Thiếu vốn, cạn vật liệu, cao tốc Bắc - Nam lo hụt tiến độ

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể vừa ký báo cáo gửi Quốc hội về tình hình thực hiện đầu tư xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020.

3 DỰ ÁN PPP "NAN GIẢI" HUY ĐỘNG VỐN VAY

Đến nay, cả 8 dự án thành phần thực hiện theo hình thức đầu tư công đều đã khởi công xây dựng, gồm: Cao Bồ - Mai Sơn, Mai Sơn – Quốc lộ 45, Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Cam Lộ - La Sơn, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây, cầu Mỹ Thuận 2. Sản lượng thi công của 8 dự án đã đạt hơn 8.933 tỷ đồng, đạt khoảng 25,1% tổng giá trị hợp đồng. 

Đáng lưu ý, đoạn Cam Lộ - La Sơn khởi công tháng 9/2019, khối lượng đã thực hiện đạt khoảng 61% tổng giá trị các hợp đồng, đang chậm khoảng 8% so với kế hoạch.

Báo cáo của Chính phủ cũng nêu rõ: "Căn cứ quy định hợp đồng, đơn vị được giao quản lý dự án đã có văn bản cảnh báo đối với 17 nhà thầu và khiển trách 7 nhà thầu, yêu cầu nhà thầu thay thế chỉ huy trưởng công trường đối với 1 nhà thầu, điều chuyển khối lượng đối với 1 nhà thầu". Đồng thời, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải rà soát tiến độ, có giải pháp tăng cường như tăng ca, bổ sung nhân lực, trang thiết bị,... để bù lại tiến độ phần công việc đã bị chậm.

Theo kế hoạch, dự án hoàn thành năm 2021, tuy nhiên, một số gói thầu phải xử lý nền đất yếu nhưng còn vướng mặt bằng và hạ tầng kỹ thuật chưa được bàn giao có nguy cơ phải kéo dài thời gian hoàn thành toàn bộ dự án sang năm 2022.

Đối với 3 dự án thành phần triển khai theo hình thức PPP, gồm Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm và Cam Lâm - Vĩnh Hảo, đến tháng 7/2021, cả 3 dự án đã được Bộ Giao thông vận tải hoàn thành công tác lựa chọn nhà đầu tư, ký kết hợp đồng dự án với các nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, hiện nay, nhà đầu tư và doanh nghiệp dự án của 3 dự án đầu tư theo hình thức PPP đang đàm phán với các ngân hàng đã cam kết cho vay vốn để thu xếp tài chính. Tuy nhiên, việc huy động vốn vay gặp khó khăn khi ngân hàng đề nghị được áp dụng điều khoản chia sẻ doanh thu theo quy định tại điều 82 của Luật PPP.

CHẬM TRỄ GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG, VƯỚNG NGUỒN CUNG ỨNG VẬT LIỆU

Thông tin thêm về những vấn đề khó khăn trong quá trình thực hiện dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, về công tác giải phóng mặt bằng, các dự án thành phần bắt đầu thực hiện từ tháng 6/2019, tính đến thời điểm đầu tháng 9/2021, báo cáo chỉ rõ chính quyền các địa phương đã hoàn thành giải phóng mặt bằng và bàn giao 642,4/652,3km, đạt 98,4%.

Như vậy, công tác giải phóng mặt bằng dự án vẫn đang còn vướng mắc khoảng 10km chưa được giao, chiếm khoảng 1,6% tổng chiều dài các dự án.

Ngoài ra, các tồn tại, vướng mắc chủ yếu do chậm trễ trong công tác di dời hạ tầng kỹ thuật, xây dựng các khu tái định cư. Bên cạnh đó, một số dự án vướng mắc cục bộ do khiếu kiện, tranh chấp, người dân khiếu nại về đơn giá, chính sách bồi thường,…

Báo cáo của Chính phủ cũng nêu rõ, trong quá trình thực hiện các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông vừa qua đã gặp vướng mắc về nguồn cung ứng vật liệu xây dựng do việc triển khai đồng loạt các dự án thành phần, nhu cầu vật liệu đất đắp tăng đột biến, dẫn đến tình trạng khan hiếm làm ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các dự án. Hiện có 9/11 dự án thành phần qua địa bàn 11 tỉnh vướng mắc về nguồn vật liệu đắp cần kịp thời tháo gỡ để đảm bảo tiến độ thực hiện.

Cá biệt, tại dự án Quốc lộ 45 - Nghi Sơn có sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các đơn vị cung cấp, vận chuyển vật liệu xây dựng cho dự án.

“Ngoài ra, giá một số loại vật liệu xây dựng chủ yếu tăng cao, đặc biệt là giá thép xây dựng tăng đột biến đã gây nhiều khó khăn về tài chính cho các nhà thầu thi công xây dựng”, báo cáo của Chính phủ nêu rõ.

Ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 cũng khiến việc huy động nhân lực, thiết bị, tổ chức thi công tại hiện trường của các nhà thầu gặp khó khăn. Trong đó, một số công trình đã phải dừng thi công do có cán bộ, công nhân lây nhiễm Covid-19 phải cách ly.

Để đảm bảo việc triển khai dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 theo đúng yêu cầu tại các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ kiến nghị Quốc hội tiếp tục quan tâm, thường xuyên giám sát tình hình thực hiện dự án. Chỉ đạo các cơ quan có liên quan kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện, đảm bảo tiến độ theo yêu cầu.

Chính phủ cũng kiến nghị Quốc hội có ý kiến với đoàn đại biểu Quốc hội các địa phương có dự án đi qua thường xuyên quan tâm, hỗ trợ và kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.

Đặc biệt là chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân đồng thuận với chính sách đền bù, hỗ trợ thu hồi đất để giải quyết dứt điểm vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư. Giải quyết các khó khăn về nguồn cung ứng vật liệu như đất, cát, đá… đáp ứng khối lượng, tiến độ thi công các dự án…