Chính sách và nguồn lực cho tương lai xanh, phát triển bền vững

Linh Ngọc

18/10/2025, 14:11

Để ứng phó với biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường, giáo dục phát triển bền vững cần được lồng ghép vào chương trình học ở tất cả các cấp, từ mầm non đến đại học...

Phiên Thảo luận tại Diễn đàn “Tương lai Xanh Gaia - Gaia Green Future Talk”. Ảnh: UNIS Hà Nội
Phiên Thảo luận tại Diễn đàn “Tương lai Xanh Gaia - Gaia Green Future Talk”. Ảnh: UNIS Hà Nội

Đây là chia sẻ của PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược chính sách Nông nghiệp và Môi trường tại Diễn đàn “Tương lai Xanh Gaia - Gaia Green Future Talk” do Trường Quốc tế Liên Hợp Quốc Hà Nội (UNIS Hanoi) phối hợp Trung tâm Truyền thông Tài nguyên và Môi trường và Hiệp hội Nhà sản xuất sản phẩm thân thiện môi trường Việt Nam (EPMA) vừa tổ chức.

"Thế giới đang đối mặt với những thách thức chưa từng có về biến đổi khí hậu, suy thoái tài nguyên và ô nhiễm môi trường," ông nhấn mạnh. "Để đảm bảo một tương lai xanh, điều quan trọng là phải lồng ghép giáo dục phát triển bền vững vào mọi cấp học”.

TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC XANH ĐỂ ĐẠT CÁC MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Theo ông Thọ, tại Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã cam kết tại COP26 rằng chúng ta sẽ đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050. Theo Thỏa thuận Paris, ba điều kiện để thực hiện được mục tiêu giảm phát thải là: tài chính xanh, công nghệ xanh và tăng cường năng lực xanh.

Để tăng cường năng lực xanh, việc đào tạo và hướng dẫn, đặc biệt cho thanh niên, thiếu niên và sinh viên, là vô cùng quan trọng. Điều này không chỉ giúp họ trang bị kiến thức cần thiết mà còn tạo điều kiện cho họ tham gia tích cực vào công cuộc đổi mới của đất nước.

Không những thế, sự chuẩn bị này cũng giúp họ đồng hành cùng cộng đồng quốc tế trong việc giải quyết các vấn đề như biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học- những thách thức mang tính quyết định cho tương lai phát triển bền vững.

Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020 cũng đã đưa ra quy định về việc lồng ghép chương trình giáo dục về ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và chống suy giảm đa dạng sinh học vào trong chương trình đào tạo từ mầm non cho tới đại học.

Để tăng cường năng lực xanh, việc đào tạo và hướng dẫn, đặc biệt cho thanh niên, thiếu niên và sinh viên, là vô cùng quan trọng. Điều này không chỉ giúp trang bị kiến thức cần thiết mà còn tạo điều kiện cho họ tham gia tích cực vào công cuộc đổi mới của đất nước, giúp họ đồng hành cùng cộng đồng quốc tế trong việc giải quyết các vấn đề như biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường...

Trong thời gian qua, Trung tâm Truyền thông của Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cùng các đơn vị  liên quan tới biến đổi khí hậu như Cục Biến đổi Khí hậu, Cục Môi trường, Cục Đa dạng Sinh học và Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường (nay là Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường) đã triển khai nhiều chương trình nhằm hỗ trợ thanh thiếu niên có thể đồng hành cùng đất nước và cộng đồng thế giới.

Đặc biệt, ông Thọ cũng chia sẻ về việc hợp tác với UNDP trong việc xây dựng chương trình “Trường học xanh,” nhằm đào tạo, hướng dẫn và truyền cảm hứng cho học sinh, sinh viên thực hiện chương trình sản xuất và tiêu dùng bền vững từ năm 2012. Tại Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), tất cả các đơn vị đều đồng hành cùng học sinh, sinh viên.

Từ góc độ quốc tế, đại diện UNDP, ông Indranil Seth cho biết UNDP luôn thúc đẩy quan hệ đối tác giữa thanh niên, sự tham gia của thanh niên vào việc hoạch định chính sách, trao quyền cho thanh niên và quyền được hưởng một môi trường lành mạnh của thanh niên.

