Chiều 4/9/2025, Bộ Công Thương tổ chức hội nghị triển khai Nghị quyết 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Hội nghị do Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long chủ trì, với sự tham dự của các đơn vị chức năng trực thuộc Bộ cùng đại diện các tập đoàn năng lượng lớn.

AN NINH NĂNG LƯỢNG: NHIỀU TỒN TẠI CẦN KHẮC PHỤC

Theo Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long, Nghị quyết 70 được hình thành trên cơ sở tổng kết 5 năm thực hiện Nghị quyết 55 (2020) và đã bổ sung những điểm mới, cụ thể và sát thực tiễn hơn. Nếu Nghị quyết 55 đặt nền móng chiến lược, thì Nghị quyết 70 được xây dựng với tinh thần nhìn thẳng vào những khó khăn, xác định rõ trách nhiệm, đề ra các giải pháp khả thi để bảo đảm an ninh năng lượng trong giai đoạn phát triển nhanh.

Trong hơn 6 tháng, Bộ Công Thương cùng các Cục, Vụ, Viện đã tham gia xây dựng nghị quyết, đồng thời chuẩn bị nhiều chính sách nền tảng: Luật Điện lực sửa đổi (2024), Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả sửa đổi (2025), Quy hoạch điện 8 điều chỉnh, cũng như chủ trương tái khởi động điện hạt nhân Ninh Thuận và mở hướng đi cho điện gió ngoài khơi. Đây là những bước chuẩn bị quan trọng để Nghị quyết 70 có cơ sở triển khai ngay từ đầu.

Báo cáo tại hội nghị, ông Trịnh Đức Duy, Phó Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than, chỉ rõ: sau 5 năm thực hiện Nghị quyết 55, ngành năng lượng đã duy trì được an ninh cung ứng, đáp ứng yêu cầu phát triển, song nhiều hạn chế lớn vẫn tồn tại.

Trước hết là tiến độ thực hiện các dự án điện còn chậm, nhiều công trình nguồn điện chưa kịp đưa vào vận hành so với kế hoạch. Hệ thống cơ sở hạ tầng năng lượng thiếu đồng bộ, lưới điện chưa kết nối hiệu quả với các dự án nguồn. Năng lực khai thác tiềm năng, đặc biệt là năng lượng tái tạo và khí LNG, chưa được phát huy tương xứng.

Nguồn cung năng lượng còn phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu, tạo ra rủi ro lớn về an ninh năng lượng trong giai đoạn kinh tế tăng trưởng nhanh. Nguy cơ thiếu điện, đặc biệt trong những năm 2027–2032 đã được cảnh báo rõ.

Bên cạnh đó, công nghệ trong nhiều lĩnh vực chậm đổi mới; tỷ lệ nội địa hóa thiết bị quan trọng còn thấp. Chất lượng nguồn nhân lực, năng suất lao động trong một số phân ngành năng lượng vẫn thấp hơn so với khu vực.

Thị trường năng lượng cạnh tranh chưa phát triển đồng bộ, thiếu liên thông giữa các phân ngành. Thị trường điện vẫn còn nhiều hạn chế, chính sách giá chưa thực sự phù hợp với cơ chế thị trường. Vẫn tồn tại tình trạng bù chéo giá điện giữa các nhóm khách hàng, gây méo mó tín hiệu thị trường.

Ông Duy nhận định: “Một số chỉ tiêu đặt ra trong Nghị quyết 55 khó có khả năng đạt được. Thực trạng này đòi hỏi Nghị quyết 70 không thể chỉ dừng lại ở định hướng, mà phải có giải pháp cụ thể, tổ chức thực hiện quyết liệt để khắc phục những tồn tại kéo dài.”

ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT 70

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), khẳng định Nghị quyết 70 đặt nền tảng quan trọng để EVN và các đơn vị điện lực triển khai kế hoạch hành động. Trong đó, trọng tâm đầu tiên là hoàn thiện cơ chế giá điện.

