Bí kíp lựa chọn thực phẩm an toàn cho người nội trợ

Ông Trần Hữu Linh – Cục trưởng Cục quản lý thị trường, Bộ Công thương khuyên cáo, người tiêu dùng nên mua thực phẩm ở những nơi địa chỉ rõ ràng, có uy tín và có nguồn gốc xuất xứ, tem nhãn đầy đủ: "Nhìn về cảm quan nếu thấy sản phẩm có dấu hiệu hỏng, mốc, mùi khó chịu thì không nên mua. Đặc biệt là sản phẩm có màu sắc bắt mắt thì nên thận trọng vì nó có thể có chất phẩm màu, phụ gia độc hại cho sức khỏe".

Hiện nay, nguồn cung cấp thực phẩm chính cho các gia đình ở thành phố bao gồm các siêu thị, cửa hàng bán lẻ, chợ đầu mối và các chợ bán lẻ, trong khi ở nông thôn chủ yếu là các chợ và cửa hàng bán lẻ. Có thể chia thực phẩm thành hai nhóm một cách tương đối là: Thực phẩm đóng gói sẵn như sữa hộp, bánh kẹo, nước giải khát… và thực phẩm không có bao gói sẵn như  rau, củ quả, thịt, cá tươi sống…

Bộ Y tế khuyến cáo, với thực phẩm đóng gói sẵn và có nhãn mác đầy đủ, để chọn được thực phẩm có chất lượng và giảm thiểu nguy cơ mất an toàn, cần lưu ý chung về cách lựa chọn thực phẩm. Thứ nhất, sản phẩm bao gói phải nguyên vẹn như ban đầu của nhà sản xuất, nhãn mác phải có đủ thông tin chính liên quan đến sản phẩm gồm: tên sản phẩm, nơi sản xuất, số lô sản phẩm, ngày sản xuất, hạn sử dụng, hướng dẫn sử dụng, hướng dẫn bảo quản, thành phần cấu tạo chính.Chỉ chọn những thực phẩm còn hạn sử dụng. Đối với thực phẩm chế biến sẵn, cần có thêm thông tin về các phụ gia thực phẩm thường được sử dụng như chất bảo quản, phẩm màu. Người tiêu dùng cần lưu ý đọc kỹ thông tin thành phần trên nhãn thực phẩm để tránh nếu có khả năng dị ứng với một hoặc nhiều thành phần trong thực phẩm.Thứ hai sản phẩm phải được bảo quản ở điều kiện phù hợp với yêu cầu của nhà sản xuất, ví dụ sản phẩm thịt, thủy sản đông lạnh phải để trong tủ lạnh đông, sữa tươi và sản phẩm từ sữa phải được bảo quản trong tủ lạnh ở 2 – 5oC, sản phẩm đóng gói sẵn từ ngũ cốc được bảo quản nơi khô mát ở nhiệt độ phòng…

Đối với thực phẩm tươi sống

Với thực phẩm tươi sống như rau, củ, quả, thịt, thủy hải sản… người nội trợ nên lựa chọn như sau: Nếu thực phẩm được bán ở cửa hàng, siêu thị, nên chọn các thực phẩm được bảo quản ở nhiệt độ phù hợp với sản phẩm, ví dụ: rau, củ, quả được bảo quản nơi thoáng mát; thịt, thủy sản được giữ lạnh đông hoặc để trong đá lạnh, trứng được để ở nhiệt độ mát.Nếu phải mua thực phẩm ở chợ truyền thống, nên chọn các hàng quen hoặc có uy tín để mua. Lưu ý tránh các quầy bán hàng gần khu vực có nguy cơ ô nhiễm cao như khu vực có rác thải, gần nhà vệ sinh... Nên chọn các quầy hàng được bày riêng biệt các loại rau, củ, quả với các loại thịt, sản phẩm gia cầm và thủy hải sản.Đối với rau, củ, quả nên lựa chọn loại còn tươi, nguyên cuống, không dập nát, không có những đốm màu lạ hoặc khác nhau. Những loại rau quả ít dùng thuốc trừ sâu là bầu, bí xanh, bí đỏ, chuối... Thận trọng với những loại rau: rau muống, rau ngót, xà lách, rau cải các loại. Tốt nhất mùa nào dùng rau đó sẽ ít nguy cơ hơn đối với các loại hóa chất bảo vệ thực vật.Với thịt nên chọn loại có màu sắc đỏ tươi hoặc đỏ sẫm, vết cắt có màu sắc bình thường, khô. Tránh thịt có màu hơi xanh nhạt hoặc hơi thâm, thậm chí đen, màng ngoài nhớt. Tránh các loại thịt có mùi lạ, mùi ôi thiu hay mùi thuốc kháng sinh.Đối với thịt chế biến sẵn như thịt quay, giò, chả phải thận trọng, chỉ nên mua ở những cơ sở có nguồn gốc rõ ràng, quầy bán đảm bảo vệ sinh. Không nên mua nếu sản phẩm không được bảo quản trong tủ che đậy kín, hoặc có màu đỏ lòe loẹt, có mùi lạ.Đối với các loại thủy, hải sản, nếu có thể nên chọn các loại thực phẩm tươi, còn sống, hoặc nếu không còn sống phải được bảo quản trong đá lạnh dù là bán trong siêu thị hay ở chợ truyền thống.Ví dụ chọn một số thủy hải sản tươi như sau: cá tươi phải có miệng ngậm kín, thân cá rắn chắc, đàn hồi, không để lại vết ấn của ngón tay trên thịt cá. Vảy cá óng ánh, bám chặt thân cá, không có niêm dịch và mùi hôi thối khó chịu. Mang có có màu đỏ hồng, không bị nhớt hay mùi hôi. Tôm tép vỏ sáng lóng lánh, dài và trơn láng. Nghêu sò ốc còn sống. Mực nang thì nên chọn mực có thịt trắng như mứt dừa là ngon, mực ống thì nên chọn loại vừa, không quá lớn, chưa vỡ túi đen. Các loại thủy hải sản khác nên chọn loại còn tươi, có màu sắc bình thường, đặc biệt không có mùi ươn hôi.

