Việt Nam có thể khai thác tiềm năng AI để phát triển kinh tế tầm thấp

Ngày 20/12 đã diễn ra Zalo AI Summit 2025 tại TP. Hồ Chí Minh với chủ đề Việt Nam trong kỷ nguyên AI hóa - Vietnam in the Era of AI-fication, với sự tham gia của diễn giả đến từ các tập đoàn lớn và hơn 400 kỹ sư AI, trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo không chỉ là công nghệ, mà trở thành động lực tái định hình tư duy, năng lực và vị thế quốc gia.

SẼ CÓ KHOẢNH KHẮC "CHAT GPT" CHO NGÀNH ROBOTIC

Chia sẻ tại hội nghị, ông Nguyễn Minh Tú, Giám đốc công nghệ của Zalo, cho biết tình hình phát triển AI trên thế giới, đặc biệt là sự cạnh tranh khốc liệt đối với làn sóng LLM (mô hình ngôn ngữ lớn). Ở thời điểm hiện tại, câu hỏi quan trọng không phải mô hình bây giờ chạy trên bao tỷ tham số mà giải quyết được vấn đề gì và hiệu quả ra sao.

Theo ông Tú, kỷ nguyên AI không phải mới xuất hiện trong vài năm gần đây mà đã được “gieo mầm” từ giai đoạn 2018–2019, khi kiến trúc Transformer ra đời, Google giới thiệu mô hình BERT và OpenAI lần đầu công bố các phiên bản đầu của ChatGPT. Tuy nhiên, bước ngoặt thực sự đến vào tháng 11/2022, khi ChatGPT 3.5 được phát hành, đánh dấu khả năng mở rộng quy mô và chất lượng vượt trội của các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM). Việc ChatGPT đạt 1 triệu người dùng chỉ sau 5 ngày được xem là cột mốc khởi đầu cho làn sóng AI bùng nổ trên toàn cầu.

Ông Nguyễn Minh Tú cũng đưa ra những con số mà Zalo đã đạt được trong năm qua chứng minh cho việc ứng dụng AI trực tiếp vào các tính năng lõi để phục vụ người dùng đại chúng. Theo đó, tỷ lệ người dùng Zalo sử dụng các tính năng AI tăng hơn 200%, đạt trên 17 triệu người. Riêng tính năng chuyển giọng nói thành văn bản (dictation) đã đạt ngưỡng 7.5 triệu người dùng, đi kèm với các tính năng chuyển voice message sang text, và dịch ngôn ngữ trực tiếp trên nền tảng chat. “Điều này cho thấy sự thay đổi vượt bậc trong hành vi giao tiếp số tại Việt Nam nhanh và tiện lợi hơn”, ông Tú nhấn mạnh.

Bên cạnh các mô hình ngôn ngữ lớn, ông cho rằng một xu hướng đáng chú ý là việc AI ngày càng gắn với hệ thống vật lý (Physical AI). Theo đó, Robot thông minh và drone đang được phát triển nhanh chóng, mở ra các mô hình ứng dụng mới trong nhiều lĩnh vực. Ông lấy ví dụ về việc drone được sử dụng để cứu trợ trong đợt lũ vừa rồi do không bị giới hạn về không gian và địa hình; hay trong hệ thống nông nghiệp như tưới tiêu và trong logistic, được đánh giá có thể hình thành “kinh tế tầm thấp” nếu Việt Nam biết triển khai hiệu quả.

Ở góc độ này, Tiến sĩ Trần Minh Quân, Chuyên gia phát triển công nghệ của Nvidia, lý giải việc Physical AI đang trở thành xu hướng tất yếu trong bối cảnh thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng. Đặc biệt là trong các điều kiện làm việc khắc nghiệt và tiềm ẩn nhiều rủi ro, việc thay thế con người bằng robot ở những vị trí nguy hiểm sẽ là giải pháp tối ưu.

