Nghị quyết 112/NQ-CP của Chính phủ về đơn giản hóa thủ tục hành chính vừa được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành.

Một trong những nội dung đáng chú ý của nghị quyết là Chính phủ thông qua Phương án đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư thuộc phạm vi chức năng quản lý nhà nước của Bộ Công an.

Cụ thể, Chính phủ thông qua phương án bỏ các thủ tục về sổ hộ khẩu, giấy chứng minh nhân dân trong quản lý dân cư để thống nhất việc quản lý bằng mã số định danh cá nhân.

Chính phủ giao Bộ Công an căn cứ nội dung phương án đơn giản hóa thủ tục hành chính được Chính phủ thông qua, trong phạm vi thẩm quyền chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan có liên quan chịu trách nhiệm sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc bãi bỏ thủ tục hành chính, giấy tờ công dân quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật để ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành phù hợp với thời điểm hoàn thành, vận hành của Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Trong đó, ở nhóm thủ tục đăng ký cư trú sẽ bãi bỏ hình thức quản lý dân cư đăng ký thường trú bằng "sổ hộ khẩu" và thay thế bằng hình thức quản lý thông qua mã số định danh cá nhân. Từ đó, bãi bỏ kết quả giải quyết thủ tục là "sổ hộ khẩu" và thay thế bằng hình thức cập nhật thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư

Cùng với đó là thay thế bản khai nhân khẩu, phiếu báo thay đổi hộ khẩu nhân khẩu ban hành kèm theo Thông tư số 36/2014/TT-BCA của Bộ Công an quy định về biểu mẫu sử dụng trong đăng ký, quản lý cư trú bằng một biểu mẫu mới bao gồm nội dung về thay đổi về nơi đăng ký thường trú, nơi ở hiện nay và các thông tin về công dân có thay đổi so với thời điểm khai phiếu thu thập thông tin dân cư (nếu có), giảm tải các thông tin đã khai thác được trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư quy định của Bộ Công an.

Chính phủ cũng thống nhất bỏ "Giấy chuyển hộ khẩu" , bỏ giấy tờ chứng minh về mối quan hệ gia đình, giấy khai sinh đối với trẻ em đăng ký thường trú ban hành kèm theo Thông tư số 36/2014/TT-BCA của Bộ Công an.

Về nhóm thủ tục đăng ký tạm trú tại Công an cấp xã, Chính phủ bãi bỏ hình thức quản lý dân cư tạm trú bằng "sổ tạm trú" và thay thế bằng hình thức quản lý thông qua mã số định danh cá nhân. Bãi bỏ kết quả giải quyết thủ tục là "sổ tạm trú" và thay thế bằng hình thức cập nhật thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Chính phủ cũng đồng ý bãi bỏ các thủ tục hành chính về tách sổ hộ khẩu thực hiện tại cấp huyện, cấp xã như: Cấp đổi sổ hộ khẩu; Cấp lại sổ hộ khẩu; Điều chỉnh những thay đổi trong sổ hộ khẩu; Xóa đăng ký thường trú ; Xác nhận việc trước đây đã đăng ký thường trú; Hủy bỏ kết quả đăng ký thường trú trái pháp luật; Cấp giấy chuyển hộ khẩu, cấp đổi, gia hạn sổ tạm trú tại Công an cấp xã…

Hiện nay, việc quản lý nhân khẩu trên phạm vi toàn quốc vẫn được ngành công an thực hiện thông qua sổ hộ khẩu, sổ tạm trú với hình thức phổ biến là đăng ký thường trú và tạm trú. Tuy nhiên, phương thức quản lý này được cho là đã khá lạc hậu, gây bất tiện cho người dân khi thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến chỗ ở và nơi cư trú.

Ngoài ra, việc một số tỉnh thành phố lớn sử dụng việc quản lý nhân khẩu thông qua hộ khẩu để hạn chế dân nhập cư cũng đã gây nên những phản ứng trái chiều trong dư luận, gây khó khăn cho người dân khi sinh sống, làm việc tại đây.