Lưu ý khi chọn đồ hộp

Nhóm thực phẩm đóng hộp hiện nay cũng khá phổ biến và được nhiều người nội trợ tin dùng, vì vậy cần lưu ý một số thông tin chung để chọn đồ hộp an toàn như sau:Hạn sử dụng của các loại đồ hộp thường khá dài, ví dụ các loại đồ hộp có acid thấp như thịt lợn, thịt bò, thịt gà, sản phẩm ngũ cốc, khoai tây đóng hộ có hạn dùng 2 – 5 năm; các loại sản phẩm từ cà chua, nước rau quả ép, các loại dưa muối có hạn sử dụng 12 – 18 tháng.Lưu ý chọn các sản phẩm còn hạn sử dụng. Nên chọn loại hai nắp hộp bị lõm vào, gõ có tiếng kêu đanh. Không chọn và sử dụng các loại sản phẩm đóng hộp nếu có các hiện tượng sau: Hộp bị phồng ra ở nắp hoặc các vị trí khác, nếu có hiện tượng đó thì sản phẩm bên trong đã bị vi sinh vật phân hủy làm hỏng và sinh ra khí. Bao gói đồ hộp bị hở hoặc rò rỉ, bị móp hoặc biến dạng do va đập mạnh. Đồ hộp khi mở ra có mùi hôi, mùi lạ khác với mùi đặc trưng của sản phẩmThêm một tiêu chí dành cho bạn khi chọn mua thực phẩm đóng hộp đó là bạn chỉ nên chọn mua những loại sản phẩm đóng hộp chứa nhiều dinh dưỡng tốt cho cơ thể. Bạn nên chú ý đến thành phần của loại sản phẩm bạn mua có chứa đầy đủ các nhóm dinh dưỡng mà bạn cần thu nạp vào cơ thể hay không?

Vì đã được sơ chế trước khi đóng hộp nên khi sử dụng thực phẩm đóng hộp, bạn sẽ không phải tốn nhiều thời gian mà vẫn có thể chế biến được nhiều món ăn ngon, giàu dinh dưỡng. Tuy nhiên, bạn không nên quá lạm dụng thực phẩm đóng hộp mà chỉ sử dụng chúng trong những trường hợp cần thiết.BS Trương Hồng Sơn – Viện trưởng Viện Y học ứng dụng, Bộ Y tế cũng cho biết, theo quy định của nước ta và các nước trên thế giới, trên mỗi bao gói sản phẩm thường có 9 thông tin mà khi mua thực phẩm người tiêu dùng nên chú ý: tên hàng hóa; tên của địa chỉ tổ chức, cá nhân sản xuất ra hàng hóa đó; xuất xứ của hàng hóa; định lượng khối lượng của sản phẩm; ngày sản xuất; hạn sử dụng; thành phần dinh dưỡng và thành phần thực phẩm; cảnh báo về VSATTP; hướng dẫn sử dụng và bảo quản thực phẩm.Ngoài ra, để yên tâm, nhiều người thường lựa chọn siêu thị là nơi để mua thực phẩm cho cả gia đình, nhưng thực tế ở đó cũng có thể xảy ra tình trạng các tiểu thương, nhà sản xuất sử dụng các chiêu thức khác nhau để bán hàng sắp hoặc đã hết hạn, hàng kém chất lượng... Vì vậy, cách tốt nhất là nên trang bị những kiến thức cần thiết về lựa chọn thực phẩm an toàn.