Theo báo cáo tại hồ sơ dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chi tổ chức và hoạt động bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp giai đoạn 2025-2027 đang được Bộ Tư pháp thẩm định, Bộ Tài chính cho biết theo dự kiến của Bộ Nội vụ, sẽ có khoảng 100 nghìn người nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí và thôi việc theo quy định tại Nghị định số 178/2024/NĐ-CP của Chính phủ.

Nghị định 178 quy định về chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Trong số 100 nghìn người này, người nghỉ hưởng hưu trí (lương hưu) khoảng 85 nghìn người, trong đó, năm 2025 dự kiến khoảng 65 nghìn người, năm 2026 khoảng 16 nghìn người, năm 2027 khoảng 4 nghìn người.

Bộ Tài chính nhận định, số người hưởng hưu trí không tác động đến số người tham gia bảo hiểm y tế, do quỹ hưu trí sẽ đóng bảo hiểm y tế. Đồng thời, không tác động đến số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp, do công chức không phải tham gia bảo hiểm thất nghiệp.

Tuy nhiên, số người nghỉ hưởng hưu trí tác động giảm 85 nghìn người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ tuyên truyền, vận động và thực hiện các giải pháp để số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện tăng thêm tương ứng (85 nghìn người).

Bên cạnh số người nghỉ hưởng chế độ hưu trí, Bộ Tài chính dự báo sẽ có khoảng 15 nghìn người nghỉ thôi việc. Cụ thể, năm 2025 có khoảng 6 nghìn người, năm 2026 có khoảng 5 nghìn người, và năm 2027 khoảng 4 nghìn người.

Số người nghỉ thôi việc khoảng 15 nghìn người này dự báo sẽ có tác động nhất định đến số người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

Song, mức độ tác động không lớn do đa số họ sẽ quay lại thị trường lao động, và tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp ở nhóm doanh nghiệp. Tức là, người lao động sẽ dịch chuyển giữa nhóm hành chính sự nghiệp, đảng, đoàn thể, lực lượng vũ trang sang nhóm doanh nghiệp.

Trên cơ sở dự kiến tác động của sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy nêu trên, Bộ Tài chính cũng rà soát, cập nhật lại đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp giai đoạn 2025 -2027.

Theo đó, dự kiến số người tham gia bảo hiểm xã hội năm 2025 là 21,3 triệu người; năm 2026 là 22,9 triệu người và năm 2027 là 24,6 triệu người. Số người tham gia bảo hiểm xã hội vẫn đảm bảo đạt chỉ tiêu theo các Nghị quyết của Trung ương (năm 2025 đạt 45,1% lực lượng lao động).

Số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp năm 2025 là 16,6 triệu người; năm 2026 là 17,7 triệu người; và năm 2027 là 18,8 triệu người. Số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp cũng đảm bảo đạt chỉ tiêu theo các Nghị quyết của Trung ương (năm 2025 đạt 35,08% lực lượng lao động).

Số người tham gia bảo hiểm y tế năm 2025 là 97,4 triệu người; năm 2026 là 98,4 triệu người, và năm 2027 là 99,3 triệu người.

Dự kiến tổng số thu tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trong giai đoạn 2025 – 2027 là trên 1,8 triệu tỷ đồng, tăng 24,81% so với giai đoạn 2022-2024; tổng số chi trả các chế độ dự kiến hơn 1,7 triệu tỷ đồng, tăng 33,1% so với giai đoạn trước; và sẽ tiếp tục đẩy mạnh chi trả chế độ thông qua tài khoản người hưởng.

Theo Bộ Tài chính, đến năm 2027, dự kiến có trên 85% số người hưởng nhận các chế độ bảo hiểm xã hội, trợ cấp thất nghiệp qua phương thức thanh toán không dùng tiền mặt tại vùng đô thị.

Hiện cơ quan Bảo hiểm xã hội đang chuyển dần sang việc chi trả trực tiếp cho người hưởng qua tài khoản cá nhân. Nhưng đối với người hưởng khó khăn trong tiếp cận dịch vụ ngân hàng (tập trung chủ yếu ở vùng không phải là đô thị và là người cao tuổi), vẫn duy trì chi trả bằng tiền mặt tại địa bàn xã, phường thông qua tổ chức dịch vụ được ủy quyền, với khoảng gần 15.000 điểm chi trả.

Bên cạnh đó, từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có hiệu lực thi hành, Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ thực hiện quản lý thu, giải quyết, chi trả và quản lý người tham gia, người hưởng với số lượng lớn hơn, do mở rộng độ bao phủ người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Các quy định về hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội được mở rộng như: Ốm đau, thai sản bắt buộc, thai sản tự nguyện, giảm thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng lương hưu (từ 20 năm xuống 15 năm), giải quyết hưởng và quản lý người hưởng trợ cấp hằng tháng đối với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu, và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội...

Đồng thời, xác minh thông tin người hưởng, chi trả theo yêu cầu tại nơi cư trú cho người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng cho người từ 80 tuổi trở lên; cấp sổ bảo hiểm xã hội điện tử và bảo đảm điều kiện để thực hiện giao dịch điện tử thuộc lĩnh vực bảo hiểm xã hội.

Dự kiến đến hết năm 2027, Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ quản lý khoảng 3,7 triệu người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng; 1,15 triệu người hưởng trợ cấp thất nghiệp; 11,1 triệu lượt người hưởng chế độ trợ cấp ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe và bảo hiểm xã hội một lần; thanh toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế cho khoảng 208,6 triệu lượt người.