WB nhận diện rủi ro với kinh tế Việt Nam

Công bố báo cáo điểm lại cập nhật tình hình phát triển kinh tế Việt Nam sáng 2/12, Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng về cơ bản, triển vọng trung hạn của kinh tế Việt Nam là tích cực.

GDP Việt Nam được dự báo sẽ tăng 6,5% trong cả năm 2015 và có thể tăng 6,6% trong năm sau, chuyên gia kinh tế cao cấp Sebastian Eckardt của WB nói.

Vẫn tiềm ẩn rủi ro

Mức tăng trưởng kinh tế đáng khích lệ đạt được trong năm nay phần nhiều là do tăng tổng cầu trong nước nhờ gia tăng đầu tư và tiêu dùng cá nhân, theo báo cáo.

“Cầu nội địa mạnh hơn, xuất khẩu vẫn được duy trì, cùng với lạm phát thấp và niềm tin được củng cố đã tạo cơ sở vững chắc cho tăng trưởng trong kì trung hạn của Việt Nam”, bà Victoria Kwakwa, Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam, nhận định.

Tuy triển vọng chung là tích cực, nhưng kinh tế Việt Nam vẫn còn đối mặt với nhiều rủi ro bất lợi, do khoảng đệm chính sách còn hạn chế nên các cú sốc bên ngoài và trong nước có thể ảnh hưởng lên sự ổn định kinh tế vĩ mô, dưới góc nhìn của WB.

Báo cáo cho rằng, tiến trình tái cơ cấu chậm chạp trong nước gây ra nhiều rủi ro đáng kể đối với viễn cảnh tăng trưởng trung hạn.

Ngoài ra còn phải kể đến một số rủi ro tài khoá đáng kể, và nếu chậm thực hiện chương trình thắt chặt tài khoá thì mức độ bền vững nợ cũng bị ảnh hưởng.

Áp lực tăng chi bắt nguồn từ chi thường xuyên, kể cả áp lực tăng lương, sẽ gây khó khăn cho việc cắt giảm thâm hụt ngân sách.

Các rủi ro tài khoá còn trở nên cao hơn bởi trách nhiệm trả nợ liên đới liên quan đến các món nợ của các doanh nghiệp và ngân hàng thương mại nhà nước.

Cùng với tăng trưởng tín dụng các rủi ro trong ngành ngân hàng, kể cả tăng trưởng nóng, cũng sẽ tăng lên nếu không được quản lý cẩn trọng và có thể gây ra một đợt mất ổn định mới và tác động tiêu cực lên tăng trưởng.

Môi trường bên ngoài nói chung là thuận lợi đối với Việt Nam, nhưng những rủi ro mới nảy sinh đòi hỏi phải tiếp tục quản lý vĩ mô tốt nhằm bảo vệ nền kinh tế an toàn trước các cú sốc có thể xảy ra. Thắt chặt tài khoá, chính sách tỷ giá linh hoạt hơn và tăng cường dự trữ ngoại tệ sẽ giúp khắc phục các yếu kém, WB khuyến nghị.

Xử lý nợ xấu vẫn hết sức khó khăn

Điểm lại những diễn biến gần đây của kinh tế Việt Nam, WB đánh giá lạm phát thấp đã tạo điều kiện áp dụng chính sách tiền tệ hỗ trợ.

Báo cáo nêu rõ, mặc dù không có những dấu hiệu rõ rằng về chính sách nới lỏng tiền tệ trong năm nay nhưng tín dụng đã tăng trưởng mạnh, đạt mức 12% (tính từ đầu năm đến tháng 9/2015) - mức tăng trưởng cùng kỳ cao nhất kể từ năm 2011.

Tăng trưởng tín dụng trở lại đã hỗ trợ nhu cầu đầu tư và các hoạt động kinh tế khác nhưng cũng phần nào gây quan ngại về chất lượng các khoản vay nhất là khi các khoản nợ xấu tồn đọng trong các ngân hàng thương mại từ các năm trước chưa được xử lý triệt để.

Các chuyên gia WB cũng lo ngại trước thực trạng các cơ quan chức năng đã có nhiều nỗ lực, nhưng xử lý nợ xấu trong lĩnh vực ngân hàng vẫn còn nhiều thách thức, vẫn là vấn đề hết sức khó khăn.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thông báo tỷ lệ nợ xấu trong toàn hệ thống ngân hàng đã giảm xuống dưới 3% tổng dư nợ tín dụng. Tuy nhiên có được kết quả này phần nào là do các khoản nợ xấu đã được chuyển sang Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) cũng như tổng tín dụng đã tăng mạnh trong thời gian gần đây, chuyên gia WB nhìn nhận.

Báo cáo của WB phân tích, cho đến tháng 10/2015, VAMC thông báo đã mua tổng cộng 226 nghìn tỷ đồng nợ xấu, tương đương khoảng 10 tỷ USD. VAMC đã dùng trái phiếu của mình để mua các khoản nợ xấu này. Tuy nhiên, VAMC mới xử lý được khoảng 7% tổng nợ xấu bằng cách bán khoản nợ xấu đó hoặc các tài sản thế chấp.

Theo WB, quá trình giải quyết nợ xấu gặp phải một số khó khăn do VAMC không có đủ quyền sở hữu hợp pháp đối với khoản nợ xấu đang giải quyết, thiếu khung pháp lý về xử lý mất thanh khoản, chuyển quyền sở hữu tài sản, tịch biên tài sản thế chấp và bảo vệ nhân viên VAMC về trách nhiệm cá nhân đối với việc bán tài sản dưới giá trị sổ sách.