TikTok phủ bóng đàm phán thương mại Mỹ - Trung

Động thái này khớp với thông tin từ Nhà Trắng hôm đầu tuần rằng ông Trump sẽ sớm tuyên bố về thỏa thuận thoái vốn của công ty Trung Quốc ByteDance khỏi TikTok tại Mỹ theo yêu cầu của Quốc hội Mỹ từ năm 2024.

Tổng thống Mỹ sau đó cũng tiết lộ một số chủ sở hữu tiềm năng của TikTok Mỹ theo thương vụ này gồm gia đình tỷ phú truyền thông Murdoch; ông Larry Ellison, người sáng lập tập đoàn công nghệ Oracle; ông Michael Dell, CEO công ty công nghệ Dell Technologies…

Theo các nhà phân tích, vấn đề TikTok dường như đang phủ bóng đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. Giới kinh doanh đang kỳ vọng vào một thỏa thuận thương mại toàn diện giữa hai nền kinh tế thế giới, nhưng thỏa thuận này dường như đang ngày càng khó đạt được do còn nhiều bất đồng, trong đó có vấn đề TikTok.

Dù phía Washington tuyên bố đã đạt được thỏa thuận về TikTok với Bắc Kinh, nhưng hiện chưa rõ hai bên có cùng quan điểm về việc thoái vốn của công ty mẹ ByteDance khỏi hoạt động của TikTok tại Mỹ hay không. Trong khi đó, các vấn đề như thuế quan, chất gây nghiện fentanyl và con chip gần đây ít được cả hai bên đề cập tới.

Cách tiếp cận vấn đề của Mỹ và Trung Quốc có sự khác biệt rõ ràng. Bắc Kinh đến nay gần như im lặng về các cuộc gặp sắp tới, kể cả khi ông Trump tuyên bố ông và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình “đã đồng ý” gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) ở Hàn Quốc vào tháng tới.

“Việc không có nhiều thông tin trong các tuyên bố của phía Trung Quốc cho thấy Bắc Kinh muốn dành nhiều thời gian hơn để đàm phán, trong khi Washington muốn sớm có thỏa thuận”, ông Winston Ma, giáo sư tại Trường Luật Đại học New York nhận xét và chỉ ra rằng phía Trung Quốc chưa đưa ra bất kỳ thông tin gì về cuộc gặp ở APEC.

Theo ông Ma, một điểm đáng chú ý nữa là những cam kết mơ hồ của Trung Quốc về thỏa thuận cấp phép để TikTok tiếp tục hoạt động ở Mỹ - một thỏa thuận mà Bắc Kinh mô tả là “giải pháp tuân thủ luật pháp Trung Quốc”.

Điều này trái ngược với những thông tin liên tục từ phía chính quyền Tổng thống Trump, bao gồm mọi thứ về TikTok sau khi ByteDance thoái vốn, gồm chủ sở hữu tiềm năng, số người Mỹ trong hội đồng quản trị… Một bài báo của trang Politico, dẫn nguồn tin là một quan chức cấp cao tại Nhà Trắng, thậm chí còn tuyên bố rằng chính quyền ông Trump "tự tin 100%" về một thỏa thuận buộc ByteDance phải rút khỏi hoạt động của TikTok tại Mỹ.

Trước thềm các cuộc đàm phán diễn ra tại Madrid đầu tháng này, Bắc Kinh đã mở cuộc điều tra mới đối với nhà sản xuất chip Mỹ Nvidia. Và khi các cuộc đàm phán kết thúc, phía Trung Quốc cáo buộc Nvidia vi phạm luật chống độc quyền. Sau đó, một bản tin trên kênh truyền hình quốc gia của Trung Quốc phát đi những thông tin nhấn mạnh thành tựu của ngành chip Trung Quốc.

Một ngày trước cuộc điện đàm của ông Trump và ông Tập vào thứ Sáu tuần trước, tập đoàn công nghệ Huawei của Trung Quốc cũng tuyên bố con chip mới ra mắt của mình có tính năng mạnh hơn con chip của Nvidia.

Cuộc thảo luận mới nhất về TikTok diễn ra đúng thời điểm tuần lễ an ninh mạng quốc gia của Trung Quốc, từ ngày 15-21/9. Những năm qua, sự kiện này đã đóng vai trò là diễn đàn để Bắc Kinh thúc đẩy chương trình nghị sự quốc gia về an ninh.

“Thành thật mà nói, tôi không hiểu vì sao phía Trung Quốc phải quan tâm đến việc thoái vốn của ByteDnce khỏi TikTok Mỹ. Họ nhận được gì từ việc này? Họ đang có nguy cơ mất quyền kiểm soát khỏi ‘viên ngọc quý’ về công nghệ của Trung Quốc”, ông Gary Dvorchak, CEO công ty Blueshirt Group chuyên làm việc với các công ty Trung Quốc niêm yết tại Mỹ, chia sẻ với hãng tin CNBC.

Trong bối cảnh thỏa thuận TikTok vẫn chưa đi đến hồi kết, cuối tuần trước, Trung Quốc đã tiếp đón một phái đoàn lưỡng đảng gồm các nghị sĩ Hạ viện Mỹ. Đây là chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên của một phái đoàn như vậy kể từ năm 2019.

Sau cuộc làm việc với các nhà lãnh đạo Trung Quốc, nghị sĩ Adam Smith, người dẫn đầu phái đoàn, cho biết hai bên đã thảo luận về vấn đề TikTok nhưng không đi sâu vào các chi tiết kỹ thuật.

“Tôi cho rằng sẽ còn xuất hiện nhiều tin tức tích cực khác nữa về thương vụ TikTok nhưng sau cùng, vào phút chót, mọi thứ sẽ sụp đổ”, ông Dvorchak nhận định.