Báo chí đang tốn sức lực cho nhiều công đoạn tác nghiệp mà AI có thể làm được
Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ hỗ trợ nhà báo làm rất nhiều việc, giảm bớt những công việc thủ công nhỏ lặp đi lặp lại, tốn nhiều công sức. Còn ở góc độ sáng tạo, những công việc đòi hỏi cảm xúc, sự khác biệt, độc bản, không thể sao chép và không có AI để ngụy tạo… thì công nghệ chưa thể làm được có lẽ là hướng tác nghiệp mới trong hoạt động báo chí...
Trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc 2023, ngày 18/3, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức Hội thảo Trí tuệ nhân tạo AI và quản trị sáng tạo nội dung trong tòa soạn.
Đây chính là diễn đàn để các chuyên gia, nhà báo, lãnh đạo các cơ quan báo chí cùng nhận diện các xu hướng trên thế giới, cơ hội và thách thức của AI, thảo luận về những câu hỏi hóc búa mà AI đang đặt ra, từ đó có những giải pháp nhằm định hướng ứng dụng AI trong sáng tạo nội dung cho từng nhà báo và ở mỗi cơ quan báo chí hiện nay, giúp các nhà báo và cơ quan quản lý báo chí tìm ra giải pháp để tận dụng cơ hội và đối mặt với những thách thức khi sử dụng AI trong làm báo.
CHATGPT ĐANG ĐẶT RA NHIỀU THÁCH THỨC VỚI CÁC NHÀ BÁO VÀ CƠ QUAN QUẢN LÝ
Hiên nay, đã có nhiều cơ quan báo chí đã sử dụng AI để thay đổi cách sản xuất, tổ chức, phân loại, xuất bản cũng như phân phối nội dung tin tức trên các nền tảng khác nhau. Từ đó, từng bước thay đổi trải nghiệm người dùng về nội dung và cả hình thức theo hướng thông minh hơn…
Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội, ông Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cho rằng việc ứng dụng AI mà đặc biệt là ChatGPT hiện nay đang đặt ra nhiều thách thức với các nhà báo và cơ quan quản lý báo chí.
Bên cạnh lợi ích, AI gây ra nhiều quan ngại. Ai sở hữu các bài viết có AI tạo ra và vấn đề nguy cơ xuất bản nội dung AI? AI tổng hợp nhiều nội dung toàn cầu. "Nếu AI đưa ra những nội dung xấu độc, sai lệch và báo chí xuất bản thì ai sẽ chịu trách nhiệm?... Khi đó rủi ro sẽ rất cao", Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh.
Nếu trước đây con người làm nội dung xấu độc, tin giả một thì máy móc có thể làm gấp nghìn lần. Nhiều thông tin giả được tạo ra bởi AI với tốc độ rất nhanh. Đặc biệt ở Việt Nam hiện nay đã xuất hiện Deep Face giả bằng hình ảnh để lừa đảo.
"Không những thế, AI đang đe dọa nguồn thu của báo chí. Đây là vấn đề sống còn của báo chí", Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nói và cho rằng con đường báo chí đang đi chắc chắn sẽ đồng hành cùng công nghệ trong đó có AI sẽ hỗ trợ nhà báo làm rất nhiều việc, giảm bớt những công việc thủ công nhỏ lặp đi lặp lại, tốn nhiều công sức. Còn ở góc độ sáng tạo, những công việc đòi hỏi cảm xúc, phỏng vấn… trước mắt AI chưa thể làm được.
Trên thực tế, bản thân công nghệ AI ChatGPT nhiều lúc trả lời sai và cần có sự tham gia của con người để giám sát, hiểu chỉnh để tránh sai sót.
CÔNG NGHỆ CHỈ LÀ CÔNG CỤ
Chia sẻ tại Hội thảo, ông Nguyễn Thanh Lâm, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, nêu quan điểm: "Từ những gì mà công nghệ AI như ChatGPT đang làm được cho thấy chúng ta hiện đang rất phí sức lực trong khâu tác nghiệp hàng ngày để tạo ra những sản phẩm giống nhau mà nếu mình không làm thì sẽ có người khác làm được và giá trị gia tăng giữa các sản phẩm rất khó đo đếm".
Trong nghề báo, ông Nguyễn Thanh Lâm cho rằng AI cho chúng ta cơ hội để dần dần gạt bớt những công đoạn, lao động, kỹ năng cơ bản mà máy có thể làm và làm tốt hơn con người. Chúng ta nên suy nghĩ về những thứ không nên làm vì đã trùng, cơ quan báo chí khác đã làm và cả xã hội đang làm.
Do đó, sự trải nghiệm, sáng tạo ra các câu chuyện khác biệt, đơn nhất, độc bản, không thể sao chép và không có AI để ngụy tạo… có lẽ là hướng tác nghiệp mới trong hoạt động báo chí.
“Chúng ta nên ứng dụng công nghệ để có lợi cho chúng ta, phục vụ chúng ta chứ không nên hùa theo và làm mất đi bản thể. Công nghệ chỉ là công cụ. Báo chí cần xác định rõ những giá trị cốt lõi của mình”.
Công nghệ cho chúng ta quyền được lựa chọn nhưng điều quan trọng đòi hỏi khả năng của những người ra quyết định và người đang tác nghiệp phải biết mình cần gì, có phông nền kiến thức cũng như hệ giá trị vững vàng để đưa ra quyết định tốt nhất, ông Lâm nói.
Cũng tại hội thảo, các chuyên gia, nhà báo, nhà quản lý báo chí, nhà nghiên cứu báo chí truyền thông đã chia sẻ các góc nhìn về AI và báo chí, các xu hướng trên thế giới và định hướng ứng dụng tại Việt Nam; Hiện tượng “Chat GPT”: Cú huých chuyển đổi mô hình kinh tế báo chí số trên cơ sở giá trị cốt lõi của mình; Thử nghiệm ứng dụng trợ lý ảo AI trong sáng tạo nội dung và quản trị tòa soạn; Kết quả thử nghiệm Chat GPT trong sáng tạo nội dung truyền hình.
Cùng với đó, các chuyên gia cũng chia sẻ các ứng dụng AI trong sáng tạo nội dung báo chí đa nền tảng như: AI đã làm thay đổi lao động nhà báo và quy trình tổ chức sản xuất sản phẩm báo chí số như thế nào? Có thể sử dụng AI vào những bước, những khâu cụ thể nào trong sáng tạo nội dung số? Đồng thời gợi ý ứng dụng AI trong các bước, các khâu trong quản trị sáng tạo nội dung tại toà soạn, quản trị toà soạn đối mặt với những vấn đề gì khi ứng dụng AI từ góc nhìn pháp lý, đạo đức, văn hoá?...
