Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra quá trình triển khai đầu tư các dự án của Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Lã Vọng và các đơn vị thành viên trên địa bàn Hà Nội.

Một trong những nội dung đáng chú ý của kết luận thanh tra là việc Công ty Lã Vọng với quỹ đất khá lớn nhưng lại bộc lộ hàng loạt sai phạm trong quá trình đầu tư và kinh doanh các dự án, trong đó có một số dự án nhà hàng, bất động sản.

Hầu hết đều sai phạm về đất đai

Theo cơ quan thanh tra, trong số 9 dự án của Công ty Lã Vọng làm chủ đầu tư hoặc góp vốn, gồm: Dự án cải tạo môi trường hồ Đầu Băng (quận Long Biên), dự án BT cống nối hồ Vục - hồ Đầu Băng - hồ Tư Đình, dự án xây dựng hạ tầng và kỹ thuật tại khu đô thị phía tây nam đường 70 (quận Nam Từ Liêm), dự án chung cư tại Xa La (quận Hà Đông), dự án khu đô thị đông nam đường Trần Duy Hưng (quận Cầu Giấy)…hầu hết đều có sai phạm.

Trong đó có nhiều dự án sở hữu nhiều lô đất đẹp, giá trị cao thông qua các hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao), cổ phần hóa…nhưng lại chuyển đổi sai mục đích sử dụng, nhiều dự án làm trái quy định.

Điển hình như sau khi thực hiện dự án cống nối hồ Vục - hồ Đầu Bằng - hồ Tư Đình, Công ty Lã Vọng được Hà Nội đối ứng bằng một dự án khác là xây dựng hạ tầng kỹ thuật và nhà ở tại khu đô thị chức năng tây nam đường 70 (Đại Mỗ, Nam Từ Liêm). Theo đó, doanh nghiệp này nhận được 14,5 ha đất thanh toán.

Thanh tra Chính phủ cho rằng việc thanh toán dự án BT này, trong đó có xác định lãi suất để đối trừ tiền sử dụng đất phải nộp khi chưa có khối lượng hợp đồng BT, thời gian thực hiện kéo dài, tiếp tục được điều chỉnh là chưa có cơ sở.

Đáng chú ý, để đổi lấy số đất này, Công ty Lã Vọng chỉ cần bỏ ra khoảng 400 tỷ đồng (so với dự toán ban đầu là 610 tỷ đồng) để xây dựng công trình cho Hà Nội. Thanh tra Chính phủ kiến nghị doanh nghiệp này phải nộp thêm 125 tỷ đồng vào ngân sách.

Cơ quan thanh tra cũng phát hiện Công ty Lã Vọng được giao 27,5 ha đất tại khu đô thị Quốc Oai không thông qua đấu thầu. Điều này vi phạm quy định về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án nhà ở thương mại.

Công ty Lã Vọng cũng tham gia vào dự án đầu tư, cải tạo nâng cấp 20,9 km quốc lộ 6 đoạn Ba La - Xuân Mai với tổng số vốn 8.800 tỷ đồng, theo hình thức BT. Đổi lại, doanh nghiệp đề xuất được thanh toán 43 ô đất, diện tích 454,67 ha. Sau đó được cấp 41 ô với diện tích 441,26 ha. Đây cũng là một trong những dự án Lã Vọng được Hà Nội chỉ định thầu.

Trong kết luận, Thanh tra Chính phủ cũng nêu nhiều vi phạm trong dự án tại ô đất DX1, DX2, DX3, DX4 và CX2 có diện tích khoảng 10.000 m2 (Khu đô thị đông nam đường Trần Duy Hưng, quận Cầu Giấy). Phê duyệt ban đầu, các ô đất có chức năng là bãi đỗ xe, ô đất CX2 có chức năng là cây xanh tập trung.

Trong quá trình Hà Nội giao 5 khu đất vàng DX1, DX2, DX3, DX4, CX2 có nhiều sai phạm như không thông qua đấu giá, việc điều chỉnh chức năng không tuân thủ quy hoạch, làm tăng mật độ xây dựng.