Một số điểm UNDP đảm bảo rằng thanh niên được tiếp xúc với các bên liên quan của chúng tôi trong mọi hoạt động mà họ tham gia: các bên liên quan cần chú trọng thực hiện các sáng kiến ​​khí hậu do thanh niên lãnh đạo; đồng thời đảm bảo phát triển năng lực cho họ. Sự tham gia tích cực của các bên liên quan với thanh niên là vô cùng quan trọng, tạo điều kiện cho việc cung cấp phản hồi, đồng thời xây dựng trách nhiệm và độ tin cậy giữa các bên liên quan.

Ông nhấn mạnh rằng "trách nhiệm giải trình là yếu tố quan trọng nhất, đặc biệt là trong việc đảm bảo các bên liên quan có trách nhiệm giải trình với thanh niên."

Ông Indranil Seth cũng cho biết thêm, UNDP đầu tư vào thanh niên với tư cách là những người xây dựng hòa bình và các nhà hoạt động vì khí hậu. UNDP thúc đẩy trao quyền cho thanh niên thông qua tinh thần kinh doanh xã hội, tạo việc làm xanh, tham gia vào các quy trình ra quyết định tại địa phương và các dự án khí hậu do thanh niên lãnh đạo trên toàn thế giới và cả tại Việt Nam.

Từ đó, ông Indranil Seth nêu ra một số sáng kiến ​​của Liên Hợp Quốc dành riêng cho Việt Nam. Đầu tiên là Chiến lược Thanh niên Việt Nam đang diễn ra rất tốt và là một trong những sáng kiến ​​tốt cho thấy những kết quả tích cực.

Ngoài ra, các đặc điểm của sự tham gia với thanh niên nên đảm bảo tính bao trùm, trách nhiệm giải trình và vòng phản hồi, đó là trách nhiệm giải trình từ các bên liên quan và phản hồi từ thanh niên. Mặc dù nhiều bạn trẻ thường ngần ngại khi đưa ra phản hồi, nhưng chính những phản hồi này lại là chìa khóa giúp chúng ta học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm một cách hiệu quả hơn.

Cuối cùng là công nghệ số cho giới trẻ - hãy sử dụng nhiều công nghệ số hơn và mở rộng sự tham gia. "Đây là những yếu tố rất quan trọng của bất kỳ chương trình thành công nào trên thế giới, kể cả ở Việt Nam," ông Indranil Seth nhấn mạnh.

XÂY DỰNG TƯƠNG LAI XANH TỪ HÀNH ĐỘNG THIẾT THỰC VÀ TRÁCH NHIỆM HIỆN TẠI 

Cũng tại Diễn đàn, các doanh nghiệp tiên phong và cộng đồng sáng tạo cùng chia sẻ các mô hình kinh tế tuần hoàn, tiêu dùng bền vững và sáng kiến cộng đồng ứng phó biến đổi khí hậu. 

Ông Vũ Trung Kiên, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ ứng phó biến đổi khí hậu, cho rằng để thúc đẩy hành vi xanh, cần có cơ chế khuyến khích cụ thể. “Phần lớn doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội và người tiêu dùng muốn sống xanh, nhưng nỗ lực còn rời rạc," ông Kiên nhấn mạnh. Vì vậy, "cần một hệ thống "điểm thưởng" để người dân tham gia tái chế, tạo ra giao điểm giữa nhà sản xuất - người tiêu dùng - chính sách”."

Từ góc nhìn doanh nghiệp, ông Nguyễn Lê Thăng Long, Chủ tịch HĐQT CTCP Tập đoàn An Phát Holdings, chia sẻ rằng xu hướng xanh là tất yếu của thế giới. Tuy nhiên, để sản phẩm tái chế, phân hủy sinh học có thể cạnh tranh với nhựa thông thường, cần sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ thông qua chính sách thuế, tiêu chuẩn kỹ thuật và cơ chế khuyến khích thị trường.

“Nhựa từng được xem là biểu tượng của hiệu quả, nhưng cũng vì giá rẻ, tiện lợi mà con người quên tái chế. Bây giờ, đã đến lúc chúng ta phải thay đổi”, ông Long khẳng định.

Thúc đẩy hành vi xanh, cần có cơ chế khuyến khích cụ thể. Phần lớn doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội và người tiêu dùng muốn sống xanh, nhưng nỗ lực còn rời rạc...
Ông Vũ Trung Kiên, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ ứng phó biến đổi khí hậu.

