TP.HCM dự thu hơn 164.000 tỷ đồng sau di dời toàn bộ nhà ven kênh rạch
Dự kiến sau khi di dời gần 40.000 căn nhà trên và ven sông, kênh, rạch, TP.HCM sẽ thu về hơn 164.000 tỷ đồng từ việc khai thác quỹ đất dọc hai bên…

Sở Xây dựng TP.HCM vừa có tờ trình Ủy ban nhân dân TP.HCM về Đề án di dời toàn bộ nhà trên và ven sông, kênh, rạch trên địa bàn Thành phố, thực hiện chỉnh trang đô thị và Đề án di dời, bố trí nhà ở tái định cư, nhà ở xã hội cho các hộ kết hợp chỉnh trang đô thị trên địa bàn quận 8.
Thống kê của Ủy ban nhân dân các quận, huyện gửi về Sở Xây dựng cho thấy hiện nay, toàn Thành phố còn 398 dự án kênh, rạch chưa triển khai thuộc địa bàn thành phố Thủ Đức và 16 quận, huyện (quận 4, 6, 7, 8, 12, Bình Thạnh, Gò Vấp, Tân Bình, Tân Phú, Bình Tân; huyện Bình Chánh, Hóc Môn, Nhà Bè, Củ Chi, Cần Giờ) với tổng quy mô di dời khoảng 39.600 căn nhà.
Theo Sở Xây dựng, mục tiêu của Đề án là đến năm 2030 cơ bản di dời, bố trí tái định cư cho toàn bộ người dân sống trên và ven kênh rạch, khai thông dòng chảy, cải thiện vệ sinh môi trường, chỉnh trang đô thị, khai thác quỹ đất 2 bên để phát triển kinh tế.
Dự kiến việc di dời và giải phóng mặt bằng cần nguồn vốn hơn 221.000 tỷ đồng. Trong đó, chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho các hộ đủ điều kiện hưởng chính sách vào khoảng 130.680 tỷ đồng.
Đối với những hộ không đủ điều kiện, Thành phố dự kiến sẽ xây dựng nhà ở xã hội với kinh phí gần 10.700 tỷ đồng. Ngoài ra, phần đầu tư hạ tầng, nạo vét và cải tạo các tuyến sông, kênh rạch cần thêm khoảng 80.000 tỷ đồng.
Sở Xây dựng cho biết sau khi việc di dời hoàn tất sẽ giúp tạo ra quỹ đất dọc sông, kênh rạch, Thành phố có thể đấu thầu chọn nhà đầu tư hoặc đấu giá để thực hiện các dự án nhà ở, thương mại, dịch vụ... Dự kiến kinh phí thu lại khoảng 164.111 tỷ đồng. Ngoài nguồn thu này, còn những hiệu quả và giá trị khác bởi đô thị sẽ được chỉnh trang, chất lượng đời sống người dân cũng được cải thiện.
Nguyên tắc tài chính để triển khai thực hiện là:
Đối với công tác bồi thường, di dời, giải phóng mặt bằng tất cả các tuyến sông, kênh, rạch và công tác nạo vét, cải tạo, xây dựng hạ tầng được thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách.
Đối với quỹ đất lớn sau khi di dời giải phóng mặt bằng, việc khai thác được thực hiện theo hình thức đấu thầu hoặc đấu giá để nhà đầu tư thực hiện theo quy hoạch.
Đối với các dự án xây dựng các khu tái định cư, cần nghiên cứu phương án do Nhà nước thực hiện đầu tư hoặc kêu gọi các nhà đầu tư tham gia thực hiện.
Đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội thì dùng nguồn vốn ngân sách nhà nước, sau đó, khai thác chủ yếu cho thuê và xem xét giao cơ quan, đơn vị sự nghiệp tại địa phương thực hiện nếu đáp ứng đủ điều kiện theo quy định pháp luật.
Bên cạnh đó, theo Sở Xây dựng, Thành phố cần xây dựng cơ chế chính sách nhằm huy động mọi nguồn lực, các thành phần kinh tế cùng tham gia, khuyến khích hình thức đối tác công tư (PPP) trong việc di dời...
Đồng thời, lập kế hoạch, thực hiện phát triển quỹ nhà ở tái định cư, nhà ở xã hội phục vụ việc di dời; xây dựng kế hoạch cụ thể để thực hiện giải pháp hậu di dời nhằm hỗ trợ người dân ổn định cuộc sống.
Theo thống kê của Sở Xây dựng, từ năm 1993 đến nay, TP.HCM đã di dời hơn 44.300 căn nhà ven sông, kênh, rạch. Việc giải tỏa nhà lụp xụp, bố trí chỗ ở mới giúp diện mạo đô thị thay đổi đáng kể, đặc biệt tại các tuyến kênh như Nhiêu Lộc - Thị Nghè, Tàu Hủ - Bến Nghé, Tân Hóa - Lò Gốm... Dù vậy, so với giai đoạn 1993 - 2005, thời kỳ được đánh giá là thành công nhất trong công tác di dời, các kế hoạch sau này liên tục không đạt mục tiêu. Nguyên nhân chính là thiếu vốn, giải phóng mặt bằng gặp nhiều trở ngại.