Luật Kinh doanh bất động sản quy định cá nhân, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản muốn mua bán, chuyển nhượng, cho thuê đều phải thông qua sàn giao dịch. Luật đã có hiệu lực từ 1/1 nhưng đến nay chưa có hướng dẫn.

Nhiều doanh nghiệp muốn bán nhà không được cơ quan công chứng chứng thực hợp đồng vì không mua bán qua sàn. Từ trước đến nay, các doanh nghiệp kinh doanh nhà khi bán cho khách hàng có thể cung cấp các giấy tờ nhà đất, giấy phép kinh doanh... để yêu cầu cơ quan công chứng chứng thực hợp đồng mua bán, chuyển nhượng nhà đất.

Từ khi Luật Kinh doanh bất động sản có hiệu lực, một số phòng công chứng đã từ chối công chứng hợp đồng mua bán của các công ty với khách hàng vì việc mua bán này không thông qua sàn giao dịch bất động sản.

Một cán bộ Phòng công chứng số 1 giải thích, Luật Kinh doanh bất động sản đã có hiệu lực từ 1/1. Kể từ thời điểm này, các công ty kinh doanh địa ốc muốn bán sản phẩm thì phải thông qua các sàn giao dịch mới được xem là hợp pháp. Nhiều người dân, các công ty kinh doanh địa ốc nghĩ rằng cán bộ phòng công chứng làm khó, nhưng nếu không thực hiện thì trái luật. Theo một số doanh nghiệp kinh doanh, môi giới bất động sản, việc làm của các phòng công chứng là phù hợp quy định.

Ông Trần Mạnh Châu, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Phát triển Nam Sài Gòn (Sadeco) nói, luật quy định vậy nhưng hiện nay việc phải thành lập sàn giao dịch hay điều kiện thành lập như thế nào vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể. Theo luật, muốn lập sàn giao dịch thì tối thiểu phải có hai người có chứng chỉ môi giới bất động sản nhưng ai là người đứng ra tổ chức dạy, cấp chứng chỉ về môi giới bất động sản, vẫn chưa có hướng dẫn.

Ưu tiên nhà tái định cư

Trước tình hình trên, một số phòng công chứng tại Tp.HCM như Phòng công chứng số 2, Phòng công chứng số 3... vẫn tiếp tục nhận chứng thực hợp đồng mua bán nhà để tháo gỡ cho các công ty kinh doanh nhà. UBND Tp.HCM vừa phải ra một văn bản cho phép các phòng công chứng chứng nhận hợp đồng mua bán nhà của doanh nghiệp có chức năng kinh doanh nhà trong thời gian từ nay cho đến khi nào sàn giao dịch bất động sản theo quy định được hình thành.

Trên thực tế có nhiều “sàn giao dịch bất động sản”, nhưng chúng hoạt động ra sao, ai quản lý, chất lượng, mức thu phí như thế nào, các thông tin sản phẩm trên sàn có đảm bảo hay không... vẫn còn là dấu hỏi.

Ông Nguyễn Ngọc Dương, Tổng giám đốc Công ty Địa ốc Vạn Phát Hưng, nói: “Hiện nay ai cũng có thể lập sàn giao dịch, thậm chí cá nhân muốn lập sàn để hưởng hoa hồng cũng chẳng ai cấm”. Giá nhà đất, mức thu lệ phí, thông tin về nhà đất... của nhiều sản phẩm được rao bán trên một số sàn hiện nay không ai quản lý. Cho nên đã có nhiều trường hợp khách hàng bị lừa vì mua phải các sản phẩm với giá trên trời.

Theo phó giám đốc một công ty kinh doanh địa ốc, hiện nay do chưa có hướng dẫn cụ thể nên việc mua bán phải thực hiện “chui”, không được công chứng. Có thể sau đó các doanh nghiệp sẽ hoàn chỉnh thủ tục nhưng tại thời điểm mua bán sản phẩm chưa đảm bảo tính pháp lý và người dân không thể cầm cố, thế chấp... mà những thiệt hại này thì không ai chịu trách nhiệm.

Một cán bộ sàn giao dịch bất động sản thuộc Sở Tài nguyên - Môi trường Tp.HCM cho biết sau khi các phòng công chứng không chứng hợp đồng, nhiều doanh nghiệp kinh doanh địa ốc muốn hợp thức hóa bằng cách rao bán sản phẩm thông qua sàn của trung tâm. Để đảm bảo lên sàn, các sản phẩm rao bán phải đảm bảo tính pháp lý, được công khai. Nhưng hiện nay đa số các dự án chưa hoàn chỉnh thủ tục pháp lý, cần phải mất thêm một thời gian để hoàn tất thủ tục.