Lựa chọn xử lý những loại rác tưởng như không thể tái chế, Lagom Việt Nam đã lan tỏa lối sống xanh đến hàng triệu trẻ em, hàng ngàn trường học và nhiều doanh nghiệp, đối tác trên khắp cả nước. Những hộp sữa sau khi được thu gom, phân loại sẽ được Lagom tái chế thành các sản phẩm hữu ích, góp phần khép kín vòng đời của vật liệu, hướng tới nền kinh tế tuần hoàn.

Ông Trần Văn Hiếu, Đồng sáng lập, Phó Giám đốc Lagom Vietnam cho biết sáng kiến này hiện đã được triển khai tại 2.000 trường học, giúp hơn 1 triệu học sinh thay đổi nhận thức và hình thành thói quen phân loại rác ngay từ nhỏ. Không chỉ dừng lại ở trường học, mô hình của Lagom còn thu hút sự tham gia của nhiều doanh nghiệp, đơn vị đối tác cùng chung tay lan tỏa thông điệp sống xanh, sống có trách nhiệm với môi trường.

Theo em Nguyễn Nguyệt Linh, học sinh khởi xướng chiến dịch “Không thả bóng bay ngày khai giảng”, cho rằng bảo vệ môi trường có thể bắt đầu từ những hành động nhỏ. Qua các dự án như sách thiếu nhi về rừng hay chuỗi triển lãm “Our Other Mother” tiếp cận hơn 20.000 học sinh, Linh nhận thấy sức mạnh của sự đồng hành từ cơ quan nhà nước, thầy cô, doanh nghiệp và truyền thông chính là “bệ phóng” giúp tiếng nói người trẻ lan tỏa tới cộng đồng.

Cùng chung tinh thần đó, bạn Nguyễn Khánh Ly, Chủ nhiệm CLB Xanh Việt Nam, nhấn mạnh sức mạnh lớn nhất của phong trào xanh nằm ở sự liên kết giữa con người với con người. Khi doanh nghiệp, nhà nước và cộng đồng cùng đồng lòng, môi trường không chỉ là phong trào, mà trở thành văn hóa sống của người Việt.

Đọc thêm

Dòng sự kiện

Bài viết mới nhất

Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025

Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025

Sáng kiến Diễn đàn thường niên Kinh tế mới Việt Nam (VNEF) đã được khởi xướng và tổ chức thành công từ năm 2023. VNEF 2025 (lần thứ 3) có chủ đề: "Sức bật kinh tế Việt Nam: từ nội lực tới chuỗi giá trị toàn cầu".

Bài viết mới nhất

Thương hiệu Mạnh Việt Nam 2025

Thương hiệu Mạnh Việt Nam 2025

Khởi xướng từ năm 2003, chương trình THƯƠNG HIỆU MẠNH VIỆT NAM đã trở thành sự kiện thường niên lớn nhất do Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times tổ chức, dành cho cộng đồng các Doanh nghiệp Việt Nam.

Bài viết mới nhất

VnEconomy Interactive

VnEconomy Interactive

Interactive là một sản phẩm báo chí mới của VnEconomy vừa được ra mắt bạn đọc từ đầu tháng 3/2023 đã gây ấn tượng mạnh với độc giả bởi sự mới lạ, độc đáo. Đây cũng là sản phẩm độc quyền chỉ có trên VnEconomy.

Bài viết mới nhất

Trợ lý thông tin kinh tế Askonomy - Asko Platform

Trợ lý thông tin kinh tế Askonomy - Asko Platform

Trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo, đặc biệt là generative AI, phát triển mạnh mẽ, Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy đã tiên phong ứng dụng công nghê để mang đến trải nghiệm thông tin đột phá với chatbot AI Askonomy...

Bài viết mới nhất

Công nghệ lượng tử là tương lai

Công nghệ lượng tử là tương lai

Các ngân hàng trung ương đang nắm nhiều vàng hơn trái phiếu chính phủ Mỹ

Các ngân hàng trung ương đang nắm nhiều vàng hơn trái phiếu chính phủ Mỹ

Vinh danh 10 doanh nhân Việt Nam tiêu biểu
Hành trình Đất nước Đổi mới - Hội nhập - Vươn tầm

Vinh danh 10 doanh nhân Việt Nam tiêu biểu Hành trình Đất nước Đổi mới - Hội nhập - Vươn tầm

Asko AI Platform

Askonomy AI

...

icon

Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?

Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán), có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu). Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính:

VnEconomy