Mới đây, UBND tỉnh Nghệ An tổ chức cuộc họp đánh giá công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (chống khai thác IUU).

Sau hơn 6 năm thực hiện các cảnh báo của Ủy ban châu Âu, tỉnh Nghệ An đã cố gắng và đạt được một số kết quả tích cực. Cụ thể, theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nghệ An, tỉnh này hiện có 3.462 tàu thuyền khai thác thủy sản, trong đó có 2.565 chiếc thuộc diện phải đăng ký. Đến ngày 30/4/2024, tỷ lệ đăng ký tàu cá đạt 90,37%; Giấy phép khai thác đạt 95,38%, cấp giấy an toàn thực phẩm 86,18%; đăng kiểm đạt 78,3%; lắp thiết bị giám sát hành trình đạt 96,95%.

Toàn tỉnh Nghệ An có 4 cảng cá, trong đó có 3 cảng cá đủ điều kiện xác nhận nguồn gốc thủy sản. Công tác kiểm tra, giám sát tàu cá và sản lượng thuỷ sản qua cảng đã được Ban Quản lý cảng cá và các Tổ Liên ngành thực hiện theo đúng quy trình và ngày càng nghiêm túc hơn.

Năm 2023, các lực lượng chức năng tỉnh Nghệ An đã tiến hành xử phạt vi phạm hành chính 161 vụ với tổng số tiền phạt 714,5 triệu đồng. 4 tháng đầu năm 2024, đã xử phạt vi phạm hành chính 31 đối tượng/31 phương tiện với tổng số tiền 490,3 triệu đồng, tước quyền sử dụng chứng chỉ thuyền trưởng đối với 12 người.

Tuy nhiên, hiện nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An vẫn còn số lượng tàu cá không đủ điều kiện hoạt động khai thác thủy sản nhưng chưa có phương án theo dõi giám sát chặt chẽ: 247 tàu cá chưa đăng ký, 107 tàu chưa cấp phép, 342 tàu hết hạn đăng kiểm, 33 tàu chưa lắp VMS, 116 tàu cá mất kết nối VMS trên 6 tháng.

Vẫn còn một lượng tàu cá khai thác vùng khơi nhưng không cập cảng cá chỉ định mà thường cập bến cá tự phát để bốc dỡ hàng hóa, sản phẩm thủy sản. Tiến độ xử lý của các cơ quan và chính quyền các cấp còn chậm. Đặc biệt là việc xử lý đối với nhóm tàu mất kết nối trên biển năm 2023 còn thời hạn, thời hiệu của UBND các huyện, thị xã chưa hiệu quả và không đảm bảo theo yêu cầu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. 

Ngay sau cuộc họp trên, UBND tỉnh ban hành Thông báo số 354/TB-UBND kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung, để thực hiện mục tiêu cùng cả nước gỡ bỏ “Thẻ vàng” về chống khai thác IUU và chuẩn bị tốt các nội dung làm việc với Đoàn Thanh tra của EC lần thứ 5, Chủ tịch UBND tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chủ trì, phối hợp Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, chính quyền địa phương khẩn trương rà soát toàn bộ dữ liệu tàu cá, kể cả tàu cá xóa đăng ký; đảm bảo số liệu phải chính xác, khớp, thống nhất với dữ liệu trên hệ thống quốc gia VNFishbase...

Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn lập danh sách tàu cá chưa cấp Giấy phép khai thác thủy sản, tàu cá hết hạn đăng kiểm, tàu cá chưa lắp thiết bị giám sát hành trình; cung cấp danh sách cho UBND huyện/thị xã, các Đồn, Trạm kiểm soát Biên phòng tuyến biển để hướng dẫn các chủ tàu thực hiện các thủ tục theo quy định và xử lý khi có vi phạm.

Mặt khác, chỉ đạo Chi cục Thủy sản tổ chức trực ban 24/24 giờ để khai thác, sử dụng có hiệu quả Hệ thống giám sát tàu cá nhằm quản lý chặt chẽ hoạt động của tàu cá trên biển. Cung cấp danh sách tàu cá mất kết nối VMS cho Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, UBND cấp huyện để điều tra, xác minh và xử lý dứt điểm các vụ việc vi phạm theo quy định. 

Chỉ đạo Ban quản lý cảng cá, tổ liên ngành thực hiện nghiêm túc, đúng quy định kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra vào cảng, giám sát 100% sản lượng tại thực địa; kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá có chiều dài lớn nhất 24m trở lên cập cảng. Triển khai và hướng dẫn ngư dân, doanh nghiệp thực hiện truy xuất thủy sản khai thác điện tử (eCDT); cập nhật đầy đủ dữ liệu lên các cơ sở dữ liệu quốc gia VNFishbase, eCDT, VMS, cơ sở dữ liệu xử phạt vi phạm hành chính và các Googlesheet của Cục Thủy sản. 

Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cũng yêu cầu Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh đẩy nhanh tiến độ điều tra, xác minh, làm rõ nguyên nhân chủ quan, khách quan, củng cố hồ sơ để xử lý nghiêm minh theo quy định đối với các tàu cá mất kết nối VMS từ 25/01/2024 đến nay theo thông báo của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. 

Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Nghệ An chỉ đạo các Trạm, các Đồn Biên phòng tăng cường kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra vào cửa lạch, đảm bảo 100% tàu cá được đánh dấu, kẻ số đăng ký theo quy định. Đối với tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, không cho xuất lạch đi khai thác và yêu cầu chủ tàu không để ngư cụ, thiết bị, dụng cụ khai thác trên tàu.