Có nhiều lý do khiến nhà đầu tư mất niềm tin đối với thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay.

Bài viết dưới đây mong muốn đem đến một cái nhìn tổng quan đối với nhóm nhà đầu tư này và đánh giá ảnh hưởng của họ đến giao dịch trên thị trường.

Thứ nhất, những nhà đầu tư bán chuyên nghiệp, nghiệp dư là những người có "bản lĩnh" kém vững vàng vì nhiều lý do:

- Trình độ hiểu biết về thị trường tài chính bậc cao còn hạn chế;

- Thiếu cập nhật những thông tin vĩ mô ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình kinh doanh của doanh nghiệp;

- Thường xuyên nghe ngóng xem xét động thái của "người bên cạnh" và thường không có chính kiến.

Đối với đối tượng nhà đầu tư này, nguồn vốn của họ thường là nhỏ, có ảnh hưởng không lớn đến giao dịch của thị trường và được đánh giá là phần "trang điểm" cho sự đa dạng của thị trường chứng khoán mà thôi.

Thứ hai là những người chịu ảnh hưởng trực tiếp từ các chính sách quản lý sau của nhà nước:

- Triển khai giao dịch khớp lệnh liên tục tại sàn Tp.HCM (thay đổi thói quen giao dịch dẫn đến những bỡ ngỡ và khó khăn);

- Chỉ thị 03 siết chặt nguồn vốn tín dụng đổ vào thị trường chứng khoán trong khi nguồn vốn kinh doanh phần lớn là từ cầm cố, repo cổ phiếu (nghiệp vụ mua bán có kỳ hạn các loại cổ phiếu chưa niêm yết) tại các ngân hàng, tổ chức tín dụng;

- Những nhà đầu tư thực hiện chiến lược mua bán theo giao dịch của các nhà đầu tư nước ngoài. Các nhà đầu tư này có phần rất giống các nhà đầu cơ mặc dù trong cơ cấu đầu tư của họ có phần đầu tư dài hạn, có phần ngắn hạn. Nguồn vốn đổ vào thị trường chứng khoán của đối tượng này phụ thuộc rất nhiều vào niềm tin, chính vì vậy, khi thị trường suy giảm họ sẽ rút bớt phần vốn đầu tư ngắn hạn, cộng với phải thanh toán các khoản nợ đến hạn thì nguồn vốn từ đối tượng này sẽ bị rút bớt đáng kể.

Hiện chưa có thống kê rõ ràng về dư nợ trong lĩnh vực chứng khoán của các ngân hàng, tuy nhiên, chỉ căn cứ vào tình hình là các ngân hàng ngừng cung cấp các khoản tín dụng cho đầu tư chứng khoán mới cũng có thể thấy tỉ lệ dư nợ trong lĩnh vực này của các tổ chức tín dụng đã bằng hoặc vượt mức 3%. Điều này cho thấy, trong thời gian trước mắt nguồn vốn từ đối tượng này đổ vào thị trường là thấp nếu không muốn nói là sẽ bị suy giảm đáng kế.

Thứ ba là những nhà đầu tư là khách hàng của các định chế đầu tư lớn như HSBC, Merri Lynch cũng như những nhà đầu tư trong nước tin tưởng vào đánh giá của các tổ chức này có xu hướng bi quan theo nội dung các bản đánh giá.

Với tư cách là các thiết chế đầu tư chuyên nghiệp với kinh nghiệm đầu tư quốc tế lên tới hàng trăm năm thì rõ ràng ý kiến của các đơn vị này luôn được một bộ phận lớn các nhà đầu tư cá nhân coi là kim chỉ nam hành động. Điều này tất yếu dẫn đến những hành vi chưa suy nghĩ thấu đáo và gián tiếp hình thành một tâm lý bi quan bao trùm thị trường.

Thị trường chứng khoán là thị trường của niềm tin, là thị trường bị chi phối bởi tâm lý đám đông nên không có gì khó hiểu khi thị trường chứng khoán đã giảm lại tiếp tục giảm sâu hơn. Niềm tin sẽ trở lại khi có nhiều thông tin tích cực hỗ trợ được đưa ra đúng thời điểm và khi những nội dung trong các bản báo cáo trên được minh chứng là thiếu cơ sở, phiến diện và mang mục đích chủ quan nhiều hơn.

Nguồn vốn của đối tượng này được đánh giá là chiếm tỉ trọng lớn trong thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, phần vốn bị rút ra do ảnh hưởng của các bài nhận định trên là không nhiều do các tổ chức, định chế đầu tư, quỹ đầu tư khác có chiến lược đầu tư riêng của mình mà họ chỉ coi các báo cáo trên có giá trị tham khảo.