“Cần sớm áp dụng cơ chế giá điện hai thành phần. Nếu triển khai minh bạch, cơ chế này sẽ loại bỏ tình trạng chênh lệch giá giữa các nhóm khách hàng, đồng thời khuyến khích sử dụng điện hiệu quả hơn,” ông Tuấn nêu rõ.

Ngoài ra, EVN kiến nghị xây dựng cơ chế huy động nguồn điện phù hợp với yêu cầu an ninh năng lượng. Trong đó, các nguồn nền như than, khí cần được vận hành ổn định, còn năng lượng tái tạo phải gắn với hệ thống lưu trữ để bảo đảm khả năng tham gia thị trường một cách minh bạch, công bằng.

Ông Tuấn nhấn mạnh, thị trường điện chỉ có thể vận hành hiệu quả khi cơ chế giá và huy động nguồn được thiết kế hợp lý, đồng thời cần bổ sung các chính sách khuyến khích đầu tư hạ tầng truyền tải và lưu trữ năng lượng.

Nhấn mạnh Nghị quyết 70 đã có nhiều cơ chế thông thoáng hơn so với Nghị quyết 55, đặc biệt là tạo thuận lợi cho đầu tư và quản lý, đại diện lĩnh vực dầu khí, ông Phan Tử Giang, Phó Tổng giám đốc Petrovietnam cho biết Tập đoàn đang xây dựng chương trình hành động để cụ thể hóa nghị quyết, gắn với chiến lược phát triển của Tập đoàn và mục tiêu an ninh năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả, cần sớm thể chế hóa các nội dung nghị quyết bằng luật, nghị định và thông tư. Đây là điều kiện tiên quyết.

"Petrovietnam đang tập trung phát triển các dự án LNG, điện khí, đồng thời tham gia vào lĩnh vực năng lượng tái tạo ngoài khơi. Cơ chế thông thoáng và khung pháp lý ổn định sẽ là chìa khóa thu hút đầu tư dài hạn", ông Giang nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Đức Ninh, Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và Thị trường điện Quốc gia (NSMO), cho rằng khâu tổ chức thực hiện sẽ quyết định thành công của Nghị quyết 70. Vấn đề quan trọng nhất là mỗi đơn vị phải có chương trình hành động cụ thể. Bộ Công Thương cần sớm xây dựng kế hoạch tổng thể, còn các tập đoàn, doanh nghiệp năng lượng phải cụ thể hóa thành chương trình riêng.

Ông Ninh cảnh báo giai đoạn 2027–2032 sẽ là thời kỳ khó khăn nhất, với nguy cơ thiếu điện cao. Do đó, NSMO tập trung vào hiện đại hóa hệ thống điện, đồng bộ hóa lưới và nguồn, phát triển hạ tầng lưu trữ và đào tạo nhân lực chất lượng cao. Đồng thời, cần cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa Bộ, doanh nghiệp và các địa phương trong triển khai đầu tư và vận hành.

Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh Nghị quyết 70 kế thừa nhưng cũng vượt lên Nghị quyết 55 ở mức độ chi tiết, sát thực tiễn và có tính khả thi cao hơn. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất nằm ở khâu triển khai.

“Không còn khái niệm tiến từng bước. Ngay từ năm 2025, chúng ta phải bắt tay xử lý những khó khăn về cơ chế, chính sách. Thời gian ít, nhân lực hạn chế nhưng nhiệm vụ nhiều, đòi hỏi bản lĩnh và kỹ năng lãnh đạo của từng đơn vị,” Thứ trưởng nhấn mạnh; đồng thời yêu cầu các đơn vị trọng yếu trong Bộ, cùng EVN, Petrovietnam, NSMO và các tập đoàn khác, phải chủ động xây dựng kế hoạch hành động chi tiết, xác định thứ tự ưu tiên rõ ràng, bảo đảm nghị quyết nhanh chóng đi vào thực tế.