Xuất khẩu của Nhật Bản tăng trưởng mạnh nhất 9 tháng, “cửa” tăng lãi suất rộng mở

Theo số liệu từ Bộ Tài chính Nhật Bản ngày 17/12, xuất khẩu hàng hóa của nước này trong tháng trước tăng 6,1% so với cùng kỳ năm ngoái, vượt xa mức dự báo tăng 4,8% mà các nhà kinh tế đưa ra trong một cuộc khảo sát của hãng tin Reuters, đồng thời cao hơn mức tăng 3,6% ghi nhận trong tháng 10.

Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi mức tăng 23,6% của xuất khẩu sang thị trường Tây Âu và mức tăng 8,8% của xuất khẩu sang thị trường Mỹ - đối tác thương mại lớn thứ hai của Nhật. Đây là lần đầu tiên xuất khẩu của Nhật sang Mỹ tăng kể từ tháng 3.

Xuất khẩu ô tô của Nhật trong tháng 11 giảm 4,1% về giá trị, nhưng xuất khẩu mặt hàng này sang Mỹ lại tăng 1,5% so với cùng kỳ năm ngoái.

“Xuất khẩu ô tô sang Mỹ đang phục hồi nhanh hơn so với dự báo, vì thuế quan của Mỹ đối với ô tô Nhật giảm (từ 27,5% về 15%) đã mang lại khả năng cạnh tranh tốt hơn cho các hãng xe Nhật. Ngoài ra, xuất khẩu của Nhật cũng được hỗ trợ bởi sự mất giá của đồng yên”, nhà kinh tế Koki Akimoto của Viện Nghiên cứu Daiwa nhận định với Reuters.

Tuy nhiên, ông Akimoto cho rằng trong thời gian tới, sự suy yếu của thị trường lao động Mỹ có thể gây áp lực giảm lên nhu cầu ô tô của nước này, đồng nghĩa đà tăng trưởng của xuất khẩu ô tô Nhật sang Mỹ khó duy trì.

Số liệu thống kê cũng cho thấy xuất khẩu của Nhật sang thị trường châu Á không bao gồm Trung Quốc tăng 4,5%, song xuất khẩu sang Trung Quốc giảm 2,4% trong tháng 11 so với cùng kỳ năm ngoái.

Kim ngạch nhập khẩu tháng 11 của Nhật Bản tăng 1,3%, ít hơn mức dự báo của thị trường là tăng 2,5%. Thặng dư thương mại trong tháng của nước này do đó đạt 322,2 tỷ yên, tương đương 2,08 tỷ USD, cao hơn nhiều mức dự báo là 71,2 tỷ yên.

Đây là lần đầu tiên Nhật đạt thặng dư thương mại trong 5 tháng, và cán cân thương mại của nước này với Mỹ lần đầu tiên trong 7 tháng chuyển sang trạng thái thặng dư.

Số liệu thống kê điều chỉnh công bố trong tuần này cho thấy nền kinh tế Nhật Bản suy giảm trong quý 3 với mức giảm sâu hơn so với ước tính ban đầu do tác động của thuế quan. Nếu so với quý trước, tổng sản phẩm trong nước (GDP) của nước này giảm 0,6%, còn nếu tính trên cơ sở năm sau khi loại bỏ các yếu tố mùa vụ, mức giảm là 2,3%.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng nền kinh tế Nhật đã trở lại với trạng thái tăng trưởng trong quý 4 này. Cú sốc ban đầu do hàng rào thuế quan của Mỹ gây ra đối với Nhật Bản đã không nghiêm trọng như dự báo, thể hiện qua việc các nhà xuất khẩu của nước này hấp thụ được chi phí do thuế quan tăng mà vẫn giữ được sức cạnh tranh.

Ngoài ra, một cuộc khảo sát của BOJ với kết quả được công bố vào đầu tuần này cho thấy tâm lý các doanh nghiệp sản xuất lớn của Nhật Bản đạt mức cao nhất 4 năm.

Chuyên gia Jesper Koll của công ty dịch vụ tài chính Monex Group nhấn mạnh sự tăng trưởng ở mảng xuất khẩu chip và thiết bị của Nhật Bản, cho rằng xu hướng đầu tư công nghệ mạnh mẽ do Mỹ dẫn đầu đang chuyển hóa thành cơ hội lớn cho xuất khẩu máy móc và thiết bị chuyên dụng.

Dữ liệu thống kê cho thấy xuất khẩu máy móc điện của Nhật tăng 7,4% trong tháng 11, và xuất khẩu các sản phẩm liên quan đến bán dẫn tăng 13% so với cùng kỳ năm ngoái. Ông Koll cho rằng những con số này”khẳng định khả năng cạnh tranh của Nhật Bản trong việc cung cấp máy móc để sản xuất máy móc”.

Vị chuyên gia nhận định thị trường đang đánh giá thấp những tác động tích cực từ sự bùng nổ đầu tư cơ bản ở Mỹ đối với xuất khẩu của Nhật, vì phần lớn các thiết bị được sử dụng trong các trung tâm dữ liệu mới, các thiết bị hỗ trợ phần cứng AI và các trung tâm điện năng “đều được sản xuất tại Nhật Bản, và chỉ có thể được sản xuất tại Nhật Bản”.

Với mối lo về tác động của thuế quan đã dịu đi, BOJ được dự báo sẽ tăng lãi suất chính sách từ 0,5% lên 0,75% trong cuộc họp vào ngày thứ Sáu tuần này. Tuy nhiên, tốc độ tăng lãi suất sau đó vẫn là điều khó dự báo.

Với góc nhìn thận trọng, ông Akimoto nhận định nhà đầu tư nên theo dõi rủi ro suy giảm tiêu dùng ở Mỹ do giá hàng hóa nhập khẩu ở nước này tăng lên vì thuế quan.

“Ban đầu, thuế quan được các nhà xuất khẩu và bán hàng hấp thụ, nhưng điều này đang thay đổi, không chỉ đối với hàng hóa Nhật Bản mà cả từ các quốc gia khác. Nếu xu hướng đó đẩy lạm phát ở Mỹ tăng, nhu cầu ở Mỹ có thể chậm lại”, ông nhấn mạnh.