Đồng thời, xu hướng dịch chuyển nhà máy và dây chuyền sản xuất vào các khu vực có chi phí lao động cao cũng tạo áp lực buộc doanh nghiệp phải cân bằng chi phí vận hành. Các doanh nghiệp còn kỳ vọng robot có khả năng tư duy, học hỏi và thích nghi mà không cần thay đổi phần cứng sẽ là bài toán mà Physical AI được hứa hẹn có thể giải quyết.

NGHIÊN CỨU AI GIAI ĐOẠN SỚM ĐỂ GIẢI QUYẾT BÀI TOÁN THỰC TIỄN

Trong khuôn khổ sự kiện đã diễn ra lễ trao giải thưởng cho các nhà vô địch tại đấu trường Zalo AI Challenge 2025 với sự tham gia của1060 đội thi. Đề thi năm nay được thiết kế theo hướng tinh gọn và có tính ứng dụng vào thực tiễn cao hơn, thay vì ba đề thi như các năm trước, các đội tại Zalo AI Challenge năm nay sẽ phải giải hai bài toán:

Thứ nhất là đề thi “AeroEyes” tập trung ứng dụng AI vào xây dựng thuật toán để điều khiển drone thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn.

Thứ hai là đề thi RoadBuddy, xây dựng một trợ lý lái xe có khả năng hiểu nội dung video từ camera hành trình để nhanh chóng trả lời các câu hỏi liên quan đến biển báo giao thông, tín hiệu, và hướng dẫn lái xe.

Tổng giá trị giải thưởng lên tới 12 nghìn USD, bên cạnh giải thưởng tiền mặt trị giá hơn 80 triệu đồng cho mỗi đội, 2 đội Quán quân từ 2 bảng cũng nhận được phần quà là card đồ họa chuyên nghiệp LEADTEK NVIDIA RTX PRO 4000 24GB từ từ nhà tài trợ LEADTEK Việt Nam.

Chia sẻ với VnEconomy, bạn Nguyễn Địch Nhật Minh và Nguyễn Trần Đăng Dương, hai thành viên đội CtelAI đến từ Đại học Bách khoa Hà Nội – quán quân bảng RoadBuddy, cho biết hệ thống của nhóm được phát triển trên cơ sở các đoạn video dài từ 5–15 giây, ghi lại từ camera hành trình của ô tô.

Từ nguồn dữ liệu này, nhóm huấn luyện mô hình AI có khả năng quan sát và phân tích nội dung video, đồng thời trả lời các câu hỏi liên quan đến tình huống giao thông theo yêu cầu của Ban tổ chức. Đội thi sở hữu mô hình đưa ra nhiều câu trả lời chính xác nhất đã giành chiến thắng chung cuộc.

Về khả năng ứng dụng thực tế, Nhật Minh cho rằng ở giai đoạn hiện tại, giải pháp đóng vai trò như một trợ lý cá nhân cho tài xế, hỗ trợ tra cứu thông tin sau khi kết thúc hành trình kết hợp với các thông tin về luật giao thông. Nhóm phát triển chỉ mất khoảng 20 ngày kể từ khi cuộc thi bắt đầu đến hạn nộp bài cuối cùng để xây dựng giải pháp.

Nhật Minh cho rằng Zalo AI Challenge mang lại giá trị lớn cho giới trẻ, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh phát triển trí tuệ nhân tạo. "Điều quan trọng là các nhóm phát triển được ban tổ chức cung cấp một bộ dữ liệu đủ lớn và sạch do chính đội ngũ kỹ sư AI của Zalo xây dựng. Nhờ đó, các nhóm có nền tảng để phát triển những giải pháp ban đầu và tập trung tối ưu thuật toán nhằm đạt hiệu quả cao trên bộ dữ liệu này. Những giải pháp có hiệu năng tốt sẽ tiếp tục được hoàn thiện, bổ sung thêm thuật toán và có thể đưa ra thị trường", Nhật Minh nhận định.