Khi giao 5 ô đất, Hà Nội căn cứ vào đơn giá đất sản xuất nông nghiệp để cho thuê đất với mức giá khoảng 187.000 đồng/m2. Lã Vọng đã dùng làm mặt bằng kinh doanh thương mại, kinh doanh nhà hàng, ẩm thực và bãi đỗ xe, gây thất thu tiền sử dụng đất.

Tại đây đã được xây dựng thành: Nhà hàng Sashimi BBQ Garden (số 2B Nguyễn Thị Thập), nhà hàng Hải sản Lã Vọng (số 2A Nguyễn Thị Thập), nhà hàng Hầm Beer Lã Vọng (số 2C Nguyễn Thị Thập), nhà hàng Thế Giới Beer Lã Vọng (số 169 Hoàng Ngân)…

Công ty Lã Vọng còn tự điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, xây dựng công trình sai phép trên đất, trong khi không thực hiện xây dựng dự án như quy hoạch. Các cơ quan chức năng của Hà Nội đã làm ngơ, không xử lý dứt điểm sai phạm.

Theo cơ quan thanh tra, UBND thành phố Hà Nội không tính lại đơn giá thuê đất phần xây dựng sai quy định làm tăng hệ số sử dụng đất, việc xây dựng sai quy hoạch đã được Sở Xây dựng xử phạt theo quy định.

Ngoài ra, Sở Tài chính Hà Nội căn cứ lấy kết quả kiểm toán phần giá trị đầu tư hạ tầng toàn bộ khu đô thị năm 2012 là hơn 102,3 tỷ đồng để phân bổ chi phí hạ tầng cho tổng diện tích hơn 29,7 ha các ô đất để làm căn cứ tính tiền suất đầu tư hạ tầng phải nộp cho năm 2016 là chưa đủ cơ sở.

Việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch các ô đất từ bãi đỗ xe, thêm chức năng dịch vụ công cộng là không đúng với quy hoạch đã được phê duyệt từ năm 2005, làm thay đổi mục đích sử dụng đất, vi phạm Luật Quy hoạch đô thị.

Trách nhiệm thuộc hàng loạt sở ngành, chính quyền Hà Nội

Thanh tra Chính phủ cho rằng để xảy ra những tồn tại, vi phạm nêu trên là trách nhiệm thuộc về Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Quy hoạch - Kiến trúc, Sở Tài chính và UBND thành phố Hà Nội.

Với dự án cải tạo Quốc lộ 6, thanh tra đề nghị rà soát lại quỹ đất đối ứng, đưa vào đấu giá quyền sử dụng đất, tránh thất thoát ngân sách.

Với dự án tại phường Đại Mỗ, thanh tra đề xuất Hà Nội yêu cầu nhà đầu tư nộp bổ sung ngân sách khoản tiền 44,3 tỷ tiền giải phóng mặt bằng chưa tách khỏi dự án. Ngoài ra, cần điều chỉnh dự án BT để xác định nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư.

Với lô đất ở Trần Duy Hưng, Thanh tra Chính phủ đề xuất cần xử lý các vi phạm về khai thác, vận hành, đảm bảo phục vụ cộng đồng. Cần xử lý trách nhiệm cán bộ trong kết luận thanh tra năm 2014 của Hà Nội.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND thành phố Hà Nội yêu cầu Sở Tài chính, Cục Thuế Hà Nội kiểm tra, rà soát tiền thuê đất và thu bổ sung số tiền sử dụng đất tránh thất thoát ngân sách nhà nước, do không thực hiện tính lại giá đất phần diện tích tăng thêm xây dựng sai quy hoạch, phần giá nộp suất đầu tư hạ tầng theo đúng quy định.

Riêng đối với sai phạm trong công tác chuẩn bị đầu tư dự án cải tạo nâng cấp quốc lộ 6, Thanh tra Chính phủ đề nghị phải kiểm điểm làm rõ trách nhiệm các cán bộ của Sở Kế hoạch và Đầu tư về các tờ trình liên quan đến dự án này để có hình thức xử lý nghiêm theo quy định. Những cán bộ có sai phạm được phân công đảm nhận công việc khác, không được tiếp tục làm công tác tham mưu về kế hoạch và đầu tư.