước thềm hội nghị thường niên của Fed, nhà đầu tư dường như trở nên thận trọng hơn, và sự thận trọng này được phản ánh qua việc họ giảm đặt cược vào khả năng Fed hạ lãi suất trong cuộc họp tháng 9...
Ước tính 200.000 tỷ đồng gốc và lãi trái phiếu phi ngân hàng phải trả trong 1 năm tới, chủ yếu bất động sản
Từ nay đến giữa năm 2026, nhóm phi ngân hàng phải trả 184.000 tỷ, chưa bao gồm lãi trái phiếu 6 tháng đầu năm 2026. Ước tính cả con số này vào thì số tiền phải thanh toán nhóm phi ngân hàng khoảng 200.000 tỷ.
7 tháng đầu năm: 75% giá trị trái phiếu doanh nghiệp thuộc về ngân hàng
Theo Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong tháng 7/2024 chỉ đạt xấp xỉ 30.000 tỷ đồng, giảm gần 66% so với tháng 6/2025. Tính chung 7 tháng đầu năm, 75% giá trị trái phiếu thuộc về ngân hàng, 15% là bất động sản...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: