Vì sao Bí thư Thành ủy Trùng Khánh mất chức?
Hôm 15/3, Trung Quốc đã bất ngờ bổ nhiệm người khác lên thay ông Bạc Hy Lai làm Bí thư Thành ủy Trùng Khánh
Hôm 15/3, Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc đã bổ nhiệm ông Trương Đức Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó thủ tướng giữ chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh, thay cho người tiền nhiệm là ông Bạc Hy Lai.
Quyết định đưa người khác lên thay thế ông Bạc được đưa ra chỉ một ngày sau khi Trung Quốc kết thúc kỳ họp thường niên Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc. Nhiều tin đồn đã xuất hiện khi ông Bạc vắng mặt tại phiên họp toàn thể của hội nghị này.
Tuy nhiên, quyết định thay thế khi được đưa ra vẫn khiến dư luận trong và ngoài Trung Quốc bị bất ngờ, bởi lẽ ông Bạc được xem là một trong những ứng viên sáng giá vào bộ máy lãnh đạo thế hệ thứ 5 của Trung Quốc sau kỳ Đại hội Đảng 18 sắp tới.
Ông Bạc Hy Lai, 63 tuổi, từng là thị trưởng thành phố Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh năm 1993. Sau đó, ông từng kinh qua các chức vụ như Chủ tịch tỉnh Liêu Ninh, Bộ trưởng Bộ Thương mại trước khi trở thành Bí thư Thành ủy Trùng Khánh năm 2007.
Ông là con trai của ông Bạc Nhất Ba, Bộ trưởng Bộ Tài chính đầu tiên của Trung Quốc, từng bị trù dập trong cách mạng văn hóa, nhưng sau đó được Ðặng Tiểu Bình trọng dụng và đóng vai trò quan trọng trong việc cải cách mở cửa của Trung Quốc.
Ông Bạc được biết đến như kiến trúc sư cho sự thay đổi ngoạn mục của Trùng Khánh. Dưới sự quản lý của ông, Trùng Khánh đã trở thành một cực tăng trưởng kinh tế đáng kể của Trung Quốc. Năm 2009, ông được Nhân dân Nhật báo chọn là "Nhân vật của năm".
Ông Bạc cũng nổi danh với chiến dịch chống tội phạm có tổ chức và tham nhũng ở thành phố Trùng Khánh, đã tiến hành những cuộc truy quét và cho bắt hàng trăm nghi phạm, trong đó có cả các quan chức chính quyền.
Chiến dịch này dẫn đến việc 2.000 người bị bắt, 500 người bị truy tố và 13 người bị tử hình. Trong đó, Cục trưởng Cục Tư pháp thành phố cũng bị tử hình về tội nhận hối lộ, hiếp dâm, biển thủ của công và nhiều tội khác liên quan các nhóm tội phạm có tổ chức.
Ngoài ra, ông Bạc còn được xem là “người cha tinh thần” của một phong trào nhằm làm hồi sinh các tư tưởng từ thời Chủ tịch Mao Trạch Đông, như tổ chức những cuộc thi hát nhạc cách mạng trong thành phố và sau đó được nhân rộng ra nhiều nơi khác trong cả nước.
Vào các kỳ họp quốc hội hàng năm, hình ảnh của ông Bạc Hy Lai thường nổi bật, nhưng trong kỳ họp thứ năm lần này, ông có vẻ im hơi lặng tiếng, thậm chí vắng mặt trong buổi họp toàn thể. Điều này dẫn đến những đồn đoán về số phận chính trị của ông Bạc.
Nguyên nhân khiến ông Bạc mất chức, được cho là có liên quan tới vụ Phó thị trưởng kiêm cựu Giám đốc Công an thành phố Trùng Khánh - ông Vương Lập Quân - hồi tháng 2 vừa qua đã chạy vào Lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô (Tứ Xuyên) và ở đó suốt một ngày.
Một số nguồn tin cho rằng, ông Vương Lập Quân đến đó để xin tị nạn chính trị. Vương Lập Quân từng là người chỉ huy cuộc truy quét tội phạm có tổ chức ở Trùng Khánh, mang lại tiếng tăm và uy tín cho ông và lãnh đạo cấp trên là Bạc Hy Lai.
Trong cuộc họp báo hôm 14/3, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đã chỉ trích chính quyền Trùng Khánh về vụ bê bối này. Đây là lần đầu tiên một ủy viên thường vụ Bộ Chính trị, cơ quan lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc, đề cập đến chuyện này công khai.
"Thành ủy và UBND thành phố Trùng Khánh phải kiểm điểm nghiêm khắc và rút ra bài học từ vụ việc của Vương Lập Quân", ông Ôn Gia Bảo phát biểu trong một cuộc họp báo truyền hình trực tiếp, sau khi Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc bế mạc.
Ông Ôn Gia Bảo có nhắc đến cơ quan của ông Bạc Hy Lai, nhưng không nhắc đích danh ông này, và nói rằng chính quyền trung ương nhìn nhận vụ việc này là rất nghiêm trọng, cho nên đã "lập tức hướng dẫn các cơ quan hữu trách tiến hành điều tra".
Về cá nhân ông Bạc, cuối tuần trước, trong một cuộc gặp với báo chí, ông cho biết đã không thể tưởng tượng được cấp dưới Vương Lập Quân có thể chạy trốn và rằng sự việc xảy ra vô cùng bất ngờ. “Tôi cảm thấy mình đã đặt niềm tin nhầm người”, ông Bạc Hy Lai chia sẻ.
Theo Tân Hoa Xã công bố hôm qua, Trung Quốc cũng đã miễn chức Phó thị trưởng thành phố Trùng Khánh của ông Vương Lập Quân. Người được đưa lên thay ông Vương Lập Quân là Hà Đỉnh, Phó tỉnh trưởng tỉnh Thanh Hải kiêm Giám đốc Sở Công an Thanh Hải.
Quyết định đưa người khác lên thay thế ông Bạc được đưa ra chỉ một ngày sau khi Trung Quốc kết thúc kỳ họp thường niên Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc. Nhiều tin đồn đã xuất hiện khi ông Bạc vắng mặt tại phiên họp toàn thể của hội nghị này.
Tuy nhiên, quyết định thay thế khi được đưa ra vẫn khiến dư luận trong và ngoài Trung Quốc bị bất ngờ, bởi lẽ ông Bạc được xem là một trong những ứng viên sáng giá vào bộ máy lãnh đạo thế hệ thứ 5 của Trung Quốc sau kỳ Đại hội Đảng 18 sắp tới.
Ông Bạc Hy Lai, 63 tuổi, từng là thị trưởng thành phố Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh năm 1993. Sau đó, ông từng kinh qua các chức vụ như Chủ tịch tỉnh Liêu Ninh, Bộ trưởng Bộ Thương mại trước khi trở thành Bí thư Thành ủy Trùng Khánh năm 2007.
Ông là con trai của ông Bạc Nhất Ba, Bộ trưởng Bộ Tài chính đầu tiên của Trung Quốc, từng bị trù dập trong cách mạng văn hóa, nhưng sau đó được Ðặng Tiểu Bình trọng dụng và đóng vai trò quan trọng trong việc cải cách mở cửa của Trung Quốc.
Ông Bạc được biết đến như kiến trúc sư cho sự thay đổi ngoạn mục của Trùng Khánh. Dưới sự quản lý của ông, Trùng Khánh đã trở thành một cực tăng trưởng kinh tế đáng kể của Trung Quốc. Năm 2009, ông được Nhân dân Nhật báo chọn là "Nhân vật của năm".
Ông Bạc cũng nổi danh với chiến dịch chống tội phạm có tổ chức và tham nhũng ở thành phố Trùng Khánh, đã tiến hành những cuộc truy quét và cho bắt hàng trăm nghi phạm, trong đó có cả các quan chức chính quyền.
Chiến dịch này dẫn đến việc 2.000 người bị bắt, 500 người bị truy tố và 13 người bị tử hình. Trong đó, Cục trưởng Cục Tư pháp thành phố cũng bị tử hình về tội nhận hối lộ, hiếp dâm, biển thủ của công và nhiều tội khác liên quan các nhóm tội phạm có tổ chức.
Ngoài ra, ông Bạc còn được xem là “người cha tinh thần” của một phong trào nhằm làm hồi sinh các tư tưởng từ thời Chủ tịch Mao Trạch Đông, như tổ chức những cuộc thi hát nhạc cách mạng trong thành phố và sau đó được nhân rộng ra nhiều nơi khác trong cả nước.
Vào các kỳ họp quốc hội hàng năm, hình ảnh của ông Bạc Hy Lai thường nổi bật, nhưng trong kỳ họp thứ năm lần này, ông có vẻ im hơi lặng tiếng, thậm chí vắng mặt trong buổi họp toàn thể. Điều này dẫn đến những đồn đoán về số phận chính trị của ông Bạc.
Nguyên nhân khiến ông Bạc mất chức, được cho là có liên quan tới vụ Phó thị trưởng kiêm cựu Giám đốc Công an thành phố Trùng Khánh - ông Vương Lập Quân - hồi tháng 2 vừa qua đã chạy vào Lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô (Tứ Xuyên) và ở đó suốt một ngày.
Một số nguồn tin cho rằng, ông Vương Lập Quân đến đó để xin tị nạn chính trị. Vương Lập Quân từng là người chỉ huy cuộc truy quét tội phạm có tổ chức ở Trùng Khánh, mang lại tiếng tăm và uy tín cho ông và lãnh đạo cấp trên là Bạc Hy Lai.
Trong cuộc họp báo hôm 14/3, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đã chỉ trích chính quyền Trùng Khánh về vụ bê bối này. Đây là lần đầu tiên một ủy viên thường vụ Bộ Chính trị, cơ quan lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc, đề cập đến chuyện này công khai.
"Thành ủy và UBND thành phố Trùng Khánh phải kiểm điểm nghiêm khắc và rút ra bài học từ vụ việc của Vương Lập Quân", ông Ôn Gia Bảo phát biểu trong một cuộc họp báo truyền hình trực tiếp, sau khi Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc bế mạc.
Ông Ôn Gia Bảo có nhắc đến cơ quan của ông Bạc Hy Lai, nhưng không nhắc đích danh ông này, và nói rằng chính quyền trung ương nhìn nhận vụ việc này là rất nghiêm trọng, cho nên đã "lập tức hướng dẫn các cơ quan hữu trách tiến hành điều tra".
Về cá nhân ông Bạc, cuối tuần trước, trong một cuộc gặp với báo chí, ông cho biết đã không thể tưởng tượng được cấp dưới Vương Lập Quân có thể chạy trốn và rằng sự việc xảy ra vô cùng bất ngờ. “Tôi cảm thấy mình đã đặt niềm tin nhầm người”, ông Bạc Hy Lai chia sẻ.
Theo Tân Hoa Xã công bố hôm qua, Trung Quốc cũng đã miễn chức Phó thị trưởng thành phố Trùng Khánh của ông Vương Lập Quân. Người được đưa lên thay ông Vương Lập Quân là Hà Đỉnh, Phó tỉnh trưởng tỉnh Thanh Hải kiêm Giám đốc Sở Công an Thanh Hải.