Trình Quốc hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn

Trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết việc ban hành dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về quy hoạch đô thị, nông thôn, bảo đảm thể chế hóa phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, tổ chức bộ máy chính quyền hai cấp, phân quyền, phân cấp, cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và phát triển kinh tế tư nhân.

Dự thảo Luật gồm 2 điều. Điều 1: sửa đổi, bổ sung 38 khoản, thuộc 16 điều của Luật hiện hành để bảo đảm phù hợp với pháp luật về quy hoạch, đất đai, xây dựng; phân định rõ thẩm quyền, phân quyền, phân cấp phù hợp mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, đồng thời đơn giản hóa thủ tục hành chính. Điều 2: quy định về hiệu lực thi hành. Dự thảo cũng chỉnh lý kỹ thuật 21 điều, bãi bỏ 2 điều và giữ nguyên 20 điều.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, nội dung sửa đổi tập trung vào việc hoàn thiện quy định để bảo đảm thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật; tăng cường phân cấp, phân quyền; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính; hoàn thiện quy định có liên quan nhằm bảo đảm việc tổ chức thực hiện thông suốt, hiệu quả. Dự án Luật dự kiến được Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết Ủy ban nhất trí với cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn của việc sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn theo trình tự, thủ tục rút gọn, với các quan điểm, mục đích đã nêu; Hồ sơ dự án Luật đã đáp ứng yêu cầu theo quy định.

Ủy ban đề nghị tiếp tục rà soát bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của dự thảo Luật với các dự án luật, dự thảo nghị quyết của Quốc hội được trình cùng kỳ họp. Đồng thời, cần đánh giá kỹ lưỡng tác động của việc sửa đổi, tránh phát sinh vướng mắc, điểm nghẽn mới trong quá trình tổ chức thực hiện, đặc biệt là đối với công tác quy hoạch đô thị và nông thôn.

Về các cấp độ quy hoạch đô thị và nông thôn (khoản 3, 4, 5 Điều 3), nhiều ý kiến đề nghị Nhà nước chỉ phê duyệt Quy hoạch chung và Quy hoạch phân khu (1/2000), không phê duyệt Quy hoạch chi tiết, vì các chỉ tiêu trong Quy hoạch chung và Quy hoạch phân khu đã đủ cơ sở để quản lý nhà nước và định hướng phát triển lâu dài. Việc này sẽ giúp nâng cao chất lượng quy hoạch, xử lý các vướng mắc thực tiễn và phù hợp tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW.

Tuy nhiên, một số ý kiến khác cho rằng nếu giản lược cấp độ quy hoạch theo hướng tích hợp nội dung Quy hoạch phân khu vào Quy hoạch chung sẽ khiến Quy hoạch chung trở nên phức tạp, kéo dài thời gian lập, dễ phát sinh khó khăn trong tổ chức thực hiện, nhất là trong bối cảnh tổ chức lại đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền hai cấp.

Với Quy hoạch chung Thành phố (Điều 22), có ý kiến đề nghị lập một Quy hoạch tổng thể duy nhất trên cơ sở hợp nhất nội dung của Quy hoạch tỉnh và Quy hoạch chung Thành phố. Một số ý kiến khác thống nhất với Tờ trình số 1009/TTr-CP và Báo cáo số 255/BC-BXD, đề xuất vẫn lập riêng Quy hoạch tỉnh và Quy hoạch chung Thành phố, song cần phân định rõ nội dung, thẩm quyền phê duyệt để tránh mâu thuẫn, bảo đảm thống nhất với dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi).

Về thẩm quyền phê duyệt và thẩm định quy hoạch, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị rà soát, hoàn thiện quy định đối với các quy hoạch có ý nghĩa đặc biệt về chính trị, văn hóa, lịch sử, an ninh, quốc phòng, bảo đảm phù hợp chủ trương phân cấp, phân quyền, ủy quyền mạnh cho địa phương và đồng bộ với các luật có liên quan.

Một số ý kiến đề nghị nghiên cứu quy định cho phép phân cấp hoặc ủy quyền cho UBND cấp xã phê duyệt các quy hoạch phân khu, phù hợp thực tiễn tại các đô thị phát triển theo mô hình chùm đô thị đa cực, đa trung tâm.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng lưu ý, việc sửa đổi Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn phải bám sát nội dung tổng kết và chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị và Tổng Bí thư về thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam, và Nghị quyết số 19-NQ/TW của Trung ương về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả, phù hợp với yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.