Trong cuộc trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, ông Bùi Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý đăng ký kinh doanh, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đã lý giải cụ thể hơn về diễn biến tích cực này.

Xin ông cho biết xu hướng thành lập doanh nghiệp mới trong tháng 4/2022, nhất là sau quý 1/2022 rất thành công với số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường tăng cao kỷ lục?

Khả năng thích ứng linh hoạt và tinh thần khởi sự kinh doanh mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp trong bối cảnh dịch bệnh cơ bản được kiểm soát trên cả nước, cùng với đó là hiệu ứng tích cực lan tỏa từ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội của Chính phủ đã giúp cho tình hình đăng ký doanh nghiệp trong tháng 4/2022 tiếp tục có những kết quả ấn tượng.

Với 15.001 doanh nghiệp, tháng 4/2022 trở thành tháng có số lượng doanh nghiệp gia nhập thị trường đạt kỷ lục từ trước đến nay (cao hơn mức trung bình 13.043 doanh nghiệp thành lập mới trong tháng 4 của giai đoạn 2017-2021).

Cùng với 7.034 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động (tăng 22,4% so với cùng kỳ năm 2021), số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường trong tháng 4/2022 cao gấp hơn 2 lần so với số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.

Với liên tiếp 2 tháng lập kỷ lục, số doanh nghiệp thành lập mới trong 4 tháng đầu năm 2022 là 49.591 doanh nghiệp, mức cao nhất trong giai đoạn 4 tháng đầu năm từ trước đến nay và tăng 12,3% so với cùng kỳ năm 2021.

Số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong 4 tháng đầu năm 2022 là 30.919 doanh nghiệp, tăng 60,6% so với cùng kỳ năm 2021, cũng là mức kỷ lục về số doanh nghiệp tái gia nhập thị trường trong 4 tháng đầu năm, cao gấp 2 lần mức bình quân 4 tháng đầu năm giai đoạn 2017-2021 (15.506 doanh nghiệp).

Đáng chú ý, số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động tăng ở 17/17 lĩnh vực, trong đó, mức tăng cao nhất ghi nhận ở một số lĩnh vực: Hoạt động dịch vụ (tăng 214,5%); Sản xuất phân phối, điện, nước, gas (tăng 198,7%); Bán buôn; bán lẻ (tăng 74,6%); Dịch vụ lưu trú và ăn uống (tăng 74,0%); Kinh doanh bất động sản (tăng 73,2%) và Giáo dục và đào tạo (tăng 67,4%).

Những con số kỷ lục liên tục bị phá vỡ. Có phải đây là dấu hiệu cho thấy niềm tin của doanh nghiệp vào môi trường kinh doanh đã trở lại, thưa ông?

Có thể nói là như vậy. Minh chứng cho điều này không chỉ dừng lại ở những con số kỷ lục mà còn được thể hiện qua những đánh giá và phản hồi tích cực từ phía cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Trong báo cáo về chỉ số môi trường kinh doanh của Việt Nam do Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) công bố mới đây, “sự phục hồi đang ở rất gần” hay “bình thường mới, tương lai xán lạn” là những từ khóa nổi bật được các doanh nghiệp nhấn mạnh. Quyết định khôi phục các đường bay quốc tế và mở cửa hoàn toàn du lịch quốc tế vào tháng 3 vừa qua cũng được cộng đồng các doanh nghiệp châu Âu hoan nghênh. Theo đó, hơn 2/3 số doanh nghiệp được hỏi tin rằng nền kinh tế Việt Nam có nhiều khả năng ổn định và cải thiện trong quý 2/2022.

Với việc khẩn trương triển khai các chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình, nền kinh tế đang có những dấu hiệu khởi sắc ngay trong những tháng đầu năm.

Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cộng đồng doanh nghiệp đánh giá các nhóm giải pháp đưa ra tại Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ rất toàn diện, có ý nghĩa hết sức tích cực, như một “liều thuốc” hữu hiệu giúp doanh nghiệp phục hồi, cơ bản đáp ứng được mong muốn của cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Tại Báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) 2021, VCCI cũng đánh giá trong 5 năm trở lại đây, những nỗ lực cải cách của Chính phủ thời gian qua đã đem lại thay đổi tích cực đến chất lượng môi trường kinh doanh tại Việt Nam, qua cảm nhận của cộng đồng doanh nghiệp. Trong đó, với 76,8% doanh nghiệp đánh giá tích cực, lĩnh vực “Thành lập doanh nghiệp” được doanh nghiệp đánh giá có sự cải thiện lớn nhất trong giai đoạn 2017-2021.

Bên cạnh con số gia nhập và tái gia nhập thị trường, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tháng này cũng giảm rất sâu. Ông đánh giá như thế nào về con số này, nhất là sau 2 năm doanh nghiệp phải chống chịu với những ảnh hưởng tiêu cực từ đại dịch Covid-19?

Cùng với số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường cao kỷ lục, số doanh nghiệp rút lui trong tháng 4/2022 cũng đã giảm 11,6% so với cùng kỳ năm trước. Đây là tín hiệu rất đáng mừng sau quãng thời gian dài các doanh nghiệp phải căng mình trong đại dịch. Trong đó, số doanh nghiệp giải thể và chờ làm thủ tục giải thể giảm mạnh so với cùng kỳ năm ngoái. Cụ thể, có 3.762 doanh nghiệp chờ làm thủ tục giải thể, giảm 32,9% so với cùng kỳ năm 2021 và 1.227 doanh nghiệp đã giải thể, giảm 20,4% so với cùng kỳ năm 2021.

Phần lớn các doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường có quy mô nhỏ, thời gian hoạt động ngắn (khoảng 90%) và chủ yếu lựa chọn hình thức tạm ngừng kinh doanh trong ngắn hạn (41.001 doanh nghiệp, chiếm 66,6% tổng số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường trong 4 tháng đầu năm 2022).

Ngoài ra, các doanh nghiệp giải thể và chờ làm thủ tục giải thể có xu hướng giảm ở cả 17/17 ngành kinh doanh. Điều này cho thấy sức chống đỡ của doanh nghiệp đã tăng lên rất nhiều, doanh nghiệp đã tìm thấy các cơ hội kinh doanh tốt hơn để tiếp tục hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình.

Với diễn biến khả quan trong những tháng đầu năm, ông dự báo như thế nào về tình hình doanh nghiệp trong năm 2022?

Những tháng đầu năm, số ca mắc Covid-19 liên tục tăng cao, có thời điểm lên mức cao nhất từ trước đến nay. Tuy nhiên, trong tháng 3 và tháng 4/2022, số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường vẫn liên tục lập đỉnh mới.

Điều này cho thấy doanh nghiệp đã lấy lại được trạng thái kinh doanh theo hướng thích ứng linh hoạt và chủ động với tình hình mới, dựa trên khả năng sáng tạo, đổi mới và nhìn thấy những cơ hội kinh doanh đã và đang đặt ra trước mắt.

Với tốc độ tăng trưởng được dự báo, niềm tin về triển vọng kinh doanh gia tăng, tình hình doanh nghiệp những tháng cuối năm nhiều khả năng sẽ tiếp tục khả quan.