Việc chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến áp phí 100.000 USD đối với thị thực
H-1B được nhận định sẽ chủ yếu ảnh hưởng tới người lao động Ấn Độ - nhóm chiếm
hơn 70% thị thực H-1B được cấp.
Đây là loại thị thực không định cư, cho phép người lao động nước ngoài làm việc tại Mỹ trong các lĩnh vực chuyên môn cao. Kế hoạch thu phí trên được dự báo sẽ làm rung chuyển ngành dịch vụ công nghệ trị giá 280 tỷ USD của quốc gia Nam Á.
PHỦ BÓNG ĐEN LÊN ĐÀM PHÁN THƯƠNG MẠI
Tháng trước, ông Trump áp thuế quan 50% với hàng hóa nhập khẩu
từ Ấn Độ, bao gồm thuế quan trừng phạt 25% vì nước này mua dầu Nga. Căng thẳng dường
như dịu bớt vào tuần trước khi đàm phán thương mại được nối lại và ông Trump điện
đàm với Thủ tướng Narendra Modi đúng vào ngày sinh nhật của nhà lãnh đạo Ấn Độ.
Tuy nhiên, tình hình đột ngột thay đổi khi ông Trump thông báo kế hoạch áp phí
thị thực.
“Kế hoạch thu phí thị thực của chính quyền ông Trump gây
căng thẳng thêm cho mối quan hệ giữa Mỹ và Ấn Độ. Mức phí 100.000 USD giống như
một rào cản phi thuế quan trong ngành dịch vụ và được xem như một hành động nhằm
ngăn chặn người lao động Ấn Độ vào Mỹ vậy”, giáo sư Biswajit Dhar tại tổ chức
nghiên cứu Council for Social Development có trụ sở tại New Delhi, nhận định với
hãng tin Bloomberg.
Thông báo về việc áp phí thị thực H-1B được đưa ra ngay trước
khi Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ Piyush Goyal tới Mỹ - dự kiến trong tuần này - để
đàm phán thương mại. Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar dự kiến
cũng sẽ hội đàm với Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tại New York và vấn đề thị thực
có thể sẽ được đưa ra thảo luận.
Chính quyền ông Trump muốn New Delhi ngừng mua dầu từ Nga bởi
cho rằng hoạt động này đang góp phần hỗ trợ cho cuộc chiến của Moscow tại
Ukraine. Theo Bloomberg, trong các cuộc đàm phán tuần trước, phía Ấn Độ yêu cầu
Mỹ hủy bỏ thuế quan trừng phạt 25% nhưng New Delhi tuyên bố sẽ không dừng mua sản
phẩm năng lượng Nga vì việc này mang lại lợi ích kinh tế.
Cũng trong tuần trước, Washington kêu gọi thành viên nhóm các nước công
nghiệp phát triển G7 và Liên minh châu Âu (EU) tăng thuế quan với Ấn Độ và
Trung Quốc để trừng phạt vì hai quốc gia này mua dầu Nga.
Theo bà Sonal Varma, nhà kinh tế tại công ty Nomura Holdings
ở Singapore, mối quan hệ chiến lược lâu năm giữa Ấn Độ - Mỹ đến nay vẫn chưa
mang lại cho New Delhi sự nhượng bộ nào từ Washington.
“Các cuộc đàm phán thương mại đang ngày càng đan xen với các
mục tiêu địa chính trị, làm phức tạp thêm khả năng giải quyết bất đồng giữa hai
nền kinh tế”, bà Varma nhận xét.
MỞ RỘNG PHẠM VI XUNG ĐỘT THƯƠNG MẠI
Thời gian qua, đàm phán thương mại Ấn Độ - Mỹ chỉ tập trung
vào hàng hóa, chưa đề cập tới ngành dịch vụ như công nghệ thông tin và tài
chính. Động thái về thị thực của ông Trump đã làm thay đổi tình hình, kéo nền
kinh tế tập trung vào dịch vụ của Ấn Độ vào xung đột thương mại.
“Các chính sách của Mỹ có thể làm gia tăng rủi ro cho tăng
trưởng trong trung hạn của Ấn Độ và buộc chính phủ nước này phải hành động để
thúc đẩy nhu cầu nội địa”, bà Varma nhận định.
Ngành dịch vụ đóng góp khoảng 55% vào tổng sản phẩm trong nước
(GDP) của Ấn Độ, so với tỷ trọng 17% của ngành sản xuất.
Một số nhà kinh tế cảnh báo rằng thay đổi trong chính sách
thị thực của chính quyền Tổng thống Trump có thể làm giảm dòng kiều hối của Ấn
Độ và làm suy yếu đồng rupee - vốn đã là một trong những đồng tiền sụt giá mạnh
nhất tại châu Á năm nay.
Người Ấn Độ là một trong những cộng đồng nhập cư
lớn nhất tại Mỹ khi chiếm khoảng 1% dân số. Theo dữ liệu từ Citigroup, mỗi năm
nhóm này gửi về nước gần 35 tỷ USD.
“Áp lực đối với ngành dịch vụ đang đẩy Ấn Độ vào thế khó,
khiến nước này khó phản đối các yêu cầu của phía Mỹ”, ông Amitendu Palit,
nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Nghiên cứu Nam Á, nhận xét.
Theo các nhà phân tích, việc Mỹ siết chính sách thị thực sẽ
làm gia tăng áp lực với Thủ tướng Modi, trong bối cảnh chính quyền của ông đang
gặp nhiều khó khăn trong việc tạo việc làm ở trong nước và nhiều người Ấn Độ muốn
tìm kiếm cơ hội việc làm lương cao hơn trong ngành dịch vụ và công nghệ thông
tin tại Mỹ.
Dù là một trong những nền kinh tế lớn tăng trưởng nhanh
nhất thế giới, tốc độ tăng trưởng của Ấn Độ chưa đủ nhanh để tạo việc làm cho
1,4 tỷ người dân.
Theo dữ liệu từ công ty Centre for Monitoring Indian Economy
Ltd., tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên nước này hiện vẫn cao, dao động quanh mức
40%. Ngành dịch vụ công nghệ thông tin là ngành sử dụng lao động quan trọng của
quốc gia này với gần 6 triệu lao động. Năm ngoái, ngành này có thêm khoảng 125.000 việc
